Niezwykła przyczyna uporczywego krwinkomoczu
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1983/36/2.

Każde pojawienie się domieszki krwi w moczu wymaga ustalenia źródła krwawienia lub jego pośredniej przyczyny.

Krwinkomocz może być jedynym objawem takich schorzeń jak: kami­ca, stany zapalne swoiste i nieswoiste, drobne urazy oraz nowotwory. Występuje on jednak rzadko bez towarzyszących objawów bólowych lub zaburzeń przy mikcji.

Ustalenie przyczyny pojawienia się krwi w moczu, udaje się zazwy­czaj przy pomocy urografii, cystoskopii i pielografii. Negatywne wyniki tych badań nakazują dalszych poszukiwań przyczyny krwinkomoczu.

Wskazaniem do aortografii są guzy nerek, wady rozwojowe nerek, nadciśnienie tętnicze oraz krwiomocz, jeśli inne badania nie pozwalają ustalić przyczyny krwawienia (1).

Flebografię wykonuje się przy podejrzeniu zakrzepu żyły nerkowej, dla oceny rozległości nacieku u chorego z guzem nerki, oraz oceny stanu żyły nerkowej przed przeszczepieniem nerki lub przed planowanym ze­spoleniem żyły śledzionowej z żyłą wrotną, oraz oceny stanu miąższu nerki gdy dostęp od strony tętnicy jest utrudniony (2).

Umożliwia ona rozpoznanie guza nerki, marskości, wodonercza oraz destrukcji w łożysku żylnym (2).

OPIS PRZYPADKU

Chora Sz. A., lat 20 (hist. chor. or 626/77), badana uprzednio w innych ośrod­ kach urologicznych zgłosiła się do Kliniki z powodu bezbolesnego, uporczywego krwinkomoczu. ,

Badaniem fizykalnym stwierdzono jedynie ruchomą nerkę prawą. Ciśnienie krwi 115/70 mm Hg. Kilkakrotne badanie moczu nie wykazało innych zmian, poza stałą obecnością od 80 do 200 erytrocytów w polu widzenia. Badania humoralne oraz obraz morfologiczny krwi w normie, OWA ujemny. Próba biologiczna w kie­runku t,bc ujemna. W obrazie radiologicznym klatki piersiowej nie stwierdzono odchyleń od staniu prawidłowego. Urografia, poza obniżaniem nerki prawej, nie wykazała zmian (ryc. 1). Obraz cystoskopowy w normie.

Wobec negatywnych wyników tych badań zdecydowano wykonać badania na­czyniowe nerek (Katedra Radiologii AM w Krakowie, kierownik: doc. dr hab. med. Olgierd Billewicz).

Obie nerki (Unaczynione przez pojedyncze tętnice nerkowe, rozgałęzienia śród-miążiszowe obu tętnic prawidłowe (ryc. 2).

W fazie żylnej uwidoczniła się szeroka, silnie zakontraktowana lewa żyła ner­kowa, a w okolicy wnęki nerki żylakowate poszerzenia drobniejszych żył. Krew płynie wstecznie przez rozszerzoną i wydłużoną lewą żyłę jajnikową. Rozszerzone są, ale w mniejszym stopniu, drobne żyły w okolicy wnęki prawej nerki i żyła nerkowa po tej stronie.

Kawografia dolna wykazała objawy wskazujące na wzrost ciśnienia w żyle głównej dolnej, w następstwie którego krew odpływa do splotów kręgowych. Gór­ny odcinek żyły głównej dolnej jest wyraźnie poszerzony (ryc. 3). Wykonano rów­nież wybiórczą flebografię lewej żyły nerkowej. Stwierdzano masywny wsteczny odpływ do żyły jajnikowej, żył nadnercza i splotów kręgowych (ryc. 4). Zarysy żył nerkowych gładkie (dr med. Henryk Szul).

OMÓWIENIE

Uporczywy bezbolesny krwinkomocz był jedynym objawem zwężenia żyły głównej dolnej. Doprowadziło ono do przekrwienia biernego w ło­żysku żylnym obu nerek, co uwidoczniło się szczególnie po stronie lewej z uwagi na odmienne stosunki anatomiczne po tej stronie. Dowodem zastoju krwi w żyle nerkowej lewej był wykazany wsteczny odpływ do jej najbliższych dopływów. Tłumaczy to także przenikanie krwinek do moczu. Wnikliwe poszukiwanie przyczyny krwinkomoczu umożliwiło wykrycie wady żyły głównej dolnej, a więc wady leżącej poza układem na­rządów moczowych.

Krwinkomocz niewyjaśnionego pochodzenia może więc być jedynym objawem zmian w układzie naczyniowym nerek lub w naczyniach głów­nych. Stosowanie badań naczyniowych staje się w diagnostyce urolo­gicznej koniecznością w uzasadnionych przypadkach.

1. Bowkiewicz J., Zgliczyński S. L., Nielubowicz J.: Aortografia brzuszna ? . wskazania, techmiikia badania i izapobiegainie powikłaniom. Pol. Ptnzeg. Radiol., 1959, 23, 298.
2. Mazurek L.: Radiologia Urologioana, PZWL, Warszawa 1977.