PRZYDATNOŚĆ URETROTOMII WEWNĘTRZNEJ W ZAPOBIEGANIU ZWĘŻENIOM CEWKI PO ELEKTRORESEKCJI GRUCZOLAKA STERCZA
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1985/38/4.

Zwężenia cewki moczowej po elektroresekcji gruczolaka stercza należą do dość częstych powikłań. Liczbę tych zwężeń ocenia się na 4,6?6,3°/o, a nawet 12,0?15,0% (2, 3, 5, 6).

Niektórzy autorzy twierdzą, że zakażone drogi moczowe mają istot­ny wpływ na wytworzenie się zwężeń cewki moczowej. Dlatego przed zabiegiem podają celowane antybiotyki, ażeby wyjałowić drogi moczowe. Inni udowadniają, że zakażony mocz i cewnik pozostawiony w cewce przed zabiegiem nie ma wpływu na powstanie zwężenia cewki moczowej (1, 4, 5, 6). Z niektórych prac wynika, że czasokres wykonywania elektro­resekcji np. dużych gruczolaków stercza, ma znaczenie w powstaniu zwę­żenia cewki moczowej (2, 5). Inni natomiast twierdzą, że nie ma to istotnego wpływu (1, 6). Pozostawiony cewnik po elektroresekcji może mieć znaczenie w zależności od materiału z jakiego jest wykonany (4) i jaka jest jego grubość (6). Natomiast czasokres jego pozostania w cewce nie ma istotnego znaczenia (1, 6). Duży udział w powstawaniu zwężeń cewki moczowej odgrywa prąd elektryczny używany podczas elektrore­sekcji (2, 3, 5, 8). Nagrzewa on pochewkę elektroresektora, a przy mi­nimalnym przebiciu jest powodem uszkodzenia nabłonka cewki i rozwi­nięcia się zapalenia, które może doprowadzić do powstania zwężenia. Gru­bość wprowadzonego przez cewkę elektroresektora nie ma istotnego wpły­wu na powstanie zwężenia cewki moczowej. Zasadnicze znaczenie ma sposób jego wprowadzenia. Siłowe i brutalne przepychanie instrumentu uszkadza nie tylko nabłonek cewki, lecz także jego ścianę, co w konse­kwencji może doprowadzić do zwężenia cewki moczowej (5, 6, 9).

CEL PRACY I MATERIAŁ

Naszym celem była próba oceny przydatności uretrotomii wewnętrz­nej wykonanej przed elektroresekcją gruczolaka stercza w zapobieganiu późniejszemu zwężeniu cewki moczowej. Operowanych chorych podzielono na dwie grupy. Pierwszą grupę stanowiło 68 chorych, u których wyko-najio tuż przed elektroresekcją uretrotomię wewnętrzną na całej długości cewki, bez względu na jej szerokość i wielkość gruczolaka stercza. Drugą grupę, kontrolną, stanowiło 70 chorych, u których wykonano jedynie elektroresekcję gruczolaka stercza, bez uretrotomii wewnętrznej. Rozcię­cie cewki wykonywano tuż przed elektroresekcją w znieczuleniu podpa­jęczynówkówym ciężką Xylocainą, a następnie resekowano gruczolak stercza. Krocze chorego było wygolone, umyte jodalkoholem, obłożone ja­łowymi chustami tak jak do operacji. Ścianę cewki rozcinano na godz. 12.00, na głębokość około 3?4 mm, na całej jej długości. Używano ure-trotomu Nr 22 Charr, firmy Storz. Natychmiast po rozcięciu cewki wpro­wadzono elektroresektor tej samej grubości u wszystkich chorych w obu grupach, wykonując nim elektroresekcję gruczolaka stercza. Najkrótszy okres obserwacji w obu grupach wynosił 3 miesiące, a najdłuższy 13 miesięcy. Charakterystykę chorych objętych badaniem zebrano w tab. I.

Zakażony mocz stwierdziliśmy u wszystkich chorych, którzy przed zabiegiem mieli zatrzymanie moczu i z tego powodu pozostawali z cew­nikiem na stałe. U pozostałych 55,0% chorych stwierdzono również zaka­żony mocz, mimo że nigdy wcześniej ich nie cewnikowano.

Do badania kontrolnego z pierwszej grupy zgłosiło się 42, a z drugiej 41 chorych. Otrzymane wyniki w obu grupach badanych przedstawiono w tab. II.

Po uretrotomii wewnętrznej, wykonanej przed elektroresekcją gruczo-laka stercza, zwężenie cewki wystąpiło u 4,7% chorych w porównaniu z grupą kontrolną, w której ten odsetek wynosił 7,3%. Dane o chorych, u których wytworzyło się zwężenie cewki moczowej w następstwie elektro­resekcji gruczolaka stercza w obu grupach, przedstawiono w tab. III. Jak wynika z tabeli nie stwierdzono żadnych znamiennych czynników mogą­cych mieć wpływ na wytworzenie się zwężenia cewki.

DYSKUSJA

U chorych grupy pierwszej stwierdzono 37,0% mniej zwężeń cewki w porównaniu z grupą kontrolną. Podobnie jak inni autorzy, nie stwier­dziliśmy różnicy w częstości pojawiania się zwężeń cewki u chorych z cewnikiem na stałe w porównaniu z chorymi, którzy przed zabiegiem nigdy nie byli cewnikowani (1, 5, 6). Wielkość gruczolaka stercza ? co potwierdzają również inni (1, 6) ? nie ma wpływu na częstość powsta­wania zwężeń cewki moczowej.

Niektórzy autorzy donoszą, że czas trwania elektroreskcji, który jest związany z wielkością gruczolaka stercza, ma wpływ na częstość wystę­powania zwężeń cewki (2, 5). Nasze badania nie potwierdziły tego spo­strzeżenia. U wszystkich naszych chorych zwężenie cewki w obu gru­pach wystąpiło u chorych powyżej 70 r. ż. W piśmiennictwie nam dostęp­nym z takim doniesieniem nie spotkaliśmy się.

WNIOSKI

1.Uretrotomia wewnętrzna, wykonana tuż przed elektroresekcją gru­ czolaka stercza, zmniejsza częstość wytwarzania się zwężeń cewki.

2.Wielkość gruczolaka stercza nie ma wpływu na powstawanie zwę­ żeń cewki.

3.Zakażony mocz u chorych nie ma wpływu na wytworzenie się zwężenia cewki.

1. 1. Bailey M. J., Shearer R. J.: The role of internal urethrotomy in the pre-vention of urethral stricture following transurethral resection of prostate. Br. J. Urol., 1979, 51, 28. ? 2. Frohmiiller H., Bulow H.: Zur Weite der mannlichen Harnrore fur die transurethrale Prostata ? Resektion. Urologe A., 1976, 15, 182. ? 3. Frohmiiller H.: Die transurethral Stanzresektion der Prostata. Med. Klin., 1978, 19, 715. ? 4. Hart A. J. L., Fowler J. W.: The freąuency of urethral strictures following transurethral resection of prostate. Urology, 1981, 18, 588. ? 5. Hartwig R., Mauermayer W.: Die Harnróhrenstriktur nach transurethralen Eingriffen: Ursachen, Vorbeugung, Ergebnisse. Urologe A, 1979, 18, 64. ? 6. Lentz H. C, Me-bust W. K.: Urethral strictures following transurethral prostatectomy; review 2223 reseetions. J. Urol., 1977, 117, 194. ? 7. Miiller L., Blumlein H.: Ergebnisse nach interner Urethrotomie bei Harnróhrenstrikturen. Act. Urol., 1980, 11, 395. ? 8. Reuter H. J.: 20 Jahre Prostataoperationen. Senkung der Komplikationsrate durch neue Konzeption von TUR, Kryochirurgie und chirurgischer Operation. Z. Urol. Nephrol., 1980, 4, 279. ? 9. Sachse H.: Die Sichurethrotomie mit scharfen Schnit: Indikation, Technik, Ergebnisse, Urologe A, 1978, 17, 177. ? 10. Vogler H., Schdn-berger B.: Die optische Urethrotomia interna ? ein Erfahrungsbericht. Z. Urol. Nephrol., 1980, 73, 609.