PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Korelacja ALPP z intensywnością nietrzymania moczu u mężczyzn po radykalnej prostatektomii
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2005/58/4.

autorzy

C. Twiss, N. Fleischmann, V. W. Nitti
Neurourol Urodyn 2005, 24 ( 3 ), 207-210

Cel pracy

Celem pracy było sprawdzenie, czy ALPP koreluje z subiektywną oceną stopnia nietrzymania moczu.

Metoda

U 29 mężczyzn oceniono stopień nietrzymania moczu na podstawie wyników badania urodynamicznego i dwudziestoczterogodzinnego testu wkładkowego. ALPP wyznaczono z obecnością i bez obecności cewnika pomiarowego kalibru 7 F w cewce moczowej. Wyznaczono współczynnik korelacji Pearsona między ALPP a wagą utraconego moczu, wiekiem i czasem, jaki upłynął od wykonania prostatektomii radykalnej.

Wyniki

Średni wiek operowanych 66,4 roku (SD ?7,9 roku, zakres 45-81 lat), w czasie 9-204 miesięcy (mediana 23) od wykonania prostatektomii. Średnia wartość ALPP wyniosła 92,8 ?2,4 cmH2O, średni przyrost wagi wkładki po 24 godzinach 279,1 (SD ?238,3 g). Stwierdzono tylko słabą, nieznamienną ujemną korelację między ALPP a dwudziestoczterogodzinnym testem wkładkowym (r=-0,191, p=0,38). Wiek i czas, jaki upłynął od zabiegu również nie wykazuje znamiennej korelacji z ALPP (odpowiednio r=-0,122, p=058 i r=-0,23, p=0,29).

Wnioski

ALPP nie wykazują znamiennej korelacji z wynikami dwudziestoczterogodzinnego testu wkładkowego. Sugeruje to, że ALPP jest względnie złym predykatorem wystąpienia nietrzymania moczu po prostatektomii, dlatego ma ograniczoną kliniczną wartość w ocenie urodynamicznej chorych z nietrzymaniem moczu po prostatektomii. Badanie urodynamiczne u tych chorych powinno skoncentrować się na wykazaniu (lub nie) wycieku oraz towarzyszącej mu (lub nie) dysfunkcji pęcherzowej.

Komentarz

Autorzy podjęli bardzo ważki problem oceny czynnościowej dolnych dróg moczowych u chorych z nietrzymaniem moczu po radykalnej prostatektomii.

ALPP jest uznanym przez ICS i powszechnie używanym testem wskazującym na stopień niedomogi mechanizmu zwieraczowego u kobiet. Dotychczas ukazało się niewiele doniesień o zastosowaniu tego testu w obiektywnej ocenie stopnia nietrzymania moczu u mężczyzn, w tym po prostatektomii radykalnej. Materiał przedstawiony przez autorów nie jest wprawdzie duży, ale wydaje się być reprezentatywny, obejmując jedynie tych, którzy nie byli wcześniej leczeni (poza tym, że wykonywali ćwiczenia wzmacniające mięśnie krocza). Z analizy wykluczono pacjentów z towarzyszącym nadaktywnym wypieraczem (DO - detrusor overactivity) oraz z podatnością poniżej 12,5 ml/cmH2O. Ostatecznie analizie poddano zatem tylko 23 mężczyzn. Użyto czulszego, bardziej wiarygodnego dwudziestoczterogodzinnego testu wkładkowego, uwzględniającego różne okoliczności, związane z codzienną aktywnością pacjenta. Test dwudziestoczterogodzinny jest u nas rzadziej stosowany, co wynika raczej z przyzwyczajenia do testu jednogodzinnego, aniżeli z większych obciążeń z tym związanych. Powszechnie wiadomo, że nietrzymanie moczu po radykalnej prostatektomii ma znaczący wpływ na jakość życia. Obawa przed tym powikłaniem niejednokrotnie powstrzymuje i chorego, i lekarza prowadzącego przed podjęciem decyzji o radykalnym leczeniu operacyjnym. Przyczyną nietrzymania moczu może być zarówno niedomoga mechanizmu zwieraczowego, jak i dysfunkcja pęcherzowa. Niemniej, jak wiemy z doświadczenia, przeważają przypadki z niedomogą zwieracza. Nadaktywność wypieracza, jako izolowana przyczyna nietrzymania moczu po radykalnej prostatektomii, spotykana jest zaledwie u około 3% i częściej towarzyszy niedomodze zwieracza (Fiazzola i Nitti 1998; Winter i wsp. 1998). W prezentowanej pracy uwzględniono tylko pacjentów, u których niedomoga zwieracza zewnętrznego cewki była jedyną przyczyną nietrzymania moczu. Autorzy wprowadzają praktyczny termin: ?nietrzymanie moczu stabilne?, a więc utrzymujący się na podobnym poziomie wynik dwudziestoczterogodzinnego testu wkładkowego, przez okres sześciu miesięcy.

Autorzy sugerują, że w ocenie czynnościowej dolnych dróg moczowych u pacjentów z nietrzymaniem moczu po radykalnej prostatektomii najważniejsze jest, aby wykazać w sposób obiektywny sam wyciek i ustalić, czy nie towarzyszy mu jakaś dysfunkcja pęcherzowo-cewkowa, a więc, czy nie ma DO i/lub BOO lub niedomogi wypieracza. Ponadto należy ustalić, czy jest to nietrzymanie moczu stabilne, co jest niezbędne przed podjęciem decyzji zastosowania sztucznego zwieracza jako ostatecznego sposobu leczenia. Jednakże stopień nietrzymania moczu, a więc ilość gubionego moczu, mający największy wpływ na jakość życia pacjenta, są równie ważnymi czynnikami przydatnymi przy wyborze sposobu leczenia. Wiadomo, że intensywność nietrzymania moczu spowodowanego uszkodzeniem mechanizmu zwieraczowego, zależy od stopnia uszkodzenia, natomiast ważne jest, aby posiadać instrument diagnostyczny, pozwalający jak najdokładniej określić ten stopień.

Z uwagi na doniesienia wykazujące wyższą i znamienną korelację między ALPP a stopniem niedomogi zwieracza, warto kontynuować tego typu badania na większym materiale klinicznym, uwzględniając dodatkowo wyniki profilometrii cewkowej.

adres autorów

prof. nadzw. ŚAM dr hab. Andrzej Prajsner
I Katedra i Klinika Urologii ŚAM
ul. 3 Maja 13/15
41-800 Zabrze
aprajsner@dotcom-sc.com.pl