IZOLOWANE, URAZOWE PĘKNIĘCIE MIEDNICZKI NERKOWEJ
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1988/41/4.

autorzy

Jerzy Badyda, Barbara Darewicz: Z Kliniki Urologii Akademii Medycznej w Białymstoku Kierownik Kliniki: doc. dr hab. med. J. Darewicz

streszczenie

Przedstawiono chorego, który w wyniku przypadkowego urazu doznał izolowanego pęknięcia miedniczki nerkowej. Rozpoznanie ustalono na podstawie urografii i wybiórczej arteriografii lewej tętnicy nerkowej, potwierdzając je śródoperacyjnie.

Do uszkodzenia nerki dochodzi najczęściej na skutek tępego urazu brzucha lub okolicy lędźwiowej. Zwykle uszkodzony zostaje miąższ oraz układ kielichowo-miedniczkowy. Izolowane uszkodzenie samej miedniczki należy do rzadkości. Z tego właśnie powodu pragniemy przedstawić własną obserwację.

OPIS PRZYPADKU

Chory K. W., lat 59, historia choroby" nr 7146/231/87, został przyjęty do Kliniki Urologii po urazie lewej okolicy lędźwiowej (upadek z roweru). Bezpośrednim powodem zgłoszenia się była bolesność owej okolicy i krwiomocz. Przy przyjęciu badaniem przedmiotowym stwierdzono bolesność palpacyjną lewej nerki bez wyczuwalnego zacieku moczowego oraz dodatni objaw Goldflamma. Stan ogólny chorego dobry, RR 12/'70. Podstawowe badania laboratoryjne, poza krwiomoczem, zmian nie wykazały. Urografia nie uwidoczniła zakontrastowania moczowodu lewego, przy jednoczasowym wydzielaniu środka cieniującego przez obie nerki. Poniżej przejścia miedniczkowo-moczowodowego po stronie lewej uwidoczniono rozlewanie się płynu cieniującego.

Arteriografia wybiórcza lewej tętnicy nerkowej obrazowała rotację nerki w osi strzałkowej z odsunięciem dolnego bieguna oraz zaciek moczu cieniującego w okolicy lewej miedniczki. Poza tym obraz tętnic i miąższu nerki lewej prawidłowy. Rozpoznano pęknięcie miedniczki nerkowej. W trakcie operacji stwierdzono pęknięcie, położonej śródnerkowo, lewej miedniczki nerkowej. Miedniczkę zeszyto i wytworzono czasową nefrostomię. Przebieg pooperacyjny niepowikłany. W 13 dobie po operacji choremu wykonano kontrolną pielografię zstępującą, która wykazała prawidłowe przechodzenie kontrastu. W 15 dobie chory wypisany do domu w stanie dobrym. Badania kontrolne (badanie moczu, posiew moczu, poziom elektrolitów, mocznika i kreatyniny oraz urografia i USG) wykonane po 6 tygodniach potwierdziły prawidłowy stan układu moczowego.

OMÓWIENIE

W wyniku bezpośredniego urazu okolicy lędźwiowej lub brzucha dochodzi najczęściej do pęknięcia miąższu nerki (3, 5). Przebiega ono zwykle poprzecznie do osi długiej nerki i może dotyczyć torebki, miąższu z otwarciem układu kielichowo-miedniczkowego lub bez, rozkawałkowania nerki bądź oderwania szypuły (1). Miedniczka nerkowa, ze względu na swe elastyczne ściany i dużą zdolność do adaptacji, nawet przy znacznych zwyżkach ciśnienia, rzadko ulega uszkodzeniom (1, 2, 3, 5). Pęknięcia miedniczki towarzyszą najczęściej rozerwaniu miąższu nerki, bądź oderwaniu szypuły (1). Izolowane pęknięcie miedniczki u naszego chorego należałoby tłumaczyć tym, że miedniczka była położona śródnerkowo i wskutek tego jej ściany nie miały takich możliwości adaptacyjnych jak przy miedniczkach zewnętrznych. Dodatkowym czynnikiem wydaje się być jej mała powierzchnia, co przy siłach działających na miąższ w doznanym urazie doprowadziło do pęknięcia.

Na podkreślenie zasługuje wartość badania angiograficznego, a szczególnie arteriografia wybiórcza (6, 7). Na jej podstawie określono nie tylko rodzaj i miejsce samego uszkodzenia, ale również obraz tętnic i miąższu nerkowego. Nie podważa to wartości podstawowego nadal badania, jakim jest urografia (7).

U chorego, u którego ze względu na spadek ciśnienia tętniczego urografii nie można wykonać, bądź z innych przyczyn nie daje ona odpowiedzi co do charakteru uszkodzenia, badanie naczyniowe ma podstawowe znaczenie.

Ostatnio podkreśla się rolę ultrasonografii i tomografii komputerowej we wczesnej diagnostyce urazów nerek (7).

piśmiennictwo