EPIDIDYMITIS W NASTĘPSTWIE EKTOPICZNEGO UJŚCIA MOCZOWODU DO PĘCHERZYKA NASIENNEGO
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1995/48/3.

autorzy

Wojciech Husiatyński, Wojciech Ejchman: Z Kliniki Urologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie
Kierownik Kliniki : Prof. dr med. M.Kazoń

streszczenie

Przedstawiono 24-letniego pacjenta, u którego ektopia ujścia moczowodu do pę-

cherzyka nasiennego była przyczyną przewlekłego zapalenia najądrza, nieskutecznie

leczonego zachowawczo. Rozpoznanie: dystopia miedniczą nieczynnej nerki prawej

oraz ektopia ujścia prawego moczowodu do dróg nasiennych, ustalono na podstawie

badań ultrasonograficznych, przezbrzusznego i rektalnego, tomografu komputerowej

i vesikulografii. Nefroureterovesikulektomia po stronie wady była leczeniem z wyboru,

skutecznie likwidującym dolegliwości związane z utrzymującym się stanem zapalnym

najądrza.

Istnieje wiele wad wrodzonych układu moczowego, które wykrywane są dopiero w wieku dojrzałym, gdyż przez lata nie pawodujążadnych dolegliwości. Nieprawidłowe ujście moczo- wodu należy do wad rzadkich. Ektopia jest następstwem zaburzeń w rozwoju płodowym. W prawidłowym rozwoju embrionalnym układu moczowo-płciowego człowieka, ok. 8 tyg., prze- wód Wolffa i rozwijający się początkowo z niego moczowód uzyskująw cewkowo-pęcherzo- wej okolicy oddzielne ujścia, (ryc.l) U mężczyzny przewody Wolffa tworzą normalnie nasieniowody i pęcherzyki nasienne. Ich dogłowowe końce łączą się z plemnikotwórczymi kanalikami jąder. Jeżeli ujście moczowodu nie oddzieli się od dogłowowego końca przewodu Wolffa, wówczas ujście moczowodu (u męż- czyzny) znajduje się w drogach nasiennych, (ryc. 2) Przy prawidłowej funkcji nerki strony przeciwnej, wada długo pozostaje nie rozpoznana, a dopiero dolegliwości związane z utrzymującym się zapaleniem najądrza stanowią często punkt wyjścia do prawidłowego postępowania diagnostycznego i leczniczego.

OPIS PRZYPADKU

Chory S.S., lat 24, (Nr hist. choroby 5617/549) przyjęty do Kliniki Urologii z powodu utrzy- mujących się od 3 lat dolegliwości bólowych prawego jądra i tępych pobolewań w prawym podbrzuszu. W wywiadzie nieskuteczne leczenie zachowawcze rozpoznanego wcześniej prze- wlekłego zapalenia najądrza oraz lumbotomia prawostronna. W rejonowym oddziale urolo- gicznym, gdzie chory był uprzednio hospitalizowany razpoznano ultrasonograficznie małą, mar- ską nerkę prawą, urograficznie nerka prawa niema. Odsłonięto operacyjnie prawą okolicę lę- dźwiową, ale nerki nie odnaleziono. Wykonano śródoperacyjnie usg, które nie potwierdziło pierwotnego, błędnego rozpoznania, i cystoskopię, w której stwierdzono brak prawej połowy trójkąta i brak ujścia prawego moczowodu. Wobec powyższego rozpoznano wrodzony brak nerki i moczowodu prawego i po zagojeniu wypisano pacjenta do domu z zaleceniem dalszego leczenia zachowawczego przewlekłego zapalenia najądrza.

W naszej Klinice stwierdzono: przedmiotowo – okolice lędźwiowe wolne, niebolesne, nają- drze prawe powiększone, odsznurowane, bolesne przy palpacji, per rectum – rozpulchniona, tkliwa prawa połowa gruczołu krokowego. Badanie ogólne moczu i posiew oraz badania bio- chemiczne bez odchyleń patologicznych. W USG – brak nerki prawej w miejscu typowym. Nerka lewa długości 14,5 cm z podwójnyn układem kielichowo-miedniczkowym. Stercz pod- pęcherzowy o niejednorodnej echostrukturze. W rzucie pęcherzyków nasiennych, po stronie prawej, nierówny, torbielowaty twór o wymiarach 7 cm x 3 cm, mogący odpowiadać torbielo- wato zmienionym pęcherzykom nasiennym. Lewe pęcherzyki nasienne prawidłowe. USG trans- rektalne – między pęcherzem a sterczem, po stronie prawej, twór wielotorbielowaty (najwięk- sza torbiel o śr. 4,5cm). (ryc. 3)

Między pęcherzykiem nasiennym prawym, a pęcherzem moczowym guz lity wpuklający nie- co tylno-bocznąścianę pęcherza, (ryc. 4)

Wesikulografia – kontrast uwidocz- nił łukowato przebiegający nasienio- wód prawy oraz pęcherzyki nasienne w postaci gron winnych (torbiele o różnej średnicy), (ryc.5) Uretrocystoskopia potwierdziła brak prawego ujścia moczowodu i pra- wej połowy trójkąta. Stwierdzono tak- że przerost wzgórka nasiennego i uwy- puklenie prawej ściany pęcherza mo- czowego.

Na podstawie przeprowadzonych badań rozpoznano: miednicządysto- pię i afunkcję nerki prawej oraz ekto- pię ujścia moczowodu prawego do pę- cherzyka nasiennego prawego. Prze- wlekłe zapalenie najądrza było następ- stwem w/wym. złożonej wady wro- dzonej, (ryc.6)

Zdecydowano leczyć chorego operacyjnie. Wyko- nano nefroureterowezikulektomię prawostronną. Prze- bieg zabiegu i okres pooperacyjny – gładki. Wynik badania hist-pat. (Nr 246214-16) – nerka z cechami zaniku, moczowód oraz poszerzone pęcherzyki nasien- ne o zwłókniałych ścianach.

OMÓWIENIE

Zaburzenia rozwoju moczowodu powodują prze- mieszczenie ujścia do dolnych dróg moczowych, w miejsce położone poniżej normalnego punktu. U męż- czyzny może to być cewka tylna oraz drogi nasienne, u kobiety drogi moczowe na zewnątrz od szyi pęche- rza, ale także przedsionek pochwy, pochwa, szyjka macicy, (ryc. 7)

U mężczyzn, w przeciwieństwie do kobiet, nie dochodzi do nietrzymania moczu, gdyż za- wsze przemieszczone ujście znajduje się powyżej zwieracza zewnętrznego. Wrodzona patolo- gia ujścia moczowodu u mężczyzn może więc przez lata przebiegać bezobjawowo lub skąpoo- bjawowo. Rozpoznawana jest najczęściej po 20 roku życia. Powyższy przypadek przedstawia- my w celu przypomnienia, a także zwrócenia uwagi na fakt, że przewlekłe, nawracające zapale- nie najądrza może być następstwem nie tylko zapalenia cewki, stercza, gruźlicy układu moczo- wego, ale także niektórych wad wrodzonych układu moczowego. Zapalenie najądrza powinno skłaniać nie tyllko do prawidłowego leczenia, ale także do wnikliwego poszukiwania jego przy- czyny, ze szczególnym uwzględnieniem rzadko występujących wad wrodzonych.

piśmiennictwo