PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Współistnienie tętniaka tętnicy nerkowej z nadciśnieniem
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1982/35/1-2.

autorzy

Ryszard Szlefarski, Mieczysław Fryczkowski
Klinika Chirurgii Klatki Piersiowej Instytutu Chirurgii w Zabrzu
Dyrektor Instytutu: prof. dr hab. Cz. Sadliński
Kierownik Kliniki: doc. dr hab. K. Czyżewski

streszczenie

Autorzy opisują 2 przypadki wystąpienia tętniaka tętnicy nerkowej z nadciśnieniem tętniczym krwi.
U obydwu opisanych chorych objawy kliniczne były niewielkie a badania laboratoryjne nie wykazywały żadnych zmian patologicznych.

Pojedyncze tętniaki tętnicy nerkowej (ttn) są rzadko rozpoznawane w Klinice Urologicznej, stanowią od 15% do 3% wszystkich tętniaków. Znacznie rzadkiej spostrzega się ich mnogie i obustronne występowanie. Do chwili obecnej opisano około 500 przypadków ttn.

Istnieje związek przyczynowy między swoistym rozrostem włókni-sto-mięśniowym tętnicy nerkowej a powstaniem zarówno mikrotętnia-ków jak i dużych tętniaków.

Tętniaki występują z jednakową częstością u obu płci, przy czym w 70% przypadków obserwuje się je w wieku 40?60 lat. Tętniaki głów­nego pnia tętnicy nerkowej stanowią 1/3 wszystkich przypadków, zaś 2/3 przypada na tętniaki rozgałęzień tętnicy nerkowej.

Do najczęstszych objawów ttn należy: 1) krwiomocz o charakterze mikroskopowym; 2) podwyższane ciśnienie tętnicze krwi o typie nad­ciśnienia rozkurczowego oraz; 3) słyszalny nad tętnicą nerkową szmer skurczowy.

W przypadkach dużych tętniaków wzajemny związek obydwu spraw można łatwo wykazać przy pomocy aortografii oraz oznaczeń reniny we krwi z żyły nerkowej. Dużo większe trudności napotyka diagnostyka małych leżących obwodowo ttn, w których nie spostrzega się podwyż­szonego poziomu reniny w krwi żylnej, a nadciśnienie tętnicze krwi na­leży do rzadkości.

Stąd rozpoznanie ttn jest często przypadkowe. W klinice naszej w okresie ostatnich 3 lat zaobserwowano 2 chorych, u których rozpoznano ttn współistniejący z nadciśnieniem tętniczym krwi.

Poniżej podajemy skrócone historie choroby spostrzeganych przy­padków.

Chora S. K. lat 38 (nr hist. chor. 1967/77) przyjęta do Kliniki z po­wodu: częstych bólów głowy, obrzęku rąk i nóg, bólów w czasie mikcji oraz podwyższonego ciśnienia tętniczego. Przy przyjęciu RR 170/160 mm Hg. W rzucie lewej tętnicy nerkowej słyszalny szmer skurczowy. Urografia wykazała brak czynności prawej nerki.

Wykonano aortografię nerkową, która wykazała brak prawej tętni­cy nerkowej oraz tętniak dolnej gałęzi tętnicy nerkowej lewej (ryc. 1).

W badaniach laboratoryjnych poza wzrostem poziomu reniny do 4,5n y 100 ml/h w pozycji pionowej nie stwierdzono innych zmian patolo­gicznych (norma 1,4?1,7 n y/100 ml/h.

Chora pozostaje w leczeniu farmakologicznym bez zmian ciśnienia i wydolności nerki.

Chory M. M. lat 43 (nr hist. chor. 318/80) przyjęty do Kliniki z bólami brzucha promieniującymi do plec. Przy przyjęciu stwierdzono RR 160/100 mm Hg. Urograficznie stwierdziliśmy miernego stopnia ob­niżenie czynności nerki lewej oraz brak widoczności dolnego kielicha.

Wykonana aortografia nerki wykazała tętniak II rzędowej tętnicy nerkowej lewej (ryc. 2). W badaniach laboratoryjnych nie wykazano od­stępstw od normy. Poziom reniny we krwi żylnej wyniósł w lewej ner­ce 0,9 n y/100 m/h w prawej 1,7 n y/100 ml/h.

W pół roku po pobycie w naszej Klinice u chorego nastąpił nagły zgon.

WNIOSKI

1.Tętniaki tętnicy nerkowej należą do rzadko opisanych schorzeń, należy jednak o nich pamiętać przy poszukiwaniu tła nerkopochodnego nadciśnienia.

2.Przebieg kliniczny ttn jest często skąpy lub bezobjawowy.

3.Tak badanie laboratoryjne jak i urografia nie potwierdzają istnienia zmian w układzie naczyniowym nerki. Jedynie arteriografia po­parta oznaczeniem poziomu reniny w żyle nerkowej pozwala na pra­widłowe rozpoznanie ttn.

piśmiennictwo

  1. Glass P.: Aneurisms of the renal artery: a study of 20 cases. J. Urol., 1967, 98, 285.
  2. Hale R.: Intrarenal aneurysm treated by partial nephrectomy J. Urol. 1964, 91, 137.
  3. Hogbin B.: Spontaneous rupture of an aneurism of The renal artery with surviwal. J. Urol., 1968, 41, 218.
  4. Poutasse E.: Renal artery aneu­risms their natural history ,and surgery. J. Urol., 1966, 95, 297.
  5. Rhodes J.: Renal arterya aneurysm J. Urol., 1971, 105, 155.
  6. Rosenblum W.: Isolated dis-secting aneurysm of renal artery. J. Urol., 1966, 95, 135.
  7. Smith J.: Intrarenal arterial aneurisms. J. Urol., 1967, 97, 990.