english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

Zastosowanie w 1982 r, przez Viraga papaweryny, podawanej w postaci doja-

mistych iniekcji, stało się kamieniem milowym w diagnostyce i leczeniu impoten- cji, będąc alternatywą dla leczenia operacyjnego, a w przypadkach impotencji psychogennej terapią z wyboru (11, 12). Rok później wykazanie przez Brindleya podobnych właściwości w stosunku do fenoksybenzaminy, leku blokującego re- ceptory a-adrenergiczne, stanowiło bodziec do rozpoczęcia badań nad zastoso- waniem innych leków naczyńioruchowych (2). Efektem tego było wprowadzenie do praktyki klinicznej fentolaminy podawanej do ciała jamistego łącznie z papa- weryną (13).

Odkrycie i synteza chemiczna grupy związków pochodnych kwasu aracludo- nowego, a wśród nich wykazanie silnych właściwości prostaglandyny E] w indu- kowaniu wzwodów prącia było kolejnym przełomem w tej dziedzinie (6, 9). Pro- staglandyna E w krótkim czasie znalazła powszechne zastosowanie stając się standardem w farmakologicznym leczeniu impotencji (8).

Obecnie na rynku pojawia się wiele coraz to nowych preparatów zawierają- cych w swym składzie prostaglandyną E1 podawaną w formie dojamistych iniek- cji w celu indukowania wzwodów u pacjentów z zaburzeniami erekcji.

Celem pracy jest kliniczna ocena prostaglandyny E1 (Edex) w farmakologicz- nym leczeniu impotencji.

MATERIAŁ I METODA

Badaniem objęto 26 pacjentów zgłaszających zaburzenia erekcji od co naj- mniej 6 miesięcy. Wiek chorych wahał się od 26 do 55 lat, średnio 43 lata. Bada- nia wstępne oraz kwalifikację do leczenia przeprowadzano w trakcie hospitaliza- cji w Klinice Urologii AMB. Poza dokładnym wywiadem i badaniem przedmio- towym u wszystkich wykonywano podstawowe badania laboratoryjne, oznacza- no poziom glukozy i cholesterolu we krwi oraz określano stężenia hormonów w surowicy: testosteronu, prolaktyny, FSH i LH. Diagnozując przyczynę upośle- dzenia wzwodów przeprowadzano test papawerynowy, badano występowanie nocnych wzwodów prącia za pomocą opaskowego erekcjometru, określano prze- pływ krwi w tętnicach prąciowych metodą ultrasonografii dopplerowskiej oraz oceniano układ żylny wykonując kawernozografię dynamiczną.

W omawianej grupie 26 pacjentów, 4 leczyło się na cukrzycę, 3 – na nadciśnie- nie. W badaniach dodatkowych u 8 stwierdzono podwyższony poziom choleste- rolu we krwi. U 1 chorego leczonego w przeszłości długotrwale mesteronem stężenie testosteronu w surowicy było poniżej normy, u pozostałych wyniki ba- dań hormonalnych były prawidłowe. W leczeniu zaburzeń erekcji 6 pacjentów wykonywało uprzednio autoinjekcje papaweryny w dawce 20-80 mg przez okres 3 do 12 miesięcy. Pojawienie się niepełnych wzwodów pomimo zwiększania dawki zadecydowało o złym wyniku leczenia i było powodem jego zaprzestania. Bada- jąc przyczynę zaburzenia wzwodów, ustalono że, u 10 pacjentów wyniki badań były prawidłowe, co wskazuje na tło psychogenne zgłaszanych dolegliwości. U pozostałych 16, w tym u wszystkich 6 leczonych dotychczas nieskutecznie papa- weryną, stwierdzono impotencję organiczną o podłożu naczyniowym. Jako przy- czynę u 11 wykazano patologiczne odpływy żylne, a u 5, z tego u 3 z cukrzycą, upośledzony dopływ krwi tętniczej. Ponadto u 2 chorych leczonych uprzednio długotrwale papaweryną (odpowiednio 9 i 12 miesięcy) stwierdzono w miejscu wstrzyknięć zwłóknienie cialajamistego potwierdzone badaniem USG. Ostatecznym kryterium przy kwalifikacji do leczenia prostaglandyną E1 w for- mie antoiniekcji była udokumentowana jej skuteczność w wywoływaniu wzwo- dów o odpowiedniej sile. W tym celu do ciała jamistego wstrzykiwano lek w dawce 20 ?g rozpuszczony w 1 ml fizjologicznej soli używając preparatu Edex firmy Schwarz Pharma (Niemcy) razem z zawartym w opakowaniu zestawem do iniekcji. Badanie to łączono z nauką antoiniekcji. Wzwód oceniano po 10 mi- nutach od podania leku.

Właściwe leczenie prowadzone było przez samych chorych. Stosując preparat Edex wykonywali oni w wyuczony sposób autoiniuekcje do ciała jamistego na 10 minut przed stosunkiem nie częściej niż 1 raz w tygodniu. W przypadkach peł- nych wzwodów trwających ponad 1 godzinę zalecano zmniejszenie dawki leku do 10 mg. Badania kontrolne przeprowadzano po 4 iniekcjach.

WYNIKI

W odpowiedzi na wstrzyknięcie dojamiste 20 ?g prostaglandyny E1 w formie preparatu Edex po 3 do 5 minutach następował u badanych wzwód prącia trwający od 0, 5 do 1, 5 godziny. Powikłań związanych z iniekcją nie zaobserwowano W trakcie leczenia 6 chorych zgodnie z zaleceniem zredukowało dawkę leku do 10 ?g.

W grupie 16 pacjentów z impotencją organiczną u 12 wynik leczenia oceniono jako bardzo dobry. 2 zgłaszało niewielkie dolegliwości bólowe w czasie wzwodu i zwią- zany z tym nieznaczny dyskomfort podczas stosunku. Wynik leczenia określono u nich jako dobry. U 2, ze względu na obecność zwłóknienia w obrębie ciałjamistych po iniekcjach papaweryny oraz dolegliwości bólowe w czasie wzwodu i stosunku znacznie utrudniające ich odbywanie, wynik leczenia był zły.

U wszystkich 10 chorych, u których stwierdzono zaburzenia erekcji o podłożu psychogennym, uzyskano bardzo dobry wynik leczenia.

U żadnego z pacjentów nie stwierdzono zwłóknienia związanego z podawa- niem prostaglandyny E1 ani reakcji ogólnoustrojowych. Żaden też z pacjentów nie zgłaszał trudności w posługiwaniu się zestawem do antoiniekcji dołączonym do leku. Szczegółowe wyniki leczenia przedstawiono w tabeli I.

OMÓWIENIE

Odkrycie w 1985 r. przez Hedlunda i Andersona wpływu prostaglandyny E1 na tkankę ciała jamistego in vitro szybko zostało potwierdzone klinicznie (5). Do chwili obecnej ukazało się wiele doniesień i opracowań dotyczących zastosowa- nia tego związku podawanego w formie dojamistych iniekcji (7, 8, 10). Z powo- du wysokiej skuteczności w indukowaniu wzwodów, także u pacjentów z udoku- mentowaną impotencją pochodzenia organicznego w jej początkowym okresie, stosuje się go głównie w celach terapeutycznych (3). Obok papaweryny oraz po- łączenia papaweiyny z fentolaminą, prostaglandyna E1 stała się lekiem powszechnie używanym w leczeniu impotencji (7).

Mechanizm, działania prostaglandyny E1 polega na rozkurczaniu mięśniówki gładkiej ciała jamistego i naczyń tętniczych prącia (1, 5). Będąc substancją natu- ralną metabolizowana jest miejscowo w obrębie ciała jamistego. Dostając się do krążenia ogólnego w około 80% ulega rozkładowi w czasie jednego przejścia krążeniem płucnym (1,4). Dzięki tym właściwościom dojamiste iniekcje prosta- glandyny E1 pozbawione są niebezpieczeństwa wywołania przedłużonego wzwodu będącego groźnym powikłaniem stosowania papaweryny obserwowanym w oko- ło 10% przypadków. W piśmiennictwie opisano jedynie pojedyncze przypadki wzwodów trwających ponad 6 godzin, które wyjątkowo tylko wymagały dodat- kowego postępowania (7). Zaletą stosowania prostaglandyny E1 jest również to, iż odróżnieniu od papaweryny nie wywołuje ona miejscowo zmian włóknistych w obrębie ciała jamistego i osłonki białawej prącia. Jedynym wymienianym po- wikłaniem jest niewielki ból w czasie wzwodu, który nie odgrywa większej roli i nie obniża ogólnie wysokiej oceny leku (8,10). Tak więc wysoka efektywność wywoływania wzwodów w połączeniu ze znacznym bezpieczeństwem stosowa- nia oraz dobrą tolerancją i satysfakcją ze strony pacjentów czynią prostaglandynę E1 lekiem z wyboru w farmakologicznym leczeniu zaburzeń erekcji różnego po- chodzenia Uzyskane przez nas wyniki leczenia za pomocą preparatu Edex poda- wanego w formie dojamistych antoiniekcji w pełni powyższe zalety potwierdza- ją, wskazując na dużą jego przydatność w leczeniu impotencji.

1. 1. Andersson K. E., Holmquist E, Wagner G.: Pharmacology of drugs used for treat-
2. ment of erectile dysfunction and priapism. Int. J. Impotence Res., 1991, 3, 2, 155.
3. 2. Bńndley G. S.: Cavernosal alpha-blockade: a new techniąue for investigating and
4. treating erectile impotence. Brit. J. Psychiat., 1983, 143, 3, 332.
5. 3. Gałek L., Darewicz J., Darewicz B., Kudelski J.: Diagnostyczna wartość prostaglan-
6. dyny E, w porównaniu z testem papawerynowym w diagnostyce impotencji. Urol.
7. Pol., 1995, 48, 2,140.
8. 4. Golub M., Zia R, Matsuno M., Horton R. : Metabolism ofprostaglandins A1 and E1 in
9. man. J. Clin. Invest., 1975, 59, 6, 1404.
10. 5. Hedlung II., Anderson K.E.: Contraction and relaxation induced by some prostano-
11. ids in isolated human penile erectile tissue and cavernous artery. J. Urol., 1985, 134,
12. 5, 1245.
13. 6. Ishii N., Watanabe II., Irisawa C, Kikuchi, Kawamura S., Suzuki K., Chiba R, Tolki-
14. wa M., Sbirai M.: Studies on male sexual impotence. Report 18. Therapeutic trial
15. with Prostaglandin A1 for organic impotence. Jap. J. Urol., 1986, 77, 5, 954.
16. 7. Junemann K. R, Alken R: Phifrmacotherapy of erectile dysfunction: a review. Int. J.
17. Impotence Res., 1989, 1, 2, 71.
18. 8. Prost II., Van Ahlen II., Block T., Halbig W.: Intracavernous self-injection of prosta-
19. glandin A1 in the therapy of erectile dysfunction. VASA-Suppl.,1989, 28.
20. 9. Reiss II.: Use of Prostaglandin A1 for papaverine - failed ereetions. Urology, 1989,
21. 33,1,15.
22. 10. Stackl W,: Hasun R., Marberger M.: Intracavernous injection of Prostaglandin A1 in
23. impotent men. J. Urol., 1988, 140, 1, 66.
24. 11. Virag R: Intracavernous injection of papaverine for erectile failure. Lancet,1982, 2,
25. 4, 938.
26. 12. Virug R., Frydman /)., Legman M, Virag II. : Intracavemous injection of papaverine
27. as a diagnostic and therapeutic method in erectile failure. Angiology, 1984, 35, 1, 79.
28. 13. Zorgniolti A. W., Lejleur R. S.: Auto-injection of the corpus cavemosum with a vaso-
29. active drug Combination for vasculogenic impotence. J. Urol.,1985,133, 1, 39,