ROZPOZNANIE I OPERACJA NERKI PLACKOWATEJ
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1989/42/4.

autorzy

Zygmunt H. Kaliciński, Wojciech Perdzyński, Beata Jurkiewicz, Alicja Sarosiek: Z Kliniki Chirurgii Dziecięcej Kierownik: prof. dr hab. med. H. Kaliciński
Z Zakładu Radiologii
Kierownik: prof. dr hab. med. P. Kozłowski Centralnego Szpitala Klinicznego WAM w Warszawie

streszczenie

Opisano sposób postępowania u dziecka z nerką plackowatą, jej rozdzielenie i usunięcie wodonerczowo zmienionej nerki górnej.

Nerka przemieszczona skrzyżowana jest jedną z postaci zrośniętych nerek, w których dolny biegun nerki prawidłowej zrasta się z górnym biegunem nerki przemieszczonej. Jeżeli zrośnięcie obejmuje całe krawędzie nerek nazywamy je nerką plackowatą (3, 4). Zrośnięciu nerek towarzyszy często wodonercze jednej lub obu nerek (1, 2, 4). Moczowody odchodzące od obu nerek uchodzą do pęcherza po obu stronach, a niekiedy ujście jednego z nich jest przemieszczone do cewki moczowej.

Przedstawiamy sposób operacji i rozdzielenia nerki plackowatej.

OPIS PRZYPADKU

Chłopiec M.C, 14 miesięcy (nr hist. chor. 10135/87) został przyjęty do naszej Kliniki z rozpoznaniem nerki plackowatej po stronie lewej i zakażenia narządów moczowych. Na urogramach stwierdzono olbrzymie wodonercze nerki górnej, lewej i przemieszczenie skrzyżowane nerki prawej (dolnej) na stronę lewą. Układ kielichowo-miedniczkowy dolnej nerki zmian nie wykazuje, a odchodzący od niej prawidłowej szerokości moczowód uchodzi do pęcherza po stronie prawej. Nerka lewa (górna) z olbrzymim wodonerczem, z szerokim moczowodem o krętym przebiegu i z ujściem znajdującym się w cewce moczowej. Cystografia mikcyjna: odpływ pęcherzowo-moczowodowy do moczowodu nerki lewej górnej (ryc. 1). Cystoskopia: ujście moczowodu olbrzymiego znajduje się w cewce moczowej, a ujście moczowodu prawego jest prawidłowo położone.

Badanie izotopowe: dobra czynność wydzielnicza nerki dolnej. Nerka górna powiększona, o znacznym zmniejszeniu przepływu krwi i miąższowego gromadzenia znacznika. Aortonefrografia potwierdziła, że obie nerki znajdują się po lewej stronie jamy brzusznej (ryc. 2), tętnica nerkowa nerki górnej jest naczyniem krótkim, odchodzącym od aorty na poziomie Th 12 ? L 1. Nerka dolna uciśnięta przez nerkę wodonerczową, umiejscowiona jest w okolicy talerza biodrowego i jest zaopatrywana przez tętnicę nerkową, odchodzącą od prawej strony aorty, w okolicy jej rozwidlenia, a następnie zataczającą łuk na stronę lewą (ryc. 3).

Nerkę górną o skrajnie zredukowanej warstwie miąższowej, będącej źródłem zakażenia, zdecydowaliśmy się usunąć.

Z dostępu przezotrzewnowego dotarto do ogromnej nerki górnej zajmującej całą lewą połowę jamy brzusznej. Odsłonięto naczynia obu nerek. Zaciśnięto tętnicę nerki górnej i zaobserwowano wyraźne zasinienie wskazujące granicę obu nerek. Wzdłuż tej granicy wycięto nerkę górną wraz z moczowodem aż do jego ujścia do cewki. Gojenie rany bez powikłań. Poziom mocznika i kreatyniny w surowicy krwi po operacji prawidłowe. Mocz bez zmian. W urografii pooperacyjnej wykazano dobrą czynność wydzielniczą nerki przemieszczonej, skrzyżowanej, a także prawidłowy spływ moczu do pęcherza (ryc. 4). Kolejne badania USG są prawidłowe. Stan dziecka w 18 miesięcy po operacji jest dobry, a testy czynnościowe narządów moczowych są prawidłowe.

OMÓWIENIE

Poza typowymi badaniami narządów moczowych bardzo istotne jest wykonanie badania naczyniowego, pozwalającego na ustalenie przebiegu tętnic obu nerek. Pozwoliło to na ustalenie, że obie tętnice nerkowe odchodzą osobno od aorty. Zaciśnięcie tętnicy doprowadzającej krew do zmienionej wodonerczowo nerki górnej ułatwiło uwidocznienie granicy, wzdłuż której dokładnie usunięto górną nerkę bez niebezpieczeństwa uszkodzenia zdrowej nerki dolnej. Wydaje się nam, że dostęp przez jamę brzuszną z otwarciem otrzewnej ściennej daje łatwe dotarcie do naczyń i pewniejszy wgląd w obie nerki.

piśmiennictwo