Ropowica okołonerkowa powstała w wyniku perforacji ropniaka pęcherzyka żółciowego do przestrzeni zaotrzewnowej
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1982/35/1-2.

Wytworzenie się ropnia okołonerkowego w przebiegu schorzeń pęche­rzyka żółciowego może nastąpić na drodze przechodzenia drobnoustrojów przez niezmienioną chorobowo otrzewną, drogą chłonną, lub na drodze perforacji do przestrzeni zaotrzewnowej okołonerkowej zmienionego cho­robowo pęcherzyka.

Rzadkość występowania tego typu powikłania (1, 2, 4, 6) upoważnia do opisania przypadku leczonego w Klinice Urologicznej i w Oddziale Chirurgii Ogólnej Szpitala Chirurgii Urazowej w Warszawie.

Chora lat 74 nr hist. chor. 374/80, przyjęta do kliniki w czasie ostrego dyżuru z rozpoznaniem ropnia okołonerkowego po stronie prawej. Od kilku tygodni miała narastające bóle w okolicy prawego nadbrzusza i lędźwiowej prawej. Na 5 dni przed przyjęciem wystąpiła gorączka i pojawił się chełbocący guz w okolicy lędź­wiowej prawej. Od kilku lat rozpoznawano u chorej kamicze zapalenie pęche­rzyka żółciowego i proponowano leczenie operacyjne, na które jednak nie wyra­żała zgody. Po konsultacji chirurgicznej chora została skierowana na ostry dyżur urologiczny. W chwili przyjęcia stan chorej był ciężki z zaburzeniami świado­mości i gorączką 38,6°C. W śródbrzuszu i prawej okolicy lędźwiowej stwierdzo­no chełbocący guz. OB po 1 godzinie wynosiło 95, leukocytoza 12500. Analiza mo­czu: w osadzie pojedyncze leukocyty wpw, posiew moczu jałowy.

Chorą zakwalifikowano do leczenia operacyjnego. Cięciem skośnym w pod­brzuszu prawym dotarto do przestrzeni zaotrzewnowej. Stwierdzono olbrzymi zbior­nik gęstej, śmietanowatej ropy, zajmujący przestrzeń od talerza biodrowego do okolicy nerkowej, który dalej komunikuje się z okolicą wnęki wątroby. W jamie ropnia znaleziono 3 kamienie żółciowe. Ropę odessano w ilości około 2,5 litra. Po­zostawiono 3 dreny i 2 sączki gazowe nasączone roztworem hibitanu. Stan chorej nieco poprawił się. W 2 dni później chorą przeniesiono do Oddziału Chirurgii Ogólnej Szpitala Chirurgii Urazowej, gdzie kontynuowano intensywne leczenie o-gólne i miejscowe (celowane antybiotyki, wyrównywanie zaburzeń wodnoelektro-litowych) przez okres 80 dni.

Postępowanie terapeutyczne było utrudnione ze względu na utrzy­mujący się w czasie pobytu stan psychotyczny i negatywizm chorej. W 4 tygodniu pobytu wystąpiło zgorzelinowe zapalenie ślinianki podżuchwowej prawej z wytworzeniem się ropnia w obrębie gruczołu. Ślinian-kę w całości usunięto z następowym drenażem loży.

W trakcie pobytu chorej w Szpitalu wykonano cholangiografię in-fuzyjną, która wykazała drożny, nieco poszerzony przewód żółciowy wspólny bez złogów. Nie stwierdzono przeciekania żółci kontrastowej do przestrzeni zaotrzewnowej. Na wykonanej fistulografii stwierdzono nie­regularny zaciek w przestrzeni zatorzewnowej po stronie prawej, scho­dzący do wysokości drugiego kręgu lędźwiowego. Chorą wypisano do domu w stanie znacznej poprawy stanu ogólnego. Na proponowaną ope­rację wycięcia przetoki nie wyraziła zgody.

OMÓWIENIE

Ropnie okołonerkowe mogą być pochodzenia krwiopochodnego, ner-kowopochodnego oraz pozanerkowego (3). Podział ten jest przyjęty przez większość autorów i wydaje się być najbardziej przejrzystym i prak­tycznym z punktu widzenia kliniki. Są one schorzeniem rzadkim i sta­nowią zaledwie 0,1?0,25% schorzeń chirurgicznych i urologicznych. Zu­pełną zaś rzadkość stanowi ropień okołonerkowy będący wynikiem per­foracji pęcherzyka żółciowego do przestrzeni zaotrzewnowej okołonerko­wej. Tylko nieliczni autorzy opisują pojedyncze przypadki (2) lub zwra­cają uwagę na ich występowanie (2, 3, 5, 7).

Do powstania ropnia okołomerkowego w przypadkach ropnego zapa­lenia pęcherzyka żółciowego dochodzi poprzez przechodzenie drobnoust­rojów przez chorobowo zmienioną otrzewną (3). W naszym przypadku do wytworzenia się ropnia doszło na skutek perforacji ropniaka pęche­rzyka żółciowego przez nekrotycznie zmienioną otrzewną.

1. Beach E., Tynan J.: Subphrenic v.s perinephric abscess. Anatomie consi-deration. Diagnosis and treatment. J. Urol., 1955, 74, 278.
2. Gruenfeld G., Si-coloff E.: Perinephric abscess and fistula formation in conneetion with the gall-bladder. J. A. M. A., 1930, 98, 47.
3. Ploch R.: Badania kliniczne nad etiopato-genezą ropni okołonerkowych. Praca habilitacyjna Warszawa 1976 rok.
4. Salo­mon R. B., Kohler R. P.: Angiography in renal and perirenal inflammatory ma-ses. Radiology 1967, 88, 9.
5. Twardosz W., Kroll J.: Rzadkie przyczyny ropnia okołonerkowego Pol. Przeg. Chir., 1973, 2a, 87.
6. Wesołowski S.: Ropnie ne­rek. Pol. Tyg. Lek., 1946, 1, 18, 561.
7. Zieliński J.: Zarys urologii pod red. J. Lenki PZWL Warszawa 1970, 102.