Nerki zmienione patologicznie łatwiej ulegają urazowemu pęknięciu niż nerki zdrowe. Związane jest to z większą kruchością miąższu nerki z nowotworem, torbielą czy wodonerczem (4). Wrodzone wodonercze rozwija się najczęściej bezobjawowo, ujawnia się dopiero w wieku późniejszym (5). Dlatego niewielki uraz brzucha lub okolicy lędźwiowej, może wywołać nieproporcjonalnie duże dolegliwości, co powinno budzić podejrzenie urazu patologicznej nerki. Urazy te w około 50% kończą się usunięciem nerki z powodu dużego jej zniszczenia (1, 5). Urazy nerek często zdarzają się u dzieci, gdyż nerki w tym wieku leżą niżej niż u dorosłych. 20,0 do 25,0% urazów u dzieci to nerki patologiczne, zwłaszcza wodonercza. 10,0 do 18,0% urazów przebiega bez krwiomoczu (6).
Doniesienia o urazach wodonercza są rzadkie (2). Zasługują jednak na uwagę ze względu na różnorodność objawów i następstw urazu (4).
OPIS PRZYPADKU
Dariusz S., lat 14, (Nr hist. chor. 2831/85) uderzył się ręką w prawe podżebrze podczas gry w piłkę, po czym oddał krwawy mocz. wystąpiła silna bolesność w prawym boku oraz wymioty. Z tego powodu przebywał 3 dni w Oddziale Chirurgii Dziecięcej, gdzie wykluczono obrażenia narządów jamy brzusznej. Ze względu na utrzymujące się bóle oraz krwinkomocz został przekazany do Oddziału Urologicznego z rozpoznaniem pęknięcia prawej nerki.
Stan ogólny chłopca przy przyjęciu był dobry. RR i tętno w normie. Badaniem fizykalnym stwierdzono brzuch miękki, bolesność w prawym podżebrzu oraz bolesność prawej okolicy lędźwiowej przy wstrząsaniu. Mocz: kwaśny, cwł. 1020, erytr. św. 30 ? 35 wpw. leuk. 3 ? 4 wpw. Pozostałe badania laboratoryjne w normie.
Urografia ? obrys lewej nerki słabo widoczny, przesłonięty gazami jelitowymi. Kielichy, miedniczka i moczowód po stronie lewej niezmienione. Po stronie prawej obrys nerki zatarty, wydzielanie moczu kontrastowego osłabione i opóźnione. W rzucie nerki słabo widoczne plamy kontrastu. Moczowód niezakontrastowany. Pęcherz moczowy prawidłowy, (ryc. 1).
Chorego operowano. Cięcie przez XI międzyżebrze. Uszkodzono opłucną, którą szczelnie zeszyto. Odsłonięto nerkę. Nerka duża, miedniczka rozdęta, wielkości dużej pięści ,wypełniona krwistym moczem. Miąższ nerki w postaci nielicznych, płaskich wysepek, zwłókniały. Przejście miedniczkowo-moczowodowe znacznie zwężone. Nerkę usunięto.
Wynik badania histopatologicznego: pyelonephritis chronica (Pracownia Histopatologiczna Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Częstochowie, dr med. J. Sikora).
Przebieg pooperacyjny bez powikłań. Obecnie czuje się dobrze, wyniki badań prawidłowe.
OMÓWIENIE
Chory nigdy przedtem nie odczuwał objawów związanych z wrodzoną przeszkoda podmiedniczkową oraz wodonerczem. Niewielki uraz prawego podżebrza spowodował pęknięcie patologicznej nerki, co wykazała urografia. Nerkę jednak usunięto z powodu dużego zniszczenia jej miąższu. W każdym przypadku niewielkiego urazu brzucha lub okolicy lędźwiowej, z niewspółmiernie dużymi dolegliwościami, niezbędna jest urografia, nawet przy braku krwiomoczu.