Zwężenia cewki moczowej stanowią istotny problem w praktycznej działalności każdego urologa. Wśród czynników etiologicznych największą rolę odgrywają stany zapalne (1) i urazy (4), a ostatnio wraz z rozwojem endoskopowych metod diagnostycznych i operacyjnych, coraz częściej mamy do czynienia ze zwężeniami jatrogennymi (7). W związku z coraz powszechniejszym wykonywaniem przezcewkowej elektroresekcji gruczolaka okołocewkowego, rozpoznaje się po tym zabiegu 4?12% zwężeń cewki moczowej różnego stopnia (7).
Znacznie zróżnicowany charakter zwężeń cewki co do głębokości zmian włóknistych i ich długości oraz umiejscowienia, stanowi o trudności w doborze prawidłowego sposobu postępowania (3, 4, 6, 8, 10). Właściwy wybór metody leczenia tych chorych staje się zatem poważnym problemem na dziś i na jutro.
Wśród wielu metod leczenia zwężeń cewki moczowej od najprostszych jak rozszerzanie, do skomplikowanych zabiegów plastycznych (6, 8, 10), przezcewkowe metody leczenia pod kontrolą wzroku stanowią o-siągnięcie ostatnich lat. Zalicza się do nich: urethrotomia interna vi-sualis (5), elektroresekcję zwężenia (9), rozszerzanie pod kontrolą wzroku (1) i przecinanie zwężeń cewki moczowej promieniami lasera (2).
W Klinice Urologii AM w Łodzi w ostatnich dwóch latach wykonano 12 zabiegów operacyjnych przezcewkowej elektroresekcji zwężeń cewki moczowej u mężczyzn przy pomocy elektroresektoskopu dziecięcego. Ze względu na bardzo rozległe zwężenia, wprowadzenie elektroresektoskopu o dużej średnicy było niemożliwe i chorzy tacy musieli by być operowani na drodze przezpęcherzowej lub przez krocze. Dane dotyczące wieku i rozpoznania podano w tabeli I. Chorych tych przyjęto do Kliniki z powodu całkowitego zatrzymania moczu w 4 przypadkach i znacznych dolegliwości dysurycznych z dużym zaleganiem moczu po mikcji w 8 przypadkach. Próby zgłębnikowania cewki moczowej w celu zapewnienia derywacji moczu najcieńszym nawet cewnikiem nie powiodły się u wszystkich 12 chorych. Po wykonaniu badań podstawowych oraz uretrografii, chorych zakwalifikowano do przezcewkowej elektroresekcji zwężenia cewki moczowej.
Zabieg wykonywano w znieczuleniu nadoponowym, wprowadzając do cewki elektroresektoskop dziecięcy nr 13 Charr, firmy Storz, pod stałym przepływem płynu. Ze względu na mały przekrój, znacznie łatwiej jest wprowadzić instrument głęboko, aż do najwęższego odcinka zwężenia. Jednakże pomimo małych rozmiarów elektroresektoskopu nie zawsze udawało się rozciąć pętlą zwężenie. W takich przypadkach zakładano pod kontrolą wzroku cystoskop dziecięcy, cewnik moczowodo-wy do pęcherza. Następnie wprowadzano cewnik moczowodowy db światła cewnika Couvelairea o takim przekroju, aby swobodnie przesunąć oba cewniki względem siebie. Używając cewnika moczowodowego jako prowadnika, pokonywano zwykle dość łatwo zwężenie i wprowadzano cewnik Couvelairea do pęcherza, a cewnik moczowodowy usuwano (ryc. 1 A, B, C).
Po 2?3 dniach wymieniano cewnik na grubszy i jeśli uzyskano powodzenie, pozostawiano cewnik na następne 2?3 dni, w celu poszerzenia cewki moczowej i wprowadzenia elektroresektoskopu dziecięcego.
Rozległe zwężenia przecinano na godz. 12 i 6 przy pomocy sondy ?pazurka", a następnie jeżeli zwężenie dotyczyło części sterczowej cewki, wycinano tkankę włóknistą stosując sondę pętlową.
Po zabiegu pozostawiono w cewce moczowej cewnik Foley'a nr 18 Charr na okres 10?14 dni, podając choremu jako osłonę zabiegu Biseptol 2X2 tabletki na dobę. Po usunięciu cewnika chorzy oddawali mocz sprawnie i nie stwierdzano u nich zalegania moczu w pęcherzu moczowym po mikcji. Kontrola bakteriologiczna moczu i celowany antybiotyk kończyły zwykle leczenie u tych chorych.
Jak wynika z naszego doświadczenia długość dziecięcego elektrore-sektoskopu jest zupełnie wystarczająca nawet do wykonywania elektroresekcji zwężenia w części sterczowej cewki u większości chorych. Rozszerzenie cewki przed wycięciem zwężenia, pozwala przeprowadzić zabieg pod kontrolą wzroku czyniąc go bezpiecznym i pozbawionym groźnych powikłań.
Z uwagi na zaawansowany wiek chorych, ich stan ogólny i charakter zwężeń cewki moczowej, opasywana przez nas metoda operacyjna mało obciąża chorego, a zapewniająca prawidłową derywację moczu, wydaje się być jeszcze jednym, godnym polecenia sposobem leczenia zwężeń cewki moczowe i u mężczyzn.