RESZTKOWA NERKA POURAZOWA
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1985/38/3.

Końcowy wynik rekonstrukcji nerki urazowej jest funkcją ukrwie­nia każdej z jej części oraz sprawnego odpływu moczu. Urazowe usz­kodzenie nerki (uun) operuje się z dobrym wynikiem tak bezpośrednio po urazie, jak i z opóźnieniem (4, 8).

W odróżnieniu od nich urazowe uszkodzenia naczyń szypuły nerko­wej kończą się jeszcze obecnie u 36,0?42,0% chorych zgonem, a u oko­ło 95,0% wycięciem nerki. Najczęściej uszkodzeniu naczyń nerkowych towarzyszy mniejsze lub większe rozerwanie miąższu nerki. Wzajemny wpływ obydwu typów uszkodzeń decyduje o losie narządu (3, 5).

Istnieją nieliczni chorzy z uun, u których stajemy przed alternaty­wą wycięcia całej nerki lub pozostawienia dobrze ukrwionej mniejszej jej części ? resztkowej nerki pourazowej (1, 2).

W niniejszym doniesieniu pragniemy przedstawić dwa krańcowe przy­padki uun, gdzie sposób postępowania i wynik końcowy upoważniają do zastanowienia się nad prawidłowością takiego postępowania.

OPIS PRZYPADKÓW

1. Chory O. J., lat 46 (nr hist. chor. 2483/82), przyjęty do Kliniki w drugiej godzinie po wypadku w kopalni. Chory w stanie wstrząsu krwotocznego z zazna­czonymi objawami otrzewnowymi. W prawym podżebrzu badalny guz z żywą bolesnością tej okolicy.

Badania laboratoryjne: Hb 102 g/l, Ht 0,30 1/1, Erys 5,;l T/l, Lkcs 11,4 G/l, OB 10/21. Poziom w surowicy krwi: kreatynina 390 umol/1, mocznika 111,2 umol/1, białek 58 g/l, RR 100/60 mm Hg.

Urografia: prawa nerka nie wydziela środka cieniującego, lewa bez zmian. Wybiórcza arteriografia prawej tętnicy nerkowej wykazała amputację pnia tęt­nicy nerkowej w miejscu odejścia środkowej i dolnej gałęzi.

W 8 godzin po wypadku operowano chorego. Wykonano: Heminephrectomia dex infr. Sutura arteriae et venae renalis. Sutura renis, pelvis renalis et partis superioris ureteris dex. Evacuatio hematomae retroperitonealis. Exploratio et dre-nage cavi peritonei.

Chorego z zagojoną raną wypisano w 43 dniu po operacji do domu. Badania kontrolne przeprowadzono w 12 i 27 miesiącu od operacji.

RR 145/80 mm Hg, poziom kreatyniny w surowicy krwi 114 ?mol/l, mocznika 3,8 mmol/l, Hb 830 g/l. Ht 0,39 1/1, Erys 4,1 TA. Mocz: pojedyncze krwinki białe i czerwone: Urografia: wydzielanie środka cieniującego obustronne, jednoczasowe. Wybiórcza arteriografia prawej nerki: prawa tętnica nerkowa bez zwężeń, brak dolnej gałęzi, a środkowa widoczna tylko w początkowym jej odcinku (ryc. 1). W schyłkowej fazie żylnej widoczne poszerzenie przyśrodkowego odcinka żyły nerkowej, co może wskazywać na gorszy odpływ żylnej krwi. Kielich górny i nie­pełny środkowy przechodzą bezpośrednio w resztkową miedniczkę i moczowód (ryc. 2).

2. Chory S. J., lat 41 (nr hist. chor. 840/81), przyjęty do Kliniki w drugiej godzinie po wypadku kopalnianym.

Przy przyjęciu stwierdzono krwiomocz, złamanie VII i VIII lewego żebra. W lewej jamie opłucnej krew (600 ml). RR 105/60 mm Hg. Wyraźne objawy otrzewnowe.

Badania laboratoryjne wykazały: Hb 700 g/l, Ht 0,30 1/1, Erys 3,7 T/l, Lkcs 14,3 G/l, poziom kreatyniny v surowicy krwi 123 ?mol/1, mocznika 4,48 ?mol/l. Makroskopowy krwiomocz.

Urografia ? widoczne wylewanie się środka cieniującego poza układ kieli­chowy lewej nerki. Wybiórcza arteriografia nerki uwidoczniła dobrze ukrwioną 1/3 górną część tej nerki, brak obrazu naczyń pozostałej części nerki.

W 7 godzin po wypadku chorego operowano. Wykonano: Heminephrectomia sin infr. Sutura renis. Sutura venae renalis sin. Anastomosis calycis medii cum pelvis renalis. Evacuatio hematomae pararenalis. Drenage cavi pleure sin.

Chory z zagojoną raną opuścił Klinikę w 51 dniu po operacji. Badania kont­rolne przeprowadzono w 17 i 38 miesiącu po operacji. RR 190//120 ? 205/120 mm Hg. Poziom kreatyniny w surowicy krwi 97 ?mol/l, mocznika 2,6 ?mol/l, Hb 812 g/l, Ht 0,39 1/1, Erys 4,2 T/l, Lkcs 7,85 G/l. Mocz: bez zmian.

Urograficznie stwierdzono jednoczasowe, obustronne wydzielanie środka cie­niującego. Kielich górny i środkowy lewej nerki bez zastoju (ryc. 3). W fazie żylnej arteriografii widoczna górna i częściowo środkowa gałąź tętnicy nerkowej lewej z dodatkową tętnicą górnobiegunową. Widoczne wypełnienie górnego i środ­kowego kielicha, które przechodzą bezpośrednio w moczowód (ryc. 4).

1. 1. Braedel H. U., Haravi P? Lube P.: Funktionelle und morphologische Beo-bachtungen am Gefassystem bei Nierenverletzungen. Eine experimentalle Studio. Fortschr. Rontgstrahl., 197l, 114, 777. ? 2. Cukier J.: Traumatic rupture of a vein of renal pedicle associated with renal injury and disinsertion of the calyx. Apropos of 2 cases. J. Chir., 1969, 97, 331. ? 3. Guerriero W. C, Carlton C. E., Scott G., Bell J.: Renal pedicle injuries. J. Trauma, 1971, 11, 53. ? 4. Kónigsberg M., Blou-fox M., Freeman L.: Traumatic injuries of the renal vasculatures and parenchyma. Semin. Nuci. Med., 1974, 4, 117. ? 5. Krasoń S.: Pourazowe pęknięcie nerki z cał­kowitym oderwaniem szypuły naczyniowej. Pol. Przeg. Chir., 1964, 36, 13)18. ? 6. Wathing J. P., Hirsh J. S., Armout T. D.: Traumatic severence of renal pedicle without death. J. Urol., 1967, 98, 167.