PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

PRZETOKA PĘCHERZOWO-ESICZA JAKO PÓŹNE POWIKŁANIE CIĘCIA CESARSKIEGO
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1995/48/4.

autorzy

Marcin Słojewski, Stanisława Spoz, Andrzej Domański, Antoni Banasik, Barbara Cybulska
Z Oddziału Chirurgicznego Okręgowego Szpitala Kolejowego w Szczecinie
Ordynator Oddziału: dr med. R. Damański
Z Pracowni Radiologii Okręgowego Szpitala Kolejowego w Szczecinie
Kierownik Pracowni: lek. med A. Banasik
Dyrektor Szpitala: dr med. J. A. Karls

streszczenie

Przedstawiono przypadek przetoki pecherzowo-esiczej zdiagnozowanej i leczonej
operacyjnie 16 lat po cięciu cesarskim.

Sąsiedztwo narządu płciowego z narządami moczowymi u kobiety sprzyja powstawaniu obra- żeń pęcherza moczowego podczas operacji ginekologiczno-położniczych (3, 7). Następstwem nierozpoznanych i niezaopatrzonych obrażeń mogąbyć przetoki moczowe (3,4). Przetoki pomię- dzy układem moczowym i przewodem pokarmowym występuj ąrzadko (2,6). Przetoki pęcherzo- wo-jelitowe mogą powstać również jako powikłanie chorób zapalnych jelit i otrzewnej, nowo- tworów złośliwych jelit i pęcherza, uchyłkowatości jelita grubego lub w wyniku urazu (1,8).


Najczęściej dotyczą one esicy – 53%, rzadziej prostnicy 16%, jelita biodrowego 4%, wyrostka robaczkowego 4% i jelita cienkiego 15% (5). Do charakterystycznych objawów przetoki pę cherzowo-jelitowej należy pneumaturia i fekaluria (1, 8). Diagnostykę opiera się na cystoskopii, kolonoskopii oraz badaniach radiograficznych (urografia, Cystografia, fistulografia) (5,8). Leczenie jest operacyjne, jedno lub wieloetapowe (5). Najprostsza metoda polega na wycię- ciu kanału przetoki oraz zeszyciu pęcherza i jelita. Z wytworzenia jelitowej przetoki odbarcza- jacej można zrezygnować, gdy śródoperacyjnie nie stwierdza się rozległych zmian zapalnych w ścianie jelita, pęcherza oraz w tkankach otaczających (8).


OPIS PRZYPADKU


Chora lat 41 (hist. chor. nr 4222,4655) została przyjęta do Oddziału Chirurgicznego Okrę- gowego Szpitala Kolejowego w Szczecinie z powodu częstomoczu, bólów podbrzusza oraz okresowego oddawania mętnego moczu z gazem. Po raz pierwszy dolegliwości te wystąpiły przed 16 laty po operacji cięcia cesarskiego, po długiej przerwie nasiliły się od kilku miesięcy.


Chora leczona ambulatoryjnie bez efektu. W trakcie pobytu chorej w szpitalu wykonano cysto- skopię, w czasie której stwierdzono na ścianie tylnej pęcherza, około 1,5 cm powyżej ujścia lewego moczowodu, słabo widoczny otwór przetoki. Urografia i Cystografia bez zmian (ryc. 1 i 2). Do przetoki wprowadzono sondę moczowodową. Po podaniu kontrastu uwidoczniła się esica (iyc. 3) aż do zagięcia śledzionowego (ryc. 4).


Chorą zakwalifikowano do leczenia operacyjnego. Dnia 29.09.1993 roku wykonano laparo- tomię z cięcia pośrodkowego dolnego. Po otwarciu otrzewnej i przedniej ściany pęcherza, Wy- preparowano kanał przetoki długości 1,5 cm, łączący esicę z pęcherzem moczowym, biegnący przez lewe przymacicze. Przetokę wycięto zaopatrując otwór w esicy szwem dwuwarstwowym.


Otwór w pęcherzu, po odświeżeniu brzegów zaszyto jednowarstwowo. Ze względu na niewiel- ki ubytek ściany esicy oraz brak odczynu zapalnego w tkankach, odstąpiono od założenia prze- toki odbarczającej. Przebieg pooperacyjny powikłany objawami niedrożności mechanicznej w 19 dobie po zabiegu. Wykonano relaparatomię uwalniając liczne zrosty jelita cienkiego. Chora wypisana do domu w 16 dobie po drugiej operacji. Obecnie czuje się dobrze, żadnych dolegli- wości nie zgłasza.


OMÓWIENIE


W piśmiennictwie Polskim nie znaleźliśmy opisu przetoki pęcherzowo-esiczej jako powi- kłania operacji ginekologiczno-położniczej. Mechanizm powstania przetoki w opisywanym przez nas przypadku polegał prawdopodobnie na przypadkowym przyszyciu lub zmiażdżeniu ściany jelita w trakcie cięcia cesarskiego, z następowym niedokrwieniem i niedożywieniem tkanek.


Wynik leczenia operacyjnego, pomimo konieczności wykonania relaparotomii, oceniamy jako dobry.

piśmiennictwo

  1. 1. Adamkiewicz K, Tarnowiecki K, Sawicki.: Nienowotworowe przetoki esiczopęcherzowe. Pol.
  2. Przeg. Chir., 1974, 46, 2a, 287. ? 2. Czaplicki A., Malewski A., Wierzbicki Z: Przetoka moczowodo-
  3. wo-jelitowa. Urol. Pol., 1990, 43, 1, 61. ? 3. Gniłka T., Twardosz W., Adamski C: Wyniki dora-
  4. źnych i późnych operacji obrażeń narządów moczowych po zabiegach ginekologicznych. Pol. Tyg.
  5. Lek., 1963, 18,32, 1194. ? Ą. Krakowski J.: Uszkodzenia narządu moczowego w następstwie cięcia
  6. cesarskiego. Urol. Pol., 1978, 31, 1, 35. ? 5. Pietraszun K, Matych J., Krauze B., Stelmach W.:
  7. Jednoczasowe operacyjne leczenie przetoki pęcherzowo-kątniczej i kamicy pęcherzyka żółciowego.
  8. Urol. Pol., 1991, 44, 3, 186. ? 6. Ruszkowski J.: Postępowanie w przypadkach uszkodzenia jelit w
  9. czasie operacji ginekologicznych. Wiad. Lek., 1960, 13, 3, 221. ? 7. Serini-Bulska M., Krzeski T.:
  10. Uszkodzenia narządu moczowego w czasie operacji położniczo-ginekologicznych i postępowanie bez-
  11. pośrednie. Wiad. Lek., 1960, 13, 3, 207. ? 8. Wolnik Z, Lorencewicz Z, Borówka A.: Przetoka
  12. pęcherzowo-esicza jako powikłanie uchyłkowatości jelita grubego. Urol. Pol., 1980, 33, 4, 339.