PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Zastosowanie elektroresektoskopu dziecięcego w leczeniu zwężeń cewki moczowej u mężczyzn
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1982/35/3-4.

autorzy

Leszek Jeromin, Zbigniew Janiak, Marek Rożniecki
Klinika Urologiczna Instytutu Chirurgii AM w Łodzi
p.o. Kierownik Kliniki: doc. dr hab. med. L. Jeromin
Dyrektor Instytutu: doc. dr hab. med. H. Zalech

streszczenie

Autorzy opisują metodę leczenia zwężeń cewki moczowej u męż­czyzn z zastosowaniem elektroresektoskopu dziecięcego. Ze względu na wzrost częstości występowania zwężeń cewki jatrogennych u cho­rych w podeszłym wieku autorzy polecają ten sposób leczenia jako mało obciążający chorego, o zapewniający prawidłową derywację mo­czu.

Zwężenia cewki moczowej stanowią istotny problem w praktycznej działalności każdego urologa. Wśród czynników etiologicznych najwięk­szą rolę odgrywają stany zapalne (1) i urazy (4), a ostatnio wraz z roz­wojem endoskopowych metod diagnostycznych i operacyjnych, coraz częściej mamy do czynienia ze zwężeniami jatrogennymi (7). W związku z coraz powszechniejszym wykonywaniem przezcewkowej elektroresek­cji gruczolaka okołocewkowego, rozpoznaje się po tym zabiegu 4?12% zwężeń cewki moczowej różnego stopnia (7).

Znacznie zróżnicowany charakter zwężeń cewki co do głębokości zmian włóknistych i ich długości oraz umiejscowienia, stanowi o trud­ności w doborze prawidłowego sposobu postępowania (3, 4, 6, 8, 10). Właściwy wybór metody leczenia tych chorych staje się zatem poważ­nym problemem na dziś i na jutro.

Wśród wielu metod leczenia zwężeń cewki moczowej od najprost­szych jak rozszerzanie, do skomplikowanych zabiegów plastycznych (6, 8, 10), przezcewkowe metody leczenia pod kontrolą wzroku stanowią o-siągnięcie ostatnich lat. Zalicza się do nich: urethrotomia interna vi-sualis (5), elektroresekcję zwężenia (9), rozszerzanie pod kontrolą wzro­ku (1) i przecinanie zwężeń cewki moczowej promieniami lasera (2).

W Klinice Urologii AM w Łodzi w ostatnich dwóch latach wykonano 12 zabiegów operacyjnych przezcewkowej elektroresekcji zwężeń cew­ki moczowej u mężczyzn przy pomocy elektroresektoskopu dziecięcego. Ze względu na bardzo rozległe zwężenia, wprowadzenie elektroresekto­skopu o dużej średnicy było niemożliwe i chorzy tacy musieli by być operowani na drodze przezpęcherzowej lub przez krocze. Dane doty­czące wieku i rozpoznania podano w tabeli I. Chorych tych przyjęto do Kliniki z powodu całkowitego zatrzymania moczu w 4 przypadkach i znacznych dolegliwości dysurycznych z dużym zaleganiem moczu po mikcji w 8 przypadkach. Próby zgłębnikowania cewki moczowej w celu zapewnienia derywacji moczu najcieńszym nawet cewnikiem nie po­wiodły się u wszystkich 12 chorych. Po wykonaniu badań podstawowych oraz uretrografii, chorych zakwalifikowano do przezcewkowej elektro­resekcji zwężenia cewki moczowej.

Zabieg wykonywano w znieczuleniu nadoponowym, wprowadzając do cewki elektroresektoskop dziecięcy nr 13 Charr, firmy Storz, pod stałym przepływem płynu. Ze względu na mały przekrój, znacznie łat­wiej jest wprowadzić instrument głęboko, aż do najwęższego odcinka zwężenia. Jednakże pomimo małych rozmiarów elektroresektoskopu nie zawsze udawało się rozciąć pętlą zwężenie. W takich przypadkach za­kładano pod kontrolą wzroku cystoskop dziecięcy, cewnik moczowodo-wy do pęcherza. Następnie wprowadzano cewnik moczowodowy db światła cewnika Couvelairea o takim przekroju, aby swobodnie prze­sunąć oba cewniki względem siebie. Używając cewnika moczowodowe­go jako prowadnika, pokonywano zwykle dość łatwo zwężenie i wpro­wadzano cewnik Couvelairea do pęcherza, a cewnik moczowodowy usu­wano (ryc. 1 A, B, C).

Po 2?3 dniach wymieniano cewnik na grubszy i jeśli uzyskano po­wodzenie, pozostawiano cewnik na następne 2?3 dni, w celu poszerze­nia cewki moczowej i wprowadzenia elektroresektoskopu dziecięcego.

Rozległe zwężenia przecinano na godz. 12 i 6 przy pomocy sondy ?pazurka", a następnie jeżeli zwężenie dotyczyło części sterczowej cew­ki, wycinano tkankę włóknistą stosując sondę pętlową.

Po zabiegu pozostawiono w cewce moczowej cewnik Foley'a nr 18 Charr na okres 10?14 dni, podając choremu jako osłonę zabiegu Bi­septol 2X2 tabletki na dobę. Po usunięciu cewnika chorzy oddawali mocz sprawnie i nie stwierdzano u nich zalegania moczu w pęcherzu moczowym po mikcji. Kontrola bakteriologiczna moczu i celowany an­tybiotyk kończyły zwykle leczenie u tych chorych.

Jak wynika z naszego doświadczenia długość dziecięcego elektrore-sektoskopu jest zupełnie wystarczająca nawet do wykonywania elektro­resekcji zwężenia w części sterczowej cewki u większości chorych. Roz­szerzenie cewki przed wycięciem zwężenia, pozwala przeprowadzić za­bieg pod kontrolą wzroku czyniąc go bezpiecznym i pozbawionym groź­nych powikłań.

Z uwagi na zaawansowany wiek chorych, ich stan ogólny i charak­ter zwężeń cewki moczowej, opasywana przez nas metoda operacyjna mało obciąża chorego, a zapewniająca prawidłową derywację moczu, wydaje się być jeszcze jednym, godnym polecenia sposobem leczenia zwężeń cewki moczowe i u mężczyzn.

piśmiennictwo

  1. Bapat S. S.: A new endoscopic urethral dilatator. J. Urol., 122, 30, 1979.
  2. Billow H., Biilow U., Frothmuller H. C. W.: Transurethral laser urethrotomy in man. J. Urol., 121, 286, 1979.
  3. Chambers R. H.: The anatomy of urethral stricture. Brit. J. Urol., 46, 123, 1974.
  4. Coffield K. S., Weems W. L.: Experien-ce with management of posterior urethral injiiry associated with pelvic fracture. J. Urol., 117, 722, 1977.
  5. Kircheim D., Tremonn J. A., Ansel J. S.: Transureth-ral urethrotomy under vision. J. Urol., 119, 496, 1978.
  6. Konnak J. W., Kogan B. A.: Otis internal urethrotomy in the treatment of urethral stricture disease. J. Urol., 124, 356, 1980.
  7. Leutz H. C, Meboust W. K., Foret J. D., Melchior J.: Urethral stricture following transurethral prostatectomy: Review of 2223 resec-tions. J. Urol., 117, 194, 1977.
  8. Michałowski E., Modelski W., Bieda J.: Early and late results of operative treatment in 168 cases of urethral strdcture. Acta Med. Pol., 7, 147, 1966.
  9. JVeUo N. R., Lemos G. C, Figueiredo J. A.: A com-parative study of electrosurgical use cold urethrotomy in the treatment of urethral strictures. Int. Urol. Nephrol., 11, 311, 1979.
  10. Patii U. B.: Selection of an ope­ration in the management of 155 cases of urethral strictures in male subjects. J. Urol., 119, 605, 1978.