POURAZOWE PĘKNIĘCIE BEZOBJAWOWEGONERCZAKA ZARODKOWEGO U 6-LETNIEGO CHŁOPCA
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1986/39/3.

Nerczak zarodkowy (nephroblastoma, tumor Wilms) występuje naj­częściej u dzieci (6). Rozwija się skrycie, rośnie szybko i wcześnie na­cieka otoczenie. Szybki wzrost wymiarów i masy guza sprawia, że choro­bowo zmieniona nerka może ulec pęknięciu samoistnemu lub pod wpły­wem nawet niewielkiego urazu jamy brzusznej lub okolicy lędźwiowej (1, 2, 4). Pęknięcia nerki zmienionej nowotworowo opisywano rzadko, a rokowane odnośnie przeżycia chorych, mimo natychmiast podjętego leczenia, jest z reguły złe (3, 5).

OPIS PRZYPADKU

Chory W. K., lat 6 (hist. chor. nr 1453/83), został przyjęty do I Klinik Pediatrii Śl AM w Zabrzu (Kierownik: prof. dr hab. med. B. Hager-Małecka) z powodu krwio­moczu, trwającego od dwóch dni. Przed przyjęciem do Kliniki dziecko nie zgłaszało żadnych dolegliwości. Przed czteroma dniami chłopiec spadł z płotu na trawiaste, miękkie podłoże, z wysokości około 1,5 metra, a w dwa dni później matka spo­strzegła na majteczkach dziecka krople krwi. Również mocz oddany przez chłopca był podbarwiony krwią. W chwili przyjęcia stan ogólny dziecka był dobry. Badanie fizykalne: tętno 84/minutę, ciśnienie tętnicze krwi 105/70 mm Hg, brzuch miękki, okolice lędźwiowe na wstrząsanie nie bolesne. Badania pracowniane: morfologia ? Hb 74, Ht 36%, E 3 630 000, L 8000; kreatynina 96 mmol/l; OB 7/11; badanie mo­czu ? białko (+), pole usiane erytrocytami. Wybiórcze badanie naczyniowe prawej tętnicy nerkowej: napięcie i odkształcenie segmentowych i nadnerczowych roz­gałęzień prawej tętnicy nerkowej,. Duże wynaczynienie środka cieniującego w obrę­bie górnego bieguna pękniętej norki (ryc. 1).

Po ustaleniu rozpoznania pęknięcia prawej nerki dziecko przeniesiono do II Kliniki Urologii S1AM w Zabrzu. Ze względu na wstępne rozpoznanie rozerwania górnego bieguna nerki, z dostępu lędźwiowego dotarto do nerki o wymiarze 25 X 12 X 10 cm. W obrębie górnego bieguna widoczny był krwawiący guz nowo­tworowy pęknięty w czterech miejscach, z którego wydostała się płynna treść i skrzepy krwi (ryc. 2).

W obrębie torebki nerki znajdowało się Około 250 ml skrzepłej krwi. Podwią­zano szypułę naczyniową, podkłuto krwawiące, uszkodzone nadnercze i usunięto pra­wą nerkę. Po otwarciu otrzewnej stwierdzono krwiaki podsurowicówkowe w dwu­nastnicy i wstępnicy. Nie stwierdzono obecności krwi i wolnego' płynu wewnątrz jamy otrzewnej. Podczas szycia otrzewnej i powłok nastąpiło zatrzymane krążenia. Po godzinnej reanimacji uzyskano powrót czynności serca. Dziecko z własnym oddechem i ciśnieniem krwi, wynoszącym 110/70 mm Hg, przekazano do oddziału intensywnego nadzoru. Stan chłopca po operacji był bardzo ciężki; w drugiej dobie wystąpiło migotanie komór, które stało się bezpośrednią przyczyną zgonu dziecka.

Przypadek ten przedstawiono ze względu na rzadkie występowanie pourazowego pęknięcia nowotworowo zmienionej nerki, oraz bezobja­wowy przebieg choroby nowotworowej, która ujawniła się dopiero po urazie okolicy lędźwiowej. Również w badaniu naczyniowym uraz ma­skowałobrazprocesunowotworowegonerki.

Badanie sekcyjne wykazało istnienie przerzutów nowotworowych w otoczeniu prawej nerki oraz w świetle naczyń płucnych pod postacią zatorów. Badaniem drobnowidowym (Nr 243851) wykazano nerczaka za­rodkowego, a w materiale pobranym z torebki tłuszczowej okołonerkowej i z płuc (Nr 243852?53) obecność przerzutów nowotworowych.

1. 1. Bożek J: Metody wczesnego rozpoznawania i wskazania lecznicze w nowo­tworach nerek u dzieci. PZWL, Warszawa, 1982. ? 2. Fryczkowski M.: Samoistne pęknięcie bezobjawowego nowotworu nerki. Pol. Przeg. Chir., 1974, XLVI, 2a, 299. ? 3. Kowalewska M.: Przypadek urazowego pęknięcia guza Wilmsa u 3-letniego dziec­ka, Pol. Tyg. Lek., 1967, 22, 234. ? 4. Laurent B., Feldman B. J.: Traumatic rupture of Wilms tumor. J. Urol., 1952, 67, 629. ? 5. Persky L., Forsythe W.: Renal trauma in childhood. JAMA, 1962, 182, 704. ? 6. Stoba C Cynowski L.: Budowa morfo-logliczna i rokowanie w guzach Wilmsa Samoistnie pękniętych. Urol. Pol., 1979, 32, 3,197.