Rak pęcherza moczowego jest częstym problemem urologicznym i onkologicznym. Stanowi on 3,0°/o wszystkich nowotworów złośliwych (3). Najczęściej występuje u mężczyzn po 60 roku życia (3), cztery razy częściej niż u kobiet (1, 2). Rzadko występuje poniżej 40 roku życia. Rak pęcherza moczowego szerzy się przez ciągłość. Przerzuty rzadko towarzyszą nacieczeniom powierzchownym, natomiast często guzom naciekającym warstwy głębokie.
OPIS PRZYPADKU
Chory J. M., lat 41 (Nr hist. chor. 3718/82) został przekazany z Oddziału Chirurgia Ogólnej, gdzie przebywał z powodu uporczywego bólu prawego stawu biodrowego, trwającego od 4 tygodni. W czasie pobytu w Oddziale Chirurgicznym kilkakrotnie oddawał krwawy mocz, bez bólów, z nielicznymi skrzepami. Urografia wykazała brak wydzielania środka cieniującego przez lewą nerkę oraz podwójny układ mied-niczkowo-kielichowy po stronie prawej. Moczowody i pęcherz uwidoczniły się fragmentarycznie (ryc. 1).
Bezbolesny krwiomocz, oraz nieczynna lewa nerka nasuwały podejrzenie guza nerki. Z takim rozpoznaniem przyjęto go do Oddziału Urologicznego. Badaniem fizykalnym przy przyjęciu stwierdzono: brzuch miękka, niebolesny, nerki niewyczuwalne, niebolesne. Wykonano cystoskopię i pielografię lewostronną.
W cystoskopii stwierdzono lity guz wielkości 1X2 cm na prawej ścianie pęcherza moczowego, ujścia moczowodowe niezmienione. Pobrano wycinek do badania histopatologicznego. Badaniem dwuręcznym guz był niewyczuwalny. Pielografia lewostronna wykazała skrzyżowane przemieszczenie lewej nerki (ryc. 2). Zdjęcie płuc bez zmian patologicznych. Na zdjęciu prawego stawu biodrowego stwierdzano rozległe zmiany osteolityczne w przynasadowej części trzonu kości biodrowej (ryc. 3). Wynik badania histopatologicznego z pęcherza: foci carcinomatosi (Pracownia Histopatologiczna Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Częstochowie, dr med. J. Sikora).
Chorego przesłano na konsultację do Instytutu Onkologii w Gliwicach, gdzie zmiany te określono jako przerzuty raka pęcherza moczowego do kości. Ze względu na znaczne zaawansowanie procesu nowotworowego zalecono jedynie leczenie palia-tywne.
W czasie dalszego przebiegu choroby dominowały silne bóle kostne uniemożliwiające chodzenie, postępujące wyniszczenie nowotworowe i okresowy krwiomocz. Chory zmarł po 4 miesiącach od przybycia do Oddziału Urologicznego. Badanie . sekcyjne wykazało guz zajmujący 2/3 pęcherza, przechodzący na otoczenie. Badanie histopatologiczne wycinków z pęcherza i z kości biodrowej: carcinoma urotheliale (Pracownia Histopatologiczna Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Częstochowie, dr med. J Sikora).
OMÓWIENIE
Przedstawiona obserwacja zasługuje na uwagę ze względu na wczesne i rozległe zmiany przerzutowe do kości biodrowej, młody wiek chorego oraz początkowe trudności diagnostyczne spowodowane skrzyżowanym przemieszczeniem lewej nerki.
Guz w chwili rozpoznania był nieduży, towarzyszyły mu jednak znaczne zmiany nowotworowe kości biodrowej. Pierwszym objawem choroby były bóle kości, a dopiero później wystąpił krwiomocz. Przebieg choroby był szybki, prowadzący do dużego wyniszczenia i zgonu chorego. Badanie histopatologiczne wykazało wspólne tło dla zmian w pęcherzu i w kości. Przyczyną pierwotną był rak pęcherza moczowego.