PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

PORÓWNANIE KOSZTÓW LECZENIA ŁAGODNEGO ROZROSTU STERCZA METODAMI PRZEZCEWKOWEJ ABLACJI LASEROWEJ I LASEROWEJ KOAGULACJI ŚRÓDMIĄŻSZOWEJ Z ELEKTRORESEKCJĄ PRZEZCEWKOWĄ
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1999/52/1.

autorzy

Wojciech Pypno, Wojciech Husiatyński
Klinika Urologii CMKP w Warszawie
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. A. Borówka

słowa kluczowe

stercz łagodny rozrost stercza ablacja laserowa śródmiąższowa koagulacja laserowa elektroresekcja przezcewkowa koszty

streszczenie

Cel pracy. Autorzy dokonali analizy kosztów leczenia łagodnego rozrostu
stercza za pomocą lasera neodymowego metodami przezcewkowej abla-
cji laserowej i śródmiąższowej koagulacji i porównali je z kosztami elek-
troresekcji przezcewkowej.
Materiał i metody. Analizowano koszt leczenia 259 chorych z objawowym
łagodnym rozrostem stercza. 147 z nich poddano leczeniu laserem: 117
przezcewkowej ablacji laserowej (visual laser ablation VLAP), 30 śródmiąż-
szowej laserowej koagulacji (Interstitial laser coagulation ILCP). U 112 wy-
konano elektroresekcję przezcewkową (transurethral resection TURP). Ze
względu na identyczną cenę sprzętu i materiału nietrwałego używanego
w obu rodzajach laseroterapii, z osób leczonych tymi metodami stworzo-
no jedną grupę. Drugą stanowili chorzy poddani elektroresekcji. Ustalono
wszystkie składniki kosztów: amortyzację sprzętu trwałego, koszt materia-
łów nietrwałych, leków, przetaczanej krwi, znieczulenia, pobytu w szpitalu,
a także płace personelu wykonującego zabiegi. Przyjęto ceny obowiązu-
jące w IV kwartale 1996 roku. Obliczono średni koszt każdego zabiegu.
Wyniki. Cena lasera i światłowodów laserowych wielokrotnie przewyższa
cenę sprzętu trwałego i materiałów nietrwałych koniecznych do wykonania
elektroresekcji. Krótszy okres hospitalizacji i niższy koszt podawanych le-
ków po leczeniu laserem nie są w słanie zrównoważyć ogólnych kosztów
terapii laserowej, wyższych niż w TURP. Koszt zabiegu laserowego wyniósł
1880 zł, a elektroresekcji 810 zł.
Wnioski. Leczenie laserem łagodnego rozrostu stercza jest w naszym kra-
ju ponad dwukrotnie droższe od elektroresekcji przezcewkowej.

WSTĘP
Endoskopowe leczenie łagodnego rozrostu stercza wymaga zapew-
nienia warunków materiałowo-sprzętowych, gwarantujących prawi-
dłowy przebieg zabiegu. Związane z tym określone koszty obejmują róż-
norodne składniki.
Aby właściwie ocenić rzeczywisty koszt zabiegu, należy uwzględnić
zarówno amortyzację sprzętu trwałego, jak i zużycie materiałów nie-
trwałych oraz wartość zużytych leków, przetoczonej krwi, czas pobytu
w szpitalu, a także leczenie powikłań.
Do kosztów zaliczyć trzeba także pracę zespołu wykonującego za-
bieg, co w warunkach strukturalnych polskiej służby zdrowia jest za-
daniem trudnym.
MATERIAŁ I METODY
Analizie poddano koszt leczenia 259 chorych na łagodny rozrost ster-
cza. U 147 spośród nich gruczolak napromieniano laserem Nd: YAG, wy-
konując 117 ablacji przezcewkowych (visual laser ablation of the prostate
VLAP) i 30 koagulacji śródmiąższowych (interstitial laser coagulation of
the prostate ILCP). U 112 mężczyzn przeprowadzono elektroresekcję
przezcewkową (transurethral resection of the prostate TURP).
Całkowity koszt leczenia, obliczony przez zsumowanie wszystkich
składających się nań elementów, przeliczono na pojedynczy zabieg.
Przyjęto ceny obowiązujące w IV kwartale 1996 roku.
Do wykonania obu rodzajów laseroterapii wymagane jest oprzyrządo-
wanie i materiały nietrwałe o identycznej cenie, zatem chorzy poddani
VLAP i ILCP zostali zaliczeni do jednej grupy, którą oznaczono literą A
i obliczono wspólny koszt zabiegu laserowego.
Drugą grupę, oznaczoną literą B, stanowili chorzy, u których wykonano
TURP.
WYNIKI
Obliczono koszt poszczególnych składników:
1. Sprzęt trwały
A. Laser Nd: YAG Medilas 4060 Fibertom + dwa cystoskopy, cena
sprzętu: 165 000 zł + 20 000 zł, razem 185 000 zł.
B. Aparat do diatermii + dwa elektroresektory, cena sprzętu: 17 000 zł
+ 70 000 zł, razem 87 000 zł.
Powyższe narzędzia uznaliśmy za sprzęt trwały, podlegający amorty-
zacji. Przyjęliśmy w obu grupach amortyzację pięcioletnią, a liczbę moż-
liwych do wykonania zabiegów ? 100 rocznie (zarówno elektroresekcji,
jak i laseroterapii). Ceny materiałów trwałych podzieliliśmy zatem przez
500, uzyskując koszt amortyzacji w przeliczeniu na jednego pacjenta.
Był on ponad dwukrotnie wyższy dla zabiegu z użyciem lasera.
Źródło światła, uzdatniacz wody i tor wizyjny wykorzystywano jed-
nakowo w obu rodzajach leczenia i pominięto je w obliczeniach, stano-
wiły one bowiem podstawowe wyposażenie sali operacyjnej. Ponadto
dwa ostatnie składniki nie są niezbędne dla przeprowadzenia TURP czy
leczenia laserem.
2.Sprzęt nietrwały
Pętla elektroresektora oraz światłowód laserowy są materiałami jedno-
razowego użytku, chociaż obydwa materiały stosowano kilkakrotnie, aż
do ich zużycia. Można w przybliżeniu przyjąć, że pętla i światłowód
były wykorzystywane podobną ilość razy.
A.Światłowód laserowy (side-focus lub ITT), cena jednostkowa: 1260 zł.
Zestaw do przetoki nadłonowej, cena jednostkowa: 63 zł, łącznie: 1323 zł.
B.Pętla elektroresektora, cena jednostkowa: 138 zł. Cewnik Foleya,
cena jednostkowa: 3,5 zł, łącznie: 141,5 zł.
3.Znieczulenie
Zarówno w TURP, jak i laseroterapii stosowano identyczne znieczule-
nie przewodowe, wykorzystując igły do znieczulenia podpajęczynówko-
wego, 1 ampułkę markainy heavy spinal, zestawy do kroplówek i płyny
infuzyjne (1,5-2,0 1) . Ze względu na porównywalny czas obu operacji
ilość podawanych leków była podobna. Koszt jednego znieczulenia wy-
nosił około 70 zł.
4.Leki
Koszty zużytych leków obliczono według cen hurtowych. Chorzy
otrzymywali leki zarówno podczas hospitalizacji, jak i w domu. Okres
leczenia trwał średnio 7 dni.
Policzyliśmy koszt leczenia wszystkich chorych, u których wykonano
przezcewkową elektroresekcję, oraz w obu grupach chorych, których le-
czono laserem.
Po podzieleniu uzyskanej kwoty przez liczbę leczonych uzyskaliśmy
koszt stosowania leków u jednego pacjenta.
A.Laserem leczono łącznie (obiema metodami) 147 chorych.
Koszt wszystkich podawanych leków wyniósł 2260 zł, co w przeliczeniu
na jednego pacjenta stanowiło 15,4 zł.
B.Metodą TURP leczono 112 chorych. Podawane w przebiegu poope-
racyjnym leki kosztowały 6921 zł, co w przeliczeniu na jednego pacjenta
wynosi 61,8 zł.
5.Krew
Litr krwi kosztuje 200 zł.
A.Krew otrzymał tylko jeden chory. W przeliczeniu na pojedynczego
pacjenta – 0,7 zł.
B.Krew otrzymało 23 chorych, średnio 0,5 litra. Całkowity koszt prze-
toczonej krwi wyniósł 2300 zł, a w przeliczeniu na jednego pacjenta – 20,5 zł.
6.Pobyt w szpitalu
Dzienny pobyt chorego w szpitalu kosztuje w naszym kraju 32 zł.
A.Ponieważ średni okres pobytu wyniósł 1 dobę, to pobyt jednego cho-
rego kosztował 32 zł.
B.Ponieważ średni okres pobytu trwał około 9 dni, to koszt pobytu
jednego pacjenta wyniósł 288 zł.
7.Koszty operacji, będących wynikiem powikłań (po dwie operacje
w każdej grupie)
8.Koszty krótkotrwałego pobytu kilku chorych po elektroresekcji
w oddziale intensywnej opieki medycznej
Koszty wynikające z punktów 7 i 8 były znikome w przeliczeniu na
pojedynczego pacjenta.
9.Pensje personelu wykonującego
W obu typach zabiegów uczestniczył identyczny zespół osobowy:
-urolog..
-instrumentariuszka
-anestezjolog
-pielęgniarka
-anestezjologiczna
-salowy
Personel zajmuje się chorym poddanym elektroresekcji lub lecze-
niu laserem około 2 godzin. Uposażenie miesięczne tych 5 osób wy-
nosi razem około 4000 zł, dzienne ? 200 zł.
Za dwie godziny pracy zatem otrzymują oni około 50 zł. Koszt jednego
zabiegu laserowego wynosi 1880 zł, a elektroresekcji 810 zł.
Wszystkie koszty w przeliczeniu na jednego pacjenta przedstawia
tabela I.
OMÓWIENIE
Ocena każdej nowej metody leczenia łagodnego rozrostu stercza musi
oczywiście obejmować takie elementy jak: skuteczność, bezpieczeństwo
? a więc ryzyko powikłań, możliwość zachowania sprawności seksual-
nej, okres hospitalizacji, konieczność przetaczania krwi, czas potrzebny
do powrotu normalnej aktywności zawodowej i społecznej.
Jednym z ważnych czynników wyznaczających miejsce metody jest
jej koszt.
Koszt zabiegu laserowego jest różnie oceniany przez urologów. Po-
czątkowy pogląd, że jest on niższy od elektroresekcji podważają prze-
prowadzone ostatnio dokładniejsze szacunki [1-6].
Ze względu na całkowicie odmienne ceny wielu składników leczenia
w krajach zachodnich i w Polsce niemożliwe jest ich porównanie. Możli-
wa jest jednak analiza porównawcza kosztów różnych metod endosko-
powych w realiach polskich.
Nasze obliczenia wskazują, że koszt laseroterapii jest u nas znacznie,
bo ponad dwukrotnie, wyższy niż elektroresekcji. Wynika to zarówno
z wysokiej ceny lasera, jak i światłowodów laserowych, które są niemal
dziesięciokrotnie droższe od pętli elektroresektora.
Oczywiście koszt zabiegu można obniżyć poprzez kilkakrotne wyko-
rzystanie tego samego światłowodu, co stosuje się powszechnie wobec
pętli. Znacznie krótszy okres hospitalizacji po leczeniu laserem, cztero-
krotnie niższa wartość zużytych leków oraz brak konieczności przeta-
czania krwi nie są w stanie przybliżyć ogólnych kosztów do kosztów
związanych z TURP.
Należy też podkreślić, że sprzęt trwały konieczny do przeprowadzenia
TURP jest standardowym wyposażeniem każdego oddziału urologiczne-
go, natomiast laser posiadają tylko nieliczne ośrodki w Polsce.
W powyższych obliczeniach pominięto koszty społeczne wynikające
z absencji w pracy, nie dysponowaliśmy bowiem informacjami niezbęd-
nymi dla przeprowadzenia takiego szacunku.
Biorąc pod uwagę zarówno czynnik ekonomiczny, jak i niższą skutecz-
ność leczenia laserem, wykazaną w naszych poprzednich pracach [7, 8]
należy przyjąć, że elektroresekcja przezcewkowa pozostaje nadal złotym
standardem w leczeniu łagodnego rozrostu stercza.
WNIOSKI
W naszym kraju koszt leczenia łagodnego rozrostu stercza laserem jest
ponad dwukrotnie wyższy niż elektroresekcji przezcewkowej.

piśmiennictwo

  1. [1] Daughtry, J. D., Rodan, B. A.: Transurethral laser resection of the prostate.
  2. J. Clin. Lasers Med. Surg. 1992,10, 269-274.
  3. [2] Gottfried, H. W., Hautmann, R. E.: European eiperience of laser treatment of
  4. BPH. Urology Int. 1996,3,13.
  5. [3] Holtgrewe,.H. L., Ackerman, R., Bay-Neilson, H., Boyce, P., Carlsson,
  6. P., Coast, ]., Frohneberg, D. H., Mazeman, E., Standaert, B., Tajima, A.,
  7. Thibault, P., Viens-Bitker, C: Economics of BPH. W: The third international
  8. consultation on benign prostatic hyperplasia (BPH). Red. A. T. K. Cockett, S. Kho-
  9. ury, Y. Aso, C. Chatelain, L. Denis, K. Griffiths, G. Murphy. Paryż 1996,51-70.
  10. [4] Jackson, T., Street, A., Costello, A., Crowe, H.: Cost-effectweness of laser
  11. ablation of the prostate. Premature evaluation. Intern. J. Technology Assess. in
  12. Health Care 1995,11, 595-610.
  13. [5] Kabalin, J. N., Butler, E. D.: Costs o fminimally invasive laser surgery compared
  14. with transurethral electrocautery resection of the prostate. West. J. Med. 1995,162,
  15. 426-429.
  16. [6] McNicholas, T. A.: Lasers for prostatic surgery: a review. Urology Int. 1997,4,
  17. 17-19.
  18. [7] Pypno, W., Husiatański, W.: Przezcewkowa ablacja laserowa stercza; cztery lata
  19. doświadczeń. Urol. Pol. 1998, 51, 236-243.
  20. [8] Pypno, W., Husiatyński, W.: Laserowa śródmiąższowa koagulacja stercza. Urol.
  21. Pol. 1998, 51, 244-251.