PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

SUPERSELEKTYWNA EMBOLIZACJA TĘTNIAKA TĘTNICY NERKOWEJ
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1995/48/4.

autorzy

Bogusław Chwajol, Miroslav Śtursa, Borivoj Cech
Z Oddziału Urologicznego Szpitala w Novym Jićine
Ordynator Oddziału: dr med. B. Chwajol
Z Zakładu Radiodiagnostyki Szpitala w Novym Jićine
Kierownik Zakładu: dr med. B. Cech

streszczenie

Przedstawiono przypadek 18-letniej chorej z masywnym h-wiomoczam prowadzą-
cym do wystąpienia tamponady pęcherza, którego przyczyną by] tętniak tętnicy nerko-
wej. Rozpoznanie ustalono na podstawie angiografii nerkowej. Supersełektywna em-
bolizacja spongostanem doprowadziła do ustąpienia krwiomoczu i wyleczenia pacjentki.

Tętniaki tętnicy nerkowej są rzadką przyczyną krwiomoczu. W oddziale naszym obserwo- waliśmy 18-letniąchorąz obfitym krwiomoczem i tamponadą pęcherza moczowego w przebie- gu tętniaka prawej tętnicy nerkowej.


OPIS PRZYPADKU


18-letnia chora skierowana została na nasz oddział z powodu trwającego od tygodnia ma- sywnego krwiomoczu oraz dolegliwości bólowych podbrzusza. Rozpoznano tamponadę pęche- rzamoczowego i doraźnie ewakuowano z pęcherza znaczną ilość skrzepów. W badaniu USG stwierdzono poszerzenie układu zbiorczego prawej nerki i górnego odcinka moczowodu po tej stronie. Urografia wykazała prawidłową funkcję i nierozdzielony układ zbiorczy po stronie le- wej oraz brak wydzielania po stronie prawej. W wykonanej cystoskopii stwierdzono obecność wyrzutów krwistych z ujścia prawego moczowodu. Poza tym obraz wziernikowy pęcherza był prawidłowy. Do ujścia prawego moczowodu wprowadzono cewnik na wysokość 26 cm i wyko- nano ureteropyelografię, uwidaczniając liczne ubytki wypełnienia w obrębie miedniczki i moczo- wodu spowodowane skrzepami krwi. Badania układu krzepnięcia nie wykazały odchyleń od normy. W dalszym etapie diagnozowania wykonano angiografię nerkowe sposobem Seldinge- ra, która uwidoczniła pomiędzy górnym i środkowym segmentem prawej nerki obecność tętnia- ka średnicy 7 mm, z obecnością przetoki tętniczo-żylnej. W tej sytuacji zdecydowano się na wykonanie superselektywnej embolizacji tętnicy międzypłatowej przy użyciu spongostanu.


Kontrola angiograficzna po zabiegu wykazała zamknięcie światła naczynia i obecność bezna- czyniowego obszaru we wszystkich fazach badania. W drugiej dobie po zabiegu obserwowano całkowite ustąpienie krwiomoczu. Wykonana po 10 dniach urografia wykazała prawidłową czynność obu nerek. W tomografii komputerowej wykonanej w 13 miesięcy po zabiegu, stwier- dzono obecność drobnych zwapnień oraz redukcję miąższu nerki w embolizowanym obszarze. W ciągu 3-letniej obserwacji – stan chorej dobry, bez dolegliwości dróg moczowych.


OMÓWIENIE


Tętniaki tętnicy nerkowrej występować mogą pojedyńczo, lubjako tętniaki mnogie wjednej lub w obu nerkach (2). Spotyka się różne formy morfologiczne tętniaka (1). Wielkość ich waha się od kilku milimetrów do opisywanych w piśmiennictwie tętniaków o średznicy 15 cm (3). Jednym z objawów klinicznych tętniaka może być kj-wiomocz o różnym stopniu nasilenia oraz bóle kolkowe wywołane niedrożnością moczowodu spowodowaną skrzepem krwi. Wskutek masywnego krwiomoczu może dojść nawet do wystąpienia tamponady pęcherza moczowego (5). USG, urografia i ureteropyelografia nie majądla diagnostyki tętniaków istotnego znaczenia (4). Decydujące znaczenie dla postawienia rozpoznania ma angiografia nerkowa zjej typowymi obrazami, począwszy od nieregularnego poszerzenia tętnic łącznie z naczyniami włosowatymi oraz żył, aż po typowe sploty, czy worczaste twory obecne najczęściej w miejscu rozwidlenia tętnic, jak również nierównomierne wysycenie miąższu nerkowego.


Postępowanie lecznicze zależy od umiejscowienia tętniaka. W przypadku lokalizacji w obrę- bie dolnego czy górnego bieguna nerki można wykonać resekcję bieguna. W jednostronnych tętniakach umiejscowionych centralnie, często wykonuje się usunięcie nerki. W przypadkach niewielkich tętniaków godną polecenia mctodąjest superselektywna embolizacja. Materiałem embolizacyjnym mogą być zarówno substancje płynne, jak i stałe, a efekt embolizacji trwały lub przemijający. W Republice Czeskiej osiągalne są: substancja płynna Vilanol, którą można rozcieńczyć w stosunku 1:1 lub 1:2 i wykonać embolizację razem ze środkiem cieniującym oraz substancja stała – Gelaspon. Przy użyciu tych środków do embolizacji tętnic nerkowych lub ich rozgałęzień, nigdy nie obserwowano nadciśnienia tętniczego (4).


Niewielka ilość doniesień na temat leczenia tętniaków tętnic nerkowych superselektywną embolizacją, skłoniła nas do przypomnienia tej metody, godnej polecenia w przypadku obecno- ści niewielkich tętniaków.

piśmiennictwo

  1. 1. Klamut M, Szczerbo-Trojanowska M., Timan U.: Superselective transversale Embolisation als
  2. Alternative zur chirurgischen Terapie von Nierenblutungen. Radiol, diagn. 1987, 28, 527. ? 2.
  3. Brade H., Steffens J., Alzin H., Ziegler M.\ Superselective Embolisation eines Nierenangioms. Uro-
  4. loge A, 1990,29,161.-3. vanAlen H., Dvorak O., Schlolaut K., BruhlP., Porst K.: Das Hamangiom
  5. der Niere - diagnostische und therapeutische Probleme. Z. urol. nephrol., 1987, 80, 459. ? 4. Uhlir
  6. K.\ Nadory ledvin. S. zdrav. nakład. Praha, 1965, 31. ? 5. Zvara V. akol.: Klinicka urologia. Osve-
  7. ta, s.p. Martin 1990, 226.