PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

PRZERZUT DO GAŁKI OCZNEJ PIERWSZYM OBJAWEM RAKA JASNOKOMÓRKOWEGO NERKI
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1999/52/1.

autorzy

Maciej Kupajski, Wojciech Gnacik, Kazimierz Rajchel, Jan Myrta
Oddział Urologii Szpitala Górniczego w Sosnowcu
Ordynator Oddziału: dr n. med. J. Myrta

słowa kluczowe

nerka rak nerki przerzuty odległe

streszczenie

Przedstawiono przypadek 52-letniego chorego, u którego pierwszym ob-
jawem raka jasnokomórkowego nerki, przy braku objawów ze strony ukła-
du moczowego, było nagłe pogorszenie się wzroku z powodu guza gałki
ocznej, który po zabiegu enukleacji okazał się metastatycznym rakiem
jasnokomórkowym.

WSTĘP
Rak jasnokomórkowy nerki jest nowotworem, który bardzo często prze-
biega bezobjawowo [2, 3]. Istnieje nieliczna grupa chorych, u których
pierwszymi objawami choroby są przerzuty [3, 6, 7, 9,10]. Gałka oczna
jest bardzo rzadkim miejscem lokalizacji zmian o charakterze metasta-
tycznym raka jasnokomórkowego nerki [8].
OPIS PRZYPADKU
52-letni chory J. J. zgłosił się na Oddział Okulistyki dnia 14 maja 1996 r.
Zgłaszał dolegliwości bólowe oka lewego oraz nagłe pogorszenie się
wzroku. Na podstawie USG gałki ocznej postawiono rozpoznanie:
Tu intmbulbaris oc. sin. susp. W badaniu USG jamy brzusznej (28 maja
1996 r.) stwierdzono zmianę guzowatą dolnego bieguna nerki prawej
o wymiarach 101×88 mm.
Pacjenta w trybie pilnym 31 maja 1996 r. przekazano na Oddział
Urologii Szpitala Górniczego w Sosnowcu. U chorego J. J. (nr historii
choroby 5770/96) po przyjęciu wykonano badania podstawowe, RTG
klatki piersiowej i TK jamy brzusznej. Badania laboratoryjne były bez
zmian. RTG klatki piersiowej również były bez zmian. W badaniu TK
opisano zmianę guzowatą nerki prawej o wymiarach 9×7,5×10 cm.
Chorego operowano 10 czerwca 1996 r. Z cięcia lędźwiowego pra-
wego usunięto zmienioną guzowato nerkę wraz z powięzią nerkową,
torebką tłuszczową, nadnerczem i częścią moczowodu. Wycięto także
regionalne węzły chłonne.
Przebieg pooperacyjny był bez powikłań. Wynik badania histopato-
logicznego nr 5272/1996: Adenocarcinoma nephrogenes GIL Torebka tłusz-
czowa i szypuła naczyniowa ? bez zmian. Zaawansowanie choroby
w skali TNM określono na pT2aN0Ml (IV wg Robsona).
Pacjenta wypisano do domu w stanie dobrym w 10. dobie po zabie-
gu. Następnie przebywał on na Oddziale Okulistyki Collegium Medi-
cum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie od 29 lipca 1996 r. do 6
sierpnia 1996 r., gdzie wykonano zabieg enukleacji gałki ocznej pra-
wej. Wynik badania histopatologicznego: Ca clarocellulare metastaticum
bulbi oculi.
Pacjent zgłaszał się na rutynowe badania kontrolne co 6 miesięcy do
Poradni Urologicznej. W 22 miesiące od daty nefrektomii, w badaniu
RTG klatki piersiowej (23 kwietnia 1998 r.) opisano owalne zacienienia
średnicy około 3 cm w dolnej części wnęki płuca prawego, określane
jako zmiany przerzutowe.
W badaniu USG jamy brzusznej (8 kwietnia 1998 r.) nie stwierdzono
wznowy miejscowej i powiększenia węzłów chłonnych w okolicy oko-
łoaortalnej. W kontrolnym badaniu TK klatki piersiowej potwierdzono
zmiany przerzutowe w płucu prawym.
Z powodu powtarzających się od kilku tygodni bólów potylicy wy-
konano TK głowy (14 lipca 1998 r.). W okolicy potyliczno-ciemieniowej
prawej stwierdzono obszar hipodensyjny o wymiarach 3×2 cm z lo-
kalną destrukcjąkości pokrywy czaszki, mogący odpowiadać zmianie
metastatycznej. Badanie histopatologiczne wycinka z kości czaszki: Ca
clarocellulare metastaticum.
W związku z lokalizacją zmian przerzutowych, chorego poddano te-
leradioterapii na okolicę kości potylicznej w okresie od 10 do 21 sierp-
nia 1998 r. (X-200KV) i rozpoczęto terapię interferonem alfa 2b w daw-
ce 10 MIU s.c. co 2 drugi dzień.
W chwili obecnej chory jest w trakcie trzeciego miesiąca terapii IFN.
OMÓWIENIE
Do opisania powyższego przypadku skłoniła nas nietypowa, rzadka
lokalizacja przerzutów: wczesnego do gałki ocznej i późnego do kości
pokrywy czaszki. Leczenie chirurgiczne raka nerki jest metodą z wyboru
w stadium operacyjności zmiany nowotworowej. Obecnie uważa się, że
należy jak najwcześniej operować dostępne chirurgicznie współistnieją-
ce zmiany przerzutowe [4, 6].
Postępowanie takie wydłuża znamiennie okres przeżycia lub jest jedy-
ną szansą wyleczenia z choroby nowotworowej [1, 5, 8]. Możliwe jest
nawet usunięcie w pierwszej kolejności guza przerzutowego, a dopiero
później zmiany pierwotnej.
W przypadku zmian meta w płucach taki schemat postępowania wy-
daje się korzystniejszy [5]. Ważne jest również, aby chory podlegał kon-
troli pooperacyjnej, gdyż daje ona możliwość pełnej oceny stanu chorego
i zastosowania postępowania leczniczego, odpowiedniego do zachodzą-
cych zmian.
Na opublikowanie powyższych informacji uzyskano pisemną zgodę

pacjenta.

piśmiennictwo

  1. [1] Antoniewicz, A. A., Nyckowski, P, Krawczyk, M., M. Borówka, A.: Rak ja-
  2. snokomórkowy nerki z przerzutem do wątroby leczony operacyjnie. Urol. Pol.
  3. 1992,45,3.
  4. [2] Aso, Y., Homma, Y.: Asuwey of incidental renal cell carcinoma in Japan.
  5. J. Urol. 1992, 147, 340-343.
  6. [3] Darewicz, B., Darewicz, J., Rogowski, K., Guszcz, ]., Kudelski, J.: Przerzuty do
  7. odległych narządów jako pierwsze objawy raka nerki. Urol. Pol. 1996, 49, 4.
  8. [4] O'Dea, H. ]., Zincke, H., Utz, D. C, Bernatz, P. E.: The treatment of renall cell
  9. carcinoma with Solitary metastasis. J. Urol. 1978,120,540-542.
  10. [5] Fryczkowski, M., Nowakiewicz, }., Panek, H.: Wyniki chirurgicznego lecze-
  11. nia raka jasnokomórkowego nerki z przerzutami do płuc i układu kostnego. Urol.
  12. Pol. 1985, 38, 3.
  13. [6] Machoy, P., Świtała, ]., Hermelin, L.: Przerzut w najądrzu pierwszym obja-
  14. wem raka jasnokomórkowego nerki. Urol. Pol. 1998,51,1.
  15. [7] Stankiewicz, Cz., Mostowski, L.: Przerzut raka jasnokomórkowego nerki do
  16. krtani. Otolaryng. Pol. 1979,33,5.
  17. [8] Swierż, }., Stawarz, B.: Przerzut do oczodołu u chorej na raka nerki. Urol. Pol.
  18. 1994, 47,1-2.
  19. [9] Wiśniewski, ]., Różniecki, M.: Przerzut raka jasnokomórkowego nerki do po-
  20. chwy. Urol. Pol. 1980,33, 255-256.
  21. [10] Witeska, A., Pypno, W., Dąbrowski, S.: Przerzuty raka jasnokomórkowego do
  22. pęcherza moczowego. Urol. Pol. 1990,43,2.