PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Złamanie prącia
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1982/35/1-2.

autorzy

Jerzy Niemirowicz, Maurycy Strzałkowski, Jerzy Wróbel
Klinika Urologiczna Instytutu Chirurgii AMG
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. K. Adamkiewicz
Dyrektor Instytutu: doc. dr hab. K. Lewicki

streszczenie

W pracy przedstawiono trzy przypadki chorych leczonych w Kli­nice Urologicznej AMG z powodu złamania prącia. Trzej chorzy byli doraźnie operowani. Uzyskano dobre wyniki leczenia.

Złamanie prącia jest jednym z rzadziej spotykanych urazowych usz­kodzeń tego narządu (2, 3, 4). Do złamania najczęściej dochodzi podczas stosunku płciowego lub w wyniku uderzenia, jak również podczas zgię­cia prącia będącego w stanie wzwodu. Następstwem tych mechanizmów jest rozerwanie otoczki białawej i beleczek ciał jamistych. W zależności od natężenia urazu może wystąpić złamanie jednego lub obu ciał ja­mistych, a nawet uszkodzenie cewki moczowej (1).

W chwili złamania pojawia się ból w obrębie prącia połączony z cha­rakterystycznym trzaskiem i ustąpieniem wzwodu. Szybko narastający krwiak wywołuje obrzęk i zasinienie skóry prącia. Niekiedy dochodzi do zatrzymania moczu. Niektórzy autorzy obserwowali charakterystyczne zniekształcenie prącia w postaci saksofonu (4).

Postępowaniem z wyboru w leczeniu złamania prącia jest doraźne leczenie operacyjne (2, 3, 4). Polega ono na usunięciu krwiaka i zeszyciu brzegów osłonki białawej. Do czasu operacji stosuje się unieruchomienie prącia opatrunkiem uciskowym, okłady z lodu, antybiotyki i środki us­pakajające.

W piśmiennictwie polskim opisano kilkanaście przypadków złamania prącia (2). Po raz pierwszy uszkodzenie takie opisał Porcyanko w 1838 roku (2). W ostatnich latach podobne przypadki przedstawili Czaplicki i Musierowicz ze współpracownikami.

Biorąc pod uwagę rzadkość wymienionego schorzenia przedstawia­my 3 chorych leczonych z powodu złamania prącia w Klinice Urologicz­nej w Gdańsku.

OPIS PRZYPADKÓW

Chory W. S. lat 20 przyjęty do kliniki około godziny 4 rano z powodu ob­rzęku i zasinienia skóry prącia. Chory podawał, że trzy godziny wcześniej pod­czas ?próby" prostowania nieznacznie skrzywionego prącia będącego w stanie wzwodu poczuł silny ból oraz usłyszał charakterystyczny trzask. Wzwód ustąpił, pojawił się obrzęk i zasinienie prącia. W chwili przyjęcia badaniem przedmioto­wym stwierdzono obrzęk i zasinienie prącia o śr. 8 cm i długości 20 cm. W za­kresie pozostałych narządów nie stwierdzono odchyleń od stanu prawidłowego.

Po rozpoznaniu złamania prącia wprowadzono cewnik do pęcherza, założono opatrunek uciskowy oraz zastosowano okład z lodu. Następnie przygotowano cho­rego do zabiegu operacyjnego.

Zabieg operacyjny przeprowadzono w znieczuleniu zewnątrzoponowym. Cię­ciem podłużnym na grzbiecie prącia odsłonięto ciała jamiste. Po usunięciu rozległego krwiaka, stwierdzono poprzeczne rozerwanie lewego ciała jamistego na długości około 1,5 cm. Zeszyto osłonkę, a następnie skórę prącia. Rana poopera­cyjna wygoiła się przez rychłozrost. Chory w 8 dobie został wypisany z Kliniki.

Kontrola po 3 miesiącach nie wykazała upośledzenia wzwodów. Pod­czas wzwodu prącie było nieznacznie skrzywione w lewo.

Chory A. B. I. 27, pracownik fizyczny przyjęty do kliniki z powodu urazu prącia i moszny, który jak podaje, miał miejsce podczas upadku z drabiny przed trzema dniami. W chwili przybycia do szpitala stwierdzono u chorego obrzęk i zasinienie skóry prącia i moszny. Prącie miało długość ok. 18 cm i średnicę ok. 7 cm. W zakresie pozostałych narządów nie stwierdzono odchyleń od stanu pra­widłowego. Podejrzewając złamanie prącia chorego zakwalifikowano do zabiegu operacyjnego. Cięciem po stronie grzbietowej prącia odsłonięto ciała jamiste. Po usunięciu skrzepów stwierdzono poprzeczne pęknięcie osłonki białawej lewego cia­ła jamistego na dł. ok. 1 cm. Po odświeżeniu brzegów rany zeszyto ciało jamiste, a następnie skórę prącia. Rana wygoiła się przez rychłozrost. Podczas kontrolnego badania chory poinformował, że nie ma upośledzenia wzwodów.

Chory G. W. 1. 28, przyjęty do kliniki z powodu bólów, obrzęku i zasinienia skóry prącia. W nocy poprzedzającej przyjęcie do szpitala, po przebudzeniu się wykonał nagłą zmianę pozycji ciała. Prącie będące we wzwodzie wygięło się, chory poczuł ból, usłyszał charakterystyczny trzask. Erekcja ustąpiła i pojawił się ob­rzęk prącia. Około 10 godzin po urazie chory został przyjęty do Kliniki Urolo­gicznej. Pacjent był w stanie ogólnym dobrym. Skóra prącia była zasiniona z ciastowatym obrzękiem tkanki podskórnej. Prącie miało długość około 20 cm i średnicę 6 cm. W zakresie pozostałych narządów nie stwierdzono odchyleń od stanu prawidłowego. Po rozpoznaniu złamania prącia chorego operowano w trybie nagłym. Z cięcia nad prawym ciałem jamistym dotarto do krwiaka podskórnej tkanki. Po usunięciu krwiaka stwierdzono poprzeczne pęknięcie ciała jamistego o dł. ok. 1 cm w odległości 3 cm od nasady prącia. Po odświeżeniu brzegów ze­szyto osłonkę białawą i skórę. Rana wygoiła się przez rychłozrost. W dobie po zabiegu chory został wypisany ze szpitala. W tydzień po opuszczeniu kliniki, pod­czas badania kontrolnego, chory podał, że miewał prawidłowe wzwody. Podczas wzwodu prącie było nieznacznie skrzywione w prawo.

OMÓWIENIE

Rozpoznanie złamania prącia, pomimo rzadkości schorzenia, nie stwa­rza trudności diagnostycznych. Leczeniem z wyboru powinien być do­raźnie przeprowadzony zabieg operacyjny. Wyniki tego typu postępo­wania są bardzo dobre.

Przedstawieni przez nas chorzy mają prawidłowe wzwody prącia u-możliwiające im współżycie płciowe.

WNIOSKI

1.W przypadkach złamania prącia wskazane jest leczenie operacyjne w trybie nagłym.

2.Doraźne leczenie operacyjne w przypadku złamania prącia daje bardzo dobre wyniki czynnościowe.

piśmiennictwo

  1. Buliński J., Cieśliński S.: Zwężenie cewki moczowej w następstwie złama­nia prącia. Pol. Przeg. Chir., 1957, 29, 255.
  2. Czaplicki M., Borkowski A.: Frac­tura penis. Urol. Pol., 1978, 1, 119.
  3. Meares E.: Traumatic rupture of the cor-pus cavernosum. J. Urol., 1971, 105, 47.
  4. Modelski W.: Złamanie prącia i jego leczenie. Pol. Przeg. Chir., 1957, 29, 255.