GUZ ZAPALNY PĘCHERZA MOCZOWEGO U 32-LETNIEJ KOBIETY
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2000/53/2.

Nowotwory pęcherza moczowego, z uwagi na częstość występowa-
nia zajmują – wśród nowotworów układu moczowego – drugie miejsce,
po raku gruczołu krokowego. Tylko 5% z nich – to nowotwory niena-
błonkowe, zarówno łagodne, jak i złośliwe. Do zupełnych rzadkości na-
leżą natomiast guzy typu zapalnego miednicy mniejszej, imitujące no-
wotwory pęcherza moczowego, będące następstwem powikłań zabiegów
ginekologicznych [4]. W diagnostyce różnicowej, po wykluczeniu chorób
nowotworowych typowych dla narządów miednicy mniejszej, należy pa-
miętać o takich rzadkich chorobach, jak: leiomyoma pęcherza moczowego
[9], zapalny guz powstały w przetrwałym moczowniku [2, 6], możliwość
przemian nowotworowych w uchyłku pęcherza moczowego [6], choroba
Leśniowskiego-Crohna [10], promienica pęcherza moczowego [3], złośli-
wy nowotwór wychodzący z komórek Schwanna [8], ciąża pozamaciczna
[1], guzy po innych operacjach w miednicy mniejszej naśladujące mięsaki
[4], a nawet krwiak pochwy [5].
OPIS PRZYPADKU
Chora W. M. lat 32 została przyjęta do Oddziału dnia 22. 09.1999 r. (L.
ks. gł. 9723/99) z powodu radiologicznych i ultrasonograficznych obja-
wów guza pęcherza moczowego. W wywiadzie stwierdzono objawy cha-
rakterystyczne dla zakażenia dolnych dróg moczowych, bóle w lewym
podbrzuszu trwające od kilku miesięcy, a także uporczywe biegunki. Do-
legliwości te chora wiązała z trudnościami technicznymi związanymi z
usunięciem wkładki wewnątrzmacicznej i z prawdopodobieństwem po-
zostawienia drobnego jej fragmentu. Wykonane badania obrazowe jed-
noznacznie wskazywały na obecność guza pęcherza moczowego.
Usg: między macicą a pęcherzem moczowym stwierdzono obecność
zmiany heteroechogennej o wymiarach 5,0×4,7 cm.
Urografia: kształt, wielkość, położenie nerek były prawidłowe, wy-
dzielanie obustronne, jednoczesne. Układy kielichowo miedniczkowe
obu nerek i moczowody nie były zmienione patologicznie. Nierówne
zarysy ścian pęcherza moczowego w sklepieniu przemawiały za guzem
pęcherza moczowego (ryc. 1).
Cystografia: widoczna była rozległa nierówność i sztywność ściany
pęcherza moczowego po stronie lewej, z ubytkiem i naddatkiem wypeł-
nienia (ryc. 2).
Tomografia komputerowa: pęcherz moczowy był duży, o znacznie po-
grubionych ścianach, szczególnie po stronie lewej, gdzie patologiczna
masa wrastała do jego światła. Macica była przemieszczona ku tyłowi i
w lewo. Węzły chłonne przestrzeni zaotrzewnowej również w miednicy
mniejszej nie były powiększone.
Kolonoskopia nie wykazała zmian patologicznych.
Cystoskopia: niewielka asymetria trójkąta pęcherzowego ujścia moczo-
wodów szczelinowate. Na tylnej ścianie pęcherza, po stronie lewej, stwier-
dzono obecność kalafiorowatej, płaskiej zmiany egzofitycznej. Podczas wy-
pełniania pęcherza obserwowano sztywność tej okolicy. Badaniem
dwuręcznym stwierdzono obecność obłego oporu patologicznego śr.
4-5 cm w lewym podbrzuszu, wyraźnie ruchomego podczas badania. Cy-
stoskopię wraz z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego
wykonano dwukrotnie w celu uwiarygodnienia rozpoznania.
Badanie histopatologiczne: Mucosa vesicae uńnańae in statu inflammatio-
nis chronicae exacerbatae et in statu oedemationis (doc. dr hab. med. M. Kał-
czak, Zakład Patomorfologii IMK MSW). Chorą zakwalifikowano do le-
czenia operacyjnego. Śródoperacyjnie stwierdzono obecność w miednicy
mniejszej, po stronie lewej, guza o średnicy około 6 cm, naciekającego pę-
cherz moczowy i lewe przymacicze, wciągający w naciek fragment ściany
esicy. Uwolniono ścianę esicy z nacieku, wykonano częściową resekcję pę-
cherza moczowego i lewostronną adnexektomię. Przebieg pooperacyjny
był niepowikłany. Wynik badania histopatologicznego preparatu opera-
cyjnegowykazał : Inflammatio chronica exacerbata granulomatosa partim ab-
scedens. Corpus alienum? – preparat ze ściany pęcherza z przewlekłym sta-
nem zapalnym, ale mimo pobrania licznych wycinków nie znaleziono
utkania nowotworowego. Cystes thecaluteiniceae ovarii. Lymphonodulitis chro-
nica et omentitis chronica exacerbata fibrosa partim purulenta. Chora została
wypisana do domu w 10 dobie po operacji. Kontrolna cystoskopia wyko-
nana 6 miesięcy po leczeniu operacyjnym nie wykazała zmian patologicz-
nych. Uzyskano też prawidłowy wynik badania sonograficznego narzą-
dów jamy brzusznej, jak również badania bakteriologicznego moczu.
OMÓWIENIE
W dostępnym nam piśmiennictwie nie spotkaliśmy podobnego przy-
padku. Zasługuje on na uwagę ze względu na zaskakującą etiologię, trud-
ności diagnostyczne utrudniające podjęcie decyzji dotyczącej rozległo-
ści planowanej operacji. Mnogość wykonanych badań obrazowych i
innych dodatkowych uzasadniona była koniecznością wykluczenia no-
wotworu miednicy mniejszej. Wiara w nowoczesną ultrasonografię i to-
mografię komputerową w tym przypadku nie znalazła uzasadnienia po-
mimo doniesień w piśmiennictwie dotyczących zagadnień diagnostyki
patologii miednicy [1].
Guzy zapalne miednicy mniejszej już w pierwszym okresie mogą ma-
nifestować się różnymi dolegliwościami ze strony układu moczowego,
przewodu pokarmowego i narządu rodnego, wymagającymi wykonania
często wielu badań dodatkowych. Wyniki badań dodatkowych z kolei nie
zawsze prowadzą do postawienia jednoznacznego rozpoznania przed-
operacyjnego. Dlatego nieuniknioną konsekwencją jest konieczność po-
dejmowania ryzyka określonego zakresem planowanej operacji, zwłasz-
cza w ośrodkach nie dysponujących możliwością wykonania doraźnego
badania histopatologicznego, W przypadkach wątpliwych podkreślamy
konieczność wykonania dwukrotnego pobrania wycinków do badania
histopatologicznego w celu uwiarygodnienia rozpoznania, bądź wyklu-
czenia choroby, której leczenie operacyjne powinno być bardziej radykal-
ne. W piśmiennictwie zagranicznym podkreśla się też przydatność badań
cytologicznych moczu oraz cytogenetycznych i immunocytochemicznych,
które w naszym oddziale, niestety, pozostają jeszcze w sferze marzeń [7].

1. [1] Fried, A., Kenney, C, Stigers, K., Kacki, M., Buckley, S.: Benign pchic
2. masses: Sonographic Spectrum. Radiographics 1996, 16, 321-334.
3. [2] Guzowski, T., Werner, B., Wesołowski, S.: Przyczynek do różnicowania
4. guzów w miednicy mniejszej. Urol. Pol. 1990, 43, 208-210.
5. [3] Latała, }., Krakowski, J.: Promienica pęcherza moczowego. Urol. Pol. 1991,
6. 44, 269-271.
7. [4] Lo, J., Fung, Ch., Yonan, T., DiMauro, J.: Postoperatwe spindle-cell nodule
8. of urinary bladder with unusual intracytoplasmic inclusions. Diagnostic Cytopa-
9. thologyl992, 8,171-176.
10. [5] Łazar, W., Sprogis, J.: Krwiak pochwy (haematokolpos) imitujący guz miednicy
11. mniejszej. Urol. Pol. 1988, 41, 292-296.
12. [6] Prędki, R., Nowakowski, P., Kwias, Z.: Rzadki przypadek zapalnego guza
13. powstałego w przetrwałym moczowniku u 62- letniego mężczyzny. Urol. Pol. 1995,
14. 48,161-165.
15. [7] Sonobe, H., Okada, Y., Sudo, S., Iwata, J., Ohtsuki, Y.: Inflammatory
16. pseudotumor of the urinary bladder with aberrant expression of cytokeratin. Raport
17. of a case with cytologic, immunocytochemical and cytogenetic findings. Acta Cy-
18. tologica 1999, 43, 257-262.-
19. [8] Świątkowska-Freund, M., Emerich, J., Stankowska, B., Milczek, T.:
20. Złośliwy nowotwór wychodzący z komórek Schwanna zlokalizowany w miednicy
21. małej - opis przypadku. Ginek. Pol. 1999, 70,193-194.
22. [9] Świerż, J., Ogrodnik, ]., Stawarz, B.: Leiomyoma pęcherza moczowego. Urol.
23. Pol. 1993, 46, 346-348.
24. [10] Wabik, }., Karski, A., Krakowski, J.: Guz zapalny pęcherza moczowego na-
25. ciekający otrzewną, jelito biodrowe, jelito ślepe i wstępnicę. Urol. Pol. 1991, 44,
26. 266-269.