english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

W klinice urologicznej uchyłki i przetoki cewki moczowej spotyka się rzadko, najczęściej w przypadkach urazów i zwężeń cewki moczowej.

Zaburzenia troficzne i zmniejszenie napięcia mięśni gładkich na skutek uszkodzenia nerwów zaopatrujących cewkę moczową są wg Fagerstroma odpowiedzialne za powstawanie uchyłków i przetok cewki moczowej. Pate V. A., i Bunts R. C. i inni stwierdzili ? w przypadkach paraple­gii ? częste wytwarzanie się uchyłków cewkowych w następstwie ropni okołocewkowych.

Z uwagi na współpracę z Kliniką Neurochirurgii AM w Poznaniu mie­liśmy możność obserwacji i leczenia zarówno zachowawczego, jak i ope­racyjnego chorych z uchyłkami cewki moczowej, którzy uprzednio do­znali urazów rdzenia kręgowego na różnej wysokości.

Wszyscy chorzy po złamaniach kręgosłupa z uszkodzeniem rdzenia kręgowego mają różnego rodzaju zaburzenia mikcji. Rodzaj zaburzeń wynika z wysokości uszkodzenia rdzenia. Powstają wówczas dwa typy pęcherza neurogennego: spastyczny i wiotki. Każdy z nich może być zu­pełny lub niezupełny. Pomadsegmentalne uszkodzenie górnego neuronu ruchowego powoduje spastyczny stan pęcherza moczowego, uszkodzenie zaś. dolnego neuronu ruchowego (segmentalny lub podsegmentalny) po­woduje porażenie wiotkie.

Jeżeli nie ma konieczności, to staramy się nie zakładać cewnika na stałe do pęcherza moczowego. W celu odprowadzenia moczu stosujemy pre­zerwatywę połączoną ze zbiornikiem na mocz oraz okresowe cewniko­wanie pęcherza moczowego w celu odprowadzenia zalegającego moczu.

Zaobserwowaliśmy, że długotrwały drenaż cewnikiem zbyt grubym i nieelastycznym staje się przyczyną uchyłków i przetok cewki moczo­wej występującej szczególnie w kącie prąciowo-mosznowym, gdzie ucisk na cewkę jest największy. Jeżeli zachodzi konieczność utrzymania na stałe cewnika w pęcherzu moczowym ważne jest, ażeby prącie ułożone było na brzuchu chorego. Zmniejsza to w sposób znaczmy nacisk cewni­ka na cewkę i zapobiega tym samym przed powstaniem uchyłków i przetok.

Zaburzenia troficzne u chorego porażonego są wyrażone najsilniej w początkowym okresie choroby, wówczas też najczęściej powstają wyżej omawiane uszkodzenia cewki moczowej.

W Klinice Urologicznej AM w Poznaniu leczono operacyjnie w ciągu ostatnich 5 lat 6 chorych, w tym 2 z dużymi uchyłkamii i 4 z przetoka­mi cewki moczowej w przednim odcinku. Wiek chorych od 22 do 49 lat. Do leczenia operacyjnego kwalifikowaliśmy chorych, u których próby leczenia zachowawczego były negatywne. W uchyłkach gromadził się stale ropny mocz, wyciekający obok cewnika. Przy wyjęciu cewnika uchyłek powiększał się powodując stały wzrost ciepłoty do 40°C połą­czonej z dreszczami. Wyjęcie cewnika u chorych z przetokami powodo­wało stały wycisk ropnego moczu z przetoki oraz powstanie stanu za­palnego.

Leczenie operacyjne polegało na wycięciu uchyłka lub przetoki oraz założeniu przetoki na kroczu, którą utrzymywaliśmy przez okres 2?3 miesięcy. W 1 przypadku małej przetoki przedniej cewki po wycięciu jej nie założyliśmy przetoki na kroczu. Wynik był niekorzystny. Pow­stała ponownie przetoka w miejscu operowanym. Założyliśmy wówczas tylko przetokę na kroczu, uzyskując wyleczenie przetoki cewkowej.

Uchyłki cewki moczowej posiadają ścianę zbudowaną ze zbitej tkanki łącznej-włóknistej, z dużym odczynem zapalnym okołocewkowym. Za­wartość uchyłka stanowi treść ropna, błona śluzowa pokryta ziarniną zapalną. Do uchyłka dochodziliśmy cięciem półkolistym. Wycinano do­kładnie zmienione zapalenie tkanki łącznie ze ścianą cewki. Rozciągnięta ściana cewki w miejscu uchyłka stwarzała dobre warunki do zeszycia cewki bez napięcia. Wytworzenie przetoki na kroczu, drenaż i zeszycie skóry kończyło operację. Chorych operowano bez znieczulenia. Przetokę ? na kroczu utrzymywano przez okres 2?3 miesięcy. Gojenie przetoki na kroczu trwało około 2 tygodni. U wszystkich wynik leczenia był dobry. Nigdy nie wytwarzaliśmy przetoki nadłonowej.

WNIOSKI

1.Uchyłki i przetoki cewki moczowej znacznych rozmiarów u chorych z para i tetraplegia wymagają leczenia operacyjnego polegającego na wycięciu uchyłka lub przetoki i założeniu przetoki na kroczu.

2.Niewielkie uchyłki i przetoki przedniej części cewki moczowej można leczyć tylko założeniem przetoki na kroczu na okres około 3 miesię­

cy.

Klinika Uroloigiczna AM
ul. Długa 1/2
Poznań