PRZERZUT RAKA JASNOKOMÓRKOWEGO NERKI DO SKÓRY POLICZKA
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1998/51/3.

OPIS PRZYPADKU
Chory G. H. w wieku 38 lat (nr historii choroby 10718/96) został przyjęty
do Kliniki Urologii AM w Łodzi 17 września 1996 roku z powodu dolegli-
wości bólowych w prawej okolicy lędźwiowej oraz krwiomoczu. Dole-
gliwości bólowe oraz stany podgorączkowe utrzymywały się od 10 tygo-
dni. Podczas badania klinicznego stwierdzono zmianę w skórze policzka
lewego sugerującą nowotwór, która ? według słów chorego ? powstała
przed 4 tygodniami. Spośród badań dodatkowych wykonano również
aspiracyjną biopsję cienkoigłową ze zmiany skórnej. Histopatologicznie
rozpoznano cellulae neoplasmaticae malignae (nr badania A 81284). Wykona-
na ultrasonografia (USG) jamy brzusznej pozwoliła na rozpoznanie ogni-
skowej, litej zmiany w nerce prawej o wymiarach 47×42 mm, uwypukla-
jącej zarys nerki, sugerującej pierwotne ognisko nowotworowe. Wykonano
urografię i stwierdzono opóźnione wydzielanie środka cieniującego po stro-
nie prawej, układ kielichowo-miedniczkowy z wyraźnymi objawami uci-
skowymi w części centralnej nerki oraz w systemie dolnego kielicha, wy-
dzielanie środka cieniującego po stronie lewej w prawidłowym czasie i stę-
żeniu. Układ kielichowo-miedniczkowy i moczowód lewy był w grani-
cach normy. Na podstawie tomografii komputerowej (TK) jamy brzusznej
i zdjęcia klatki piersiowej, wykonanych w celu znalezienia innych ognisk
przerzutowych, nie potwierdzono ich istnienia. W obrazie tomograficz-
nym opisywany guz nerki przedstawiał się jako hipotensyjny, niejedno-
rodny obszar średnicy 40 mm w środkowo-tylnej części prawej nerki.
Guz nerki prawej z podejrzeniem odległego przerzutu w skórze policzka
sprowokował dalsze postępowanie diagnostyczno-lecznicze w postaci
arteriografii wybiórczej tętnicy nerkowej prawej i jednoczesnej emboliza-
cji. Celem przeprowadzonego postępowania było ograniczenie choroby
nowotworowej i przygotowanie chorego do radykalnej nefrektomii.
W 4. dobie po embolizacji wykonano zabieg całkowitego usunięcia nerki
prawej wraz z węzłami chłonnymi okolicy wnęki. W wyniku badania
histopatologicznego nr 76821/22/23 rozpoznano ca clarocellurare necroti-
cans II°. Nowotwór średnicy 40 mm dochodził do miedniczki nerkowej,
ale jej nie naciekał. Nie naciekał również torebki włóknistej nerki. W 7. do-
bie po zabiegu operacyjnym zadecydowano, ze względu na dobry stan
ogólny chorego, o wycięciu zmiany na policzku. W czasie badania histo-
patologicznego nr 77011 rozpoznano komórki raka jasnokomórkowego.
Po roku obserwacji ambulatoryjnej i wykonywanych co 8 tygodni bada-
niach kontrolnych nie stwierdzono innych zmian przerzutowych.
OMÓWIENIE
Przerzuty raka nerki do skóry są opisywane rzadko [2-4, 6, 8]. W piś-
miennictwie z ostatnich 10 lat nie udało się jednak znaleźć doniesienia
dotyczącego przerzutu raka jasnokomórkowego nerki do skóry policzka.
Takie umiejscowienie zmiany skórnej wskazywałoby raczej na raka pod-
stawno- lub kolczystokomórkowego.
Rak nerki rozwija się z nabłonka kanalików nerkowych lub części nefronu.
Może także powstawać z podścieliska, z niezróżnicowanej tkanki płodo-
wej nerki oraz z nabłonka wyścielającego kielichy i miedniczkę. Nie wiado-
mo, czy rak powstaje od razu z nabłonka, czy poprzez rozrost gruczolako-
watą W 14% preparatów, obok komórek nowotworowych, znajdujemy
komórki gruczolakowate. Rak może występować w każdej części nerki,
czasem może tworzyć kilka oddzielnych ognisk. Tylko we wczesnym okre-
sie jest otorbiony. Rozwija się z rozmaitą szybkością, nacieka otoczenie.
W około 30% przypadków wrasta do żyły nerkowej, skąd daje przerzuty
do płuc, wątroby i mózgu [1,5-7]. Często nacieka węzły chłonne, po stronie
prawej mieszczące się przy żyle głównej, a po stronie lewej ? przy aorcie.
Możliwe są przerzuty do drugiej nerki, jednak pojawienie się nowo-
tworu w obu nerkach jednocześnie zdarza się rzadko. Czasami występu-
ją przerzuty odległe ? do węzłów chłonnych nadobojczykowych, kości,
skóry i pochwy (poprzez żyłę jajnikową) [3, 5, 8]. Częstość przerzutów
jest na ogół proporcjonalna do wielkości guza.

1. [1] Holt, B. A., Holmes, S. A., Kirby, R. S.: Renal cell carcinoma presenting
2. with orbitai metastases. Br. J. Urol. 1995, 75, 246-247.
3. [2] Kouroupakis, D., Patsea, E., Sofras, R, Apostolikas, N.: Renal cell carci-
4. noma metastases to the skin: a not so rare case? Br. J. Urol. 1995, 75, 583-585.
5. [3] Paez-Borda, A., Nacarino-Corbacho, L., Diego-Garcia, A., Prieto-
6. Chaparro, L., Delgado-Martin, J. A., Salinas-Casado, ]., Silmi-Moyano,
7. A., Resel-Estevez, L.: Cutaneus and gynecologic metastases disclosing renal
8. cell carcinoma: the diagnostic and therapeutic implications. Arch. Esp. Urol.
9. 1992, 45, 341-345.
10. [4] Pagano, S., Franzoso, F., Ruggeri, R: Renal cell carcinoma metastases. Re-
11. view of unusual clinical metastases, metastatic modes and patterns and Compa-
12. rison between clinical"and autopsy metastatic series. Scand. J. Urol. Nephrol.
13. 1996, 30, 165-172. ?
14. [5] Pogrebniak, H. W., Haas, G., Linehan, W. M., Rosenberg, S. A., Pass,
15. H. I.: Renal cell carcinoma: resection of Solitary and multiple metastases. Ann.
16. Thorac. Surg. 1992, 54, 33-38.
17. [6] Tongaonkar, H. B., Kulkami, J. N., Kamat, M. R.: Solitary metastases
18. from renal cell carcinoma: a reinew. J. Surg. Oncol. 1992, 49, 45-48.
19. [7] Vleeming, R., Dabhoiwala, N. F., Bosch, D. A.: Ten years survival after
20. recurrent intracranial metastases from renal cell carcinoma. Br. J. Neurosurg.
21. 1994, 8, 229-231.
22. [8] Williams, J. C, Heaney, J. A.: Metastatic renal cell carcinoma presenting as a skin
23. nodule: case report and review of the literature. J. Urol. 1994, 152, 2094-2095.