PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

URAZ WODONERCZA
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1988/41/4.

autorzy

Henryk Kwapisz, Andrzej Łodziński
Z Oddziału Urologicznego Szpitala im. L. Rydygiera w Częstochowie Ordynator Oddziału: dr n. med. A. Łodziński

streszczenie

Przedstawiono 14-letniego chorego z niewielkim urazem prawego podżebrza, który spowodował pęknięcie wrodzonego wodonercza. Wada nerki nie dawała wcześniej objawów i nie była rozpoznana. Nerkę usu­nięto ze względu na znaczne zniszczenie miąższu.

Nerki zmienione patologicznie łatwiej ulegają urazowemu pęknięciu niż nerki zdrowe. Związane jest to z większą kruchością miąższu nerki z nowotworem, torbielą czy wodonerczem (4). Wrodzone wodonercze roz­wija się najczęściej bezobjawowo, ujawnia się dopiero w wieku później­szym (5). Dlatego niewielki uraz brzucha lub okolicy lędźwiowej, może wywołać nieproporcjonalnie duże dolegliwości, co powinno budzić po­dejrzenie urazu patologicznej nerki. Urazy te w około 50% kończą się usunięciem nerki z powodu dużego jej zniszczenia (1, 5). Urazy nerek często zdarzają się u dzieci, gdyż nerki w tym wieku leżą niżej niż u dorosłych. 20,0 do 25,0% urazów u dzieci to nerki patologiczne, zwłasz­cza wodonercza. 10,0 do 18,0% urazów przebiega bez krwiomoczu (6).

Doniesienia o urazach wodonercza są rzadkie (2). Zasługują jednak na uwagę ze względu na różnorodność objawów i następstw urazu (4).

OPIS PRZYPADKU

Dariusz S., lat 14, (Nr hist. chor. 2831/85) uderzył się ręką w prawe podżebrze podczas gry w piłkę, po czym oddał krwawy mocz. wystąpiła silna bolesność w prawym boku oraz wymioty. Z tego powodu przeby­wał 3 dni w Oddziale Chirurgii Dziecięcej, gdzie wykluczono obrażenia narządów jamy brzusznej. Ze względu na utrzymujące się bóle oraz krwinkomocz został przekazany do Oddziału Urologicznego z rozpozna­niem pęknięcia prawej nerki.

Stan ogólny chłopca przy przyjęciu był dobry. RR i tętno w normie. Badaniem fizykalnym stwierdzono brzuch miękki, bolesność w prawym podżebrzu oraz bolesność prawej okolicy lędźwiowej przy wstrząsaniu. Mocz: kwaśny, cwł. 1020, erytr. św. 30 ? 35 wpw. leuk. 3 ? 4 wpw. Pozostałe badania laboratoryjne w normie.

Urografia ? obrys lewej nerki słabo widoczny, przesłonięty gazami jelitowymi. Kielichy, miedniczka i moczowód po stronie lewej niezmie­nione. Po stronie prawej obrys nerki zatarty, wydzielanie moczu kon­trastowego osłabione i opóźnione. W rzucie nerki słabo widoczne plamy kontrastu. Moczowód niezakontrastowany. Pęcherz moczowy prawidło­wy, (ryc. 1).

Chorego operowano. Cięcie przez XI międzyżebrze. Uszkodzono opłuc­ną, którą szczelnie zeszyto. Odsłonięto nerkę. Nerka duża, miedniczka rozdęta, wielkości dużej pięści ,wypełniona krwistym moczem. Miąższ nerki w postaci nielicznych, płaskich wysepek, zwłókniały. Przejście miedniczkowo-moczowodowe znacznie zwężone. Nerkę usunięto.

Wynik badania histopatologicznego: pyelonephritis chronica (Pracow­nia Histopatologiczna Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Często­chowie, dr med. J. Sikora).

Przebieg pooperacyjny bez powikłań. Obecnie czuje się dobrze, wy­niki badań prawidłowe.

OMÓWIENIE

Chory nigdy przedtem nie odczuwał objawów związanych z wrodzo­ną przeszkoda podmiedniczkową oraz wodonerczem. Niewielki uraz pra­wego podżebrza spowodował pęknięcie patologicznej nerki, co wykazała urografia. Nerkę jednak usunięto z powodu dużego zniszczenia jej miąż­szu. W każdym przypadku niewielkiego urazu brzucha lub okolicy lędź­wiowej, z niewspółmiernie dużymi dolegliwościami, niezbędna jest uro­grafia, nawet przy braku krwiomoczu.

piśmiennictwo

  1. 1. Deuticke P.: Wodonercza. Pam. IX Zjazdu PTU w Krakowie, 1964, 16. ? 2. Laskownicki St.: Uszkodzenia nerek. Pol. Przeg. Chir., 1958, 30, 673. ? 3. Leńko J.: Urazowe uszkodzenie wodonercza. Urol. Pol., 1986, 39, 1, 70. ? 4. Piekarski J., Te­neta L., Zieliński J.: Uraz w wodonerczu. Urol. Pol., 1979, 32, 3, 219. ? 5. Porwo-lik E.; Pęknięcie urazowe bezobjawowego wodonercza. Pol. Przeg. Chir., 1973, 45, 373. ? 6. Weber J.: Unterbrechung der Arteria renalis durch Unfall. Z. Urol., 1963, 56, 8/9, 525.