PIERWSZE DOŚWIADCZENIA W LECZENIU NAWROTOWYCH, KRÓTKICH ZWĘŻEŃ CEWKI MOCZOWEJ URETROTOMEM OPTYCZNYM I SPIRALĄ CEWKOWĄ WŁASNEGO POMYSŁU
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1989/42/3.

Leczenie zwężeń cewki moczowej stanowi trudny problem urologicz­ny. Opisano wiele metod operacyjnych, które jednak nie gwarantują pewnego wyniku leczniczego. Opisana przez Sachsego w 1974 r. meto­da wewnętrznego rozcięcia zwężenia pod kontrolą wzroku znacznie po­prawiła wyniki leczenia krótkich zwężeń cewki (6, 7), jednak na pod­stawie własnych obserwacji stwierdzono w 26,0°/o nawroty zwężeń (2). Podobne wyniki uzyskują inni autorzy (3, 8).

Obecnie panuje zgodna opinia, że warunkiem powodzenia w leczeniu zwężeń cewki jest całkowite wynabłonkowanie rozciętego zwężenia (1, 4, 5, 9, 10). Szynowanie cewki przy pomocy cewnika może doprowadzić do utrudnienia odpływu wydzieliny cewkowej oraz przyczynić się do wystąpienia zakażenia wstępującego i opóźnienia nabłonkowania.

Szukając nowych rozwiązań dla poprawienia wyników leczenia krót­kich zwężeń cewki moczowej i zainspirowani spiralą urologiczną, stoso­waną u chorych z zatrzymaniem moczu, skonstruowaliśmy spiralę cew­kową własnego pomysłu do szynowania cewki moczowej po rozcięciu zwężenia, która umożliwia regenerację śluzówki cewki, samoistną mik­cję i zapobiega odcewnikowym zakażeniom wstępującym. Skonstruowa­na przez nas spirala ma Nr 17 Charr., część sterczowa ma długość 4 cm, szyja 2 cm, a część cewkowa 8?10 cm. Zwoje spirali są oddalone od siebie o około 1?2 mm, co ułatwia swobodne wnikanie i regenerację nabłonka oraz dobry odpływ wydzieliny cewkowej (ryc. 1).

METODA

Zabiegi wykonywano w znieczuleniu miejscowym cewki i u większości chorych ambulatoryjnie. Zwężenie rozcinano uretrotomem optycznym i wprowadzano uretrotom do pęcherza. Następnie pod kontrolą wzroku wprowadzano spiralę do cewki tak, aby część sterczowa spirali znajdo­wała się w cewce sterczowej, a część cewkowa sięgała poza rozcięte zwężenie cewki. Spirala umożliwiała samoistną mikcję oraz spełniała rolę szyny wewnętrzne] cewki (ryc. 2, 3).

MATERIAŁ

W Klinice Urologii AM w Łodzi od listopada 1987 r. do grudnia 1988 leczono tą metodą 17 chorych z nawrotowymi, krótkimi (do 3 cm) zwężeniami cewki moczowej. Przebieg pooperacyjny był bez powikłań. Stwierdzono dobrą tolerancję spirali, szybkie ustępowanie ropomoczu u chorych uprzednio zakażonych, tylko niewielkie odleżyny od spirali, które goiły się samoistnie po pewnym czasie oraz u większości chorych pełne wynabłonkowanie zwężenia. Spiralę utrzymywano od 2 do 5 ty­godni. Najlepsze wyniki uzyskano u chorych, u których czas szynowania wynosił 3?4 tygodnie. Okres ten wydaje się być odpowiedni dla pełnej regeneracji śluzówki (4). Przy dłuższym okresie utrzymania spirali ob­serwowano obrzęk śluzówki i przez to większe krwawienie w czasie usu­wania spirali. Okres obserwacji naszych chorych wynosi od 2 do 14 miesięcy. Za dobry wynik leczenia uważamy sprawną mikcję, szerokie światło cewki całkowite wynabłonkowanie kanału cewki. Za poprawę uważamy częściowe wynabłonkowanie kanału lub przewężenie uwidocz­nione wziernikiem cewki lub uretrografią, które jednak nie utrudnia zdecydowanie mikcji. Za wynik zły uważamy pełny nawrót zwężenia aż do zatrzymania moczu włącznie. Wyniki leczenia przedstawiamy w tab. I.

W tabeli II przedstawiamy wyniki leczenia w zależności od rodzaju zwężenia.

Najlepsze wyniki uzyskano w zwężeniach jatrogennych, gorsze w po­urazowych i pozapalnych. U 1 chorego ze zwężeniem pourazowym wynik był zdecydowanie zły. Chorego zakwalifikowano do operacji.

Interesujące jest zachowanie się zakażenia dróg moczowych. Bada­nia ogólne moczu i posiewy wykazały, że u większości chorych albo jeszcze przed usunięciem spirali, albo w kilka dni po jej usunięciu mocz był jałowy. Wyniki przedstawiamy w tab. III.

WNIOSKI

Na podstawie wstępnych doświadczeń uważamy, że skonstruowana przez nas spirala cewkowa może być jeszcze jedną metodą, poprawia­jącą wyniki leczenia krótkich zwężeń cewki moczowej. Spirala umoż­liwia samoistną mikcję przy równoczesnym szynowaniu rozciętego zwę­żenia, zapobiega zakażeniom wstępującym i ułatwia regenerację ślu­zówki.

1. 1. Chion R. K., Ercole C. J.: Endourethroplasty: a usefull techniąue in the ma­nagement of complicated posterior urethral strictures. J. Urol., 1987, 137, 288. ? 2. Jeromin L., Rożniecki M.: Własne doświadczenia w przezcewkowymi leczeniu zwężeń cewki moczowej u mężczyzn. Urol. Pol., 1986, 39, 10. ? 3. Kinder P., Rous S.: The treatment of urethral stricture disease by internal urethrotomy: a clinical review. J. Urol., 1979, 121, 45. ? 4. Kowalski A.: Zagadnienie spodziec­twa ? nowa metoda operacyjna. Praca habilitacyjna, Kraków, 1987. ? 5. Pe-tterson S., Asklin B., Bratt CG.: Endourethral Urethroplasty. A simple method for treatment of urethral strictures by internal urethrotomy and primary split graf-ting. Br. J. Urol., 1978, 50, 257. ? 6. Sachse H.: Zur Behandlung der Harnrtthren-striktur: transurethrale Schlitzung unter Sicht mit scharfem Schnitt. Fortschr. Med., 1974, 92, 12. ? 7. Sachse H.: Die Sichturethrotomie mit scharfem Schnitt. Indi-kation ? Technik ? Ergebnisse. Urologe A, 1978, 17, 177. ? 8. Schoenberger A., Hauri D.; Harnrtthrenstrikturen: operative Therapie und Ergebnisse. Urologe A, 1981, 20, 250. ? 9. Schreiter F.: Mesh ? graft Urethroplasty: our experience with a new procedure. Eur. Urol., 1984, 10, 338. ? 10. Schreiter F., Noll F.: Meshgraft Urethroplasty. Wld J. Urol., 1987, 5, 41.