Guzy neuropochodne nerek
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1981/34/3-4.

Nowotwory wychodzące z elementów układu nerwowego spotyka się bardzo rzadko w układzie moczowym. Najczęściej są to nowotwory wywodzące się z nadnercza. Nowotwory nadnercza przemieszczonego spotyka się w wielu okolicach między innymi w tkance nerkowej, wzdłuż żył jądrowych i jajnikowych (Nelson). Neuroblastoma lub sympatiko-blastoma jest guzem (powstającym najczęściej w rdzeniu nadnerczy. W nerce rozwijają się albo przez naciekanie z nadnercza albo na podłożu odszczepionych (tkanek płodowych (hamartoma) (1, 2).

W Klinice Urologicznej AM w Poznaniu w latach 1972?1975 wyko­nano około 200 nefrektomii na ogólną liczbę około 2000 zabiegów urolo­gicznych, co stanowi około 10%. Pośród przyczyn amputacji nerek guzy złośliwe stanowiły w naszym materiale około 30°/o. Wskazania do wycię­cia nerki stanowiły również przypadki nowotworów z pojedynczymi prze­rzutami do płuc i kości.

Wśród operowanych chorych z powodu nowotworów nerki u 3 roz­poznano ? na podstawie badania histopatologicznego ? guzy wychodzące z układu nerwowego, w tym 2 złośliwe sympaticoblastama oraz 1 nie-złośliwy neurofibroma. Z uwagi na dużą rzadkość występowania u doro­słych pozwalamy sobie przedstawić szczegółowo omawiane przypadki.

Przypadek I. Chory H. R. lat 55 przyjęty do Kliniki z powodu pobolewania w lewej okolicy lędźwiowej. Dolegliwości od około 3 miesięcy. Przed dwoma mieś. jednodniowy krwiomocz. W wykonanej urografii brak czynności urograficznej lewej nerki. Wykonano arteriografię naukową. Guz wielkości głowy dziecka z dużą ilością naczyń patologicznych (ryc. 1). wykonano wycięcie nerki. Guz nerki o masie 7150 g o wymiarach 28X17X12 cm. W badaniu histopatologicznym nr 156340 wykonanym w Zakładzie Anatomii Patologicznej AM w Poznaniu gniazda drobnych atypowych komórek o jednostajnym charakterze, w niektórych miejscach komórki rozsuwa­ją się tworząc charakterystyczne rozetki wypełnione włókienkami. Rozpoznano: sympaticablastoma. Z uwagi na zły stan ogólny odstąpiono od radioterapii. W 6 ty­godni po wypisaniu z Kliniki nastąpił zgon.

Przypadek 2. Chora I. M. lat 18 przyjęta do Kliniki z powodu powiększają­cego się guza w lewym dole biodrowym. Dolegliwości wystąpiły w miesiąc po po-rodzie. W wykonanej urografii nerka lewa wielkości głowy dziecka wykazuje znacz­nego stopnia upośledzenie czynności ze zniekształceniem układu kielichowo-mied­niczkowego. W arteriografii nerkowej guz nerki z wyraźnie zaznaczonymi naczy­niami patologicznymi (ryc. 2). Wykonano wycięcie lewej nerki. Preparat: na przekroju jednolita budowa guza barwy żółtawej. We wnęce nerki powiększone węzły chłonne. Badanie histopatologiczne or 161403 wykonane w Zak. Anat. Patal.: neuroblastoma. Węzeł chłonny: przerzuty złośliwego guza neurobla-stoma do węzłów chłonnych. Przebieg pooperacyjny niepowikłany. Wypisana do domu w stanie dobrym. Zalecono dalsze leczenie w Wojewódzkim Szpitalu Onkolo­gicznym. Zmarła w 5 miesięcy po wypisaniu z Kliniki.

Przypadek 3. Chory E. M. lat 49 przyjęty do Kliniki z powodu przypadko­wo wykrytego wodonercza po stronie prawej. Przed około 4 miesiącami leczony z powodu zakrzepicy w lewej kończynie górnej, a następnie lewej goleni. Przeby­wał w Klinice Chorób Wewnętrznych, gdzie celem wykluczenia chorób trzustki i śledziony wykonano arteriografię pnia trzewnego. Wypełnione przypadkowo tętni­ce nerkowe wykazały wodonercze po stronie prawej. Wobec trudności w interpreta­cji obrazu angiograficznego zdecydowano wykonać pyelografię występującą. W rzu­cie nerki prawej widoczny gładko zarysowany guz o średnicy 4,5 om utrudniający odpływ środka cieniującego z kielicha górnego, uciskający i przemieszczający kie­lich środkowy oraz modelujący kielich dolny. Ten ostatni został uwidoczniony po wprowadzeniu powietrza. Rozpoznano guz nerki prawej (ryc. 3), wykonano wycię­cie nerki prawej widoczny gładko zarysowany guz o średnicy 4,5 cm, utrudniający szypule znajduje się w środkowej części miedniczki nerkowej. Guz otoczony własną torebką, na przekroju budowa zrazowata, barwy żółtej z torbielami wypełnionymi płynem galaretowatym. Kielichy poszerzone wypełnione treścią ropną. W bada­niu histopatologicznym wykonanym w Zak. Anat. Patal. nr 210466: utkanie guza włókniste, włókna częściowo gęsto, częściowo luźno ułożone układają się w pęczki. Pomiędzy pęczkami rozsiane są elementy komórkowe. Rozpoznano: neurofibroma renis. Przebieg pooperacyjny niepowikłany. Wypisany do domu w stanie dobrym.

OMÓWIENIE

Z przedstawionych 3 przypadków 2 dotyczyły nowotworów złośliwych nerek wywodzących się z układu nerwowego, 1 nowotworu niezłośliwego. Przebieg kliniczny nowotworów złośliwych bardzo szybki, w krótkim czasie doprowadził do zgonu, pomimo wcześniej wykonanej amputacji nerki. Duże trudności diagnostyczne sprawił guz niezłośliwy nerki, rów­nież wywodzący się z układu nerwowego.

1. Silvestrone S. M., Harris W.: The treatment of neurdblastoma. J. Mb. Sinai Hosip., 1951, 17, 1083?,1099.
2. Wittenborg M. H.: Roentgen therapy in neurobla-stoma, rewdiev of sernety-three oases.. Radiology 1950, 54, 679?688.