PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

PLASTYKA SPODZIECTW PODŻOŁĘDZIOWYCH I PRĄCIOWYCH ? NOWA TAKTYKA POSTĘPOWANIA
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1987/40/1.

autorzy

Marek Orkiszewski, Katarzyna Nowakowska
Z Kliniki Chirurgii Dziecięcej Instytutu Pediatrii AM w Poznaniu
Kierownik Kliniki: dr hab. med. W. Zieliński Dyrektor Instytutu: doc. dr hab. med. M. Krawczyński

streszczenie

Przedstawiono nową taktykę postępowania w leczeniu spodziectw podżolędziowych i w dalszej części prącia, opartą na technice Mathieu. Metoda ta pozwala na anatomiczną rekonstrukcję żołędzi z ujściem zewnętrznym cewki na szczycie. Do odprowadzenia moczu służy sonda do żywienia niemowląt pozostawiona w cewce przez 3 dni. Operowano 30 dzieci w wieku od 13 miesięcy do 15 lat. Nie było żadnych powikłań wczesnych ani późnych. Wynik kosmetyczny był bardzo dobry. Młody wiek nie stanowił przeszkody w leczeniu.

Dotychczas opisano wiele technik operacyjnych spodziectwa, w któ­rych ujście zewnętrzne cewki znajduje się w rowku zażołędnym lub w dalszej połowie trzonu prącia. Postępowanie polega wyłącznie na po­szerzeniu ujścia, gdy jest ono wąskie albo na bardziej złożonych sposo­bach wytwarzania cewki przez żołądź. Mimo stosunkowo krótkiego od­cinka wymagającego odtworzenia, liczba powikłań w postaci zwężeń lub przetok jest duża (3).

Opisana przez nas technika opiera się na zasadzie uszypułowanego płata skórnego z brzusznej strony prącia tak, jak w sposobie Mathieu i na odmiennym opracowaniu żołędzi. Prowadzenie pooperacyjne oraz modyfikacje techniczne pozwalają mówić o pewnej nowej taktyce postę­powania (4).

OPIS METODY

Na szczyt żołędzi i na jej obie połowy zakłada się szwy kierunkowe. Jeśli stwierdza się zwężenie ujścia cewki, wykonuje się nacięcie podłużne, bez poprzecznego zszycia. Nacina się następnie prostokątny płat na stronie brzusznej prącia, uszypułowany na krawędzi ujścia cewki (ryc. 1). Cięcie prowadzi się dalej ku szczytowi żołędzi na głębokość około 1 mm. Po odpreparowaniu płata z brzusznej powierzchni prącia mobilizuje się dwa trójkątne płaty na obu połowach żołędzi, bocznie na odległość około 5 mm (ryc. 2).

Wytworzone płaty służą do pokrycia cewki w obrębie żołędzi. Cewkę odtwarza się zszywając uszypułowany płat z jego odpowiednikiem na żołędzi przy pomocy ciągłego śródskórnego szwu 6-0 Vicryl. W obrębie żołędzi zakłada się dwa materacowe szwy 6-0 Vicryl na obie połowy żołędzi dla ich zbliżenia nad nowowytworzoną cewką (ryc. 3).

Ujście cewki obszywa się pojedynczymi szwami 6-0 Vicryl. Następnie łączy się oba wytworzone płaty trójkątne w linii środkowej. Dla pokrycia ubytku skóry na powierzchni brzusznej prącia używa się płat Younga z napletka od strony grzbietowej. W tym celu wykonuje się okalające cięcie blisko w rowku zażołędnym i przeprowadza żołądź przez otwór nacięty w płacie (ryc. 4).

Do odprowadzenia moczu służy cewnik Nr 5 do 8 Charr. Cewnik za­bezpiecza się szwem założonym przez żołądź. Cewnik usuwa się po trzech dniach i wówczas dziecko oddaje mocz bez cewnika.

Zwolnienie do domu następuje średnio na szóstą dobę po zabiegu.

MATERIAŁ I WYNIKI

Operację opisaną metodą wykonano u 30 chłopców w wieku od 13 miesięcy do 15 lat. Ujście zewnętrzne cewki znajdowało się w rowku zażołędnym lub dalszej części prącia. U wszystkich gojenie nastąpiło przez rychłozrost. Pooperacyjnie nie obserwowano ani krwawienia w okre­sie wczesnym, ani zwężeń, ani przetok w ciągu dwu lat po operacji. Wynik kosmetyczny był bardzo dobry u wszystkich dzieci.

DYSKUSJA

Wytworzenie cewki przez żołądź stanowi jedną z trudniejszych ope­racji spodziectwa. Trudności te powodują niekiedy zaniechanie rekon­strukcji cewki gdy ujście znajduje się podżołądziowo.

Niedawno opisana metoda leczenia spodziectw podżołędziowych przez Ducketta {nteatal advancement and glanular piasty ? MAGPI) zyskała dużą popularność z powodu łatwości i znikomego ryzyka powstania prze­toki (1, 2). Własne doświadczenie z tą metodą u 25 dzieci potwierdzają jej zalety lecz zastrzeżenia może budzić kosmetyczny wygląd żołędzi, jakkolwiek ujście zewnętrzne cewki daje się wyprowadzić na szczyt prącia (5).

Przedstawiona technika nie jest łatwa. Wymaga bardzo dokładnego preparowania chirurgicznego. Szczególnie kłopotliwe jest wytworzenie trójkątnych płatów żołędziowych dla pokrycia cewki. Zaniechanie zakła­dania cewnika do pęcherza przez krocze usuwa ryzyko zakażenia rany i rozejścia szwu cewki przez wydzielinę, zbierającą się w niej od uretro-stomii do szczytu prącia.

Cewnik Nr 5 do 8 Charr, skutecznie odprowadzał mocz. Zaletą cien­kiego cewnika jest możliwość przepływu moczu obok w razie zatkania cewnika. Miało to miejsce u 2 chorych. Okres trzech dni odprowadzenia moczu przez cewnik okazał się wystarczający dla zagojenia prawidłowego cewki.

Wiek chorych nie ograniczał decyzji operacji. Najmłodszy chłopiec liczył 13 miesięcy i zarówno operację jak i okres pooperacyjny zniósł dobrze.

WNIOSKI

1.Opracowana metoda pozwala na anatomiczne odtworzenie cewki i żołędzi w spodziectwach podżołędziowych i w dalszej części prącia.

2.Dokładna technika operacyjna z użyciem szwów 6-0 Vicryl jest warunkiem uzyskania dobrych wyników.

3.Do odprowadzenia pooperacyjnie moczu wystarcza cienki cewnik Nr 5 do 8 Charr, pozostawiony w cewce na trzy doby.

piśmiennictwo

  1. 1. Borówka A.: Plastyka ujścia zewnętrznego cewki i żołędzi (MAGPI) u cho­rych ze spodziectwem żołędziowym i prąciowym dystalnym. Urol. Pol., 1985, 38, 288. ? 2. Duckett J.: Meatal advacerneint and glanular piasty. Clinics in plastic surgery, 1980, 7, 149. ? 3. Łodziński K., Kusyk T., Płoska-Urbanek B.: Ocena wy­ników leczenia spodziectwa. Probl. Chirur. Dziec, 1981, 8, 29. ? 4. Mathieu D.: Procede de cure radicale en un temps de 1'hypoapadias balanique ou penien juxta--balanique. Arch. Mal. Reins, Org. Genitourin., 1928, 3, 224. ? 5. Orkiszewski M., Martyński M.: Plastyka spodziectw dalszych typu MAGPI. Urol. Pol., (w druku).