Leczenie oskalpowania prącia wolnym przeszczepem skórnym pośredniej grubości
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1978/31/1.

Mechanizm tego obrażenia jest w większości przypadków podobny i polega na uchwyceniu ubrania oraz skóry prącia przez wirujące części maszyny. Bardzo często zostaje rów­nocześnie zerwana skóra moszny, rzadziej natomiast dochodzi do uszko­dzenia ciał jamistych, jąder i sznurów nasiennych (1, 3, 4, 9). Tak rozległy ubytek skóry wymaga wykonania doraźnego zabiegu plastycznego. W wyniku niewłaściwego postępowa­nia lub wskutek niepowodzenia w le­czeniu powstają rozległe zniekształca­jące blizny (2, 5, 8). Dobrze wykonany zabieg rekonstrukcyjny powinien za­pewnić choremu prawidłowe oddawa­nie moczu i czynności seksualne, oraz skrócić czas leczenia. Osiągnie się to wówczas, gdy deformacja prącia bę­dzie niewielka, a zastosowany prze­szczep uzyska dobrą przesuwalność nad ciałami jamistymi oraz zdolność do marszczenia i swobodnego rozcią­gania się w czasie wzwodu (3, 6, 8, 10).

Podano wiele metod leczenia ubyt­ków skóry prącia i wprowadzono sze­reg ich odmian. Oskalpowane prącie pokrywa się płatem mostowym z przedniej ściany worka mosznowego. Za­bieg ten choć wieloetapowy daje do­bre wyniki, stwarza jednak trudności w oddawaniu moczu i zmusza do wytworzenia przetoki moczowej (5,6,8).

Inne metody jak: pokrycie miejsca oskalpowania uszypułowanym płatem skórnym, wytworzenie płata mosto­wego ze skóry uda lub okolicy spojenia łonowego, gojenie rany przez ziarninowanie i wtórne pokrycie jej płatkami naskórka zostały prawie całkowicie zarzucone, gdyż dawały złe wyniki. Również metoda doraźne­go pokrywania ubytków płatem skóry pełnej grubości nie daje zachęcających wyników, z powodu złego wgajania się przeszczepu (1, 4, 9).

Ostatnio stosuje się coraz częściej leczenie oskalpowanego prącia wol­nym przeszczepem skóry pośredniej grubości. Zabieg ten jest łatwy do wykonania, daje dobre wyniki i jako jednoetapowy skraca czas leczenia. Nie wymaga wytwarzania przetoki moczowej, gdyż nie powoduje zaburzeń w oddawaniu moczu (7, 10).

Operacja polega na pokryciu miej­sca oskalpowania płatem skórnym niepełnej grubości (0,3—0,5 mm) od­powiednich rozmiarów pobranym dermatomem najczęściej z przedniej po­wierzchni uda. Płat ten przyszywa się do skóry spojenia łonowego i oko­licy rowka zażołędnego, a następnie zszywa pod niewielkim napięciem na bocznej powierzchni prącia (ryc. 1). Po zabiegu nakłada się na przeszczep elastyczny opatrunek z gazy przepojony wazeliną. Taki sposób zastoso­waliśmy u dwóch chorych leczonych w naszej klinice.

1. Chory K. Z., lat 48, rolnik nr hist. chor. 10372/152, przybył do Kliniki z rozpoznaniem oskalpowania narządów płciowych zewnętrznych. W czasie przyjęcia stwierdzono: całkowite oskalpowanie prącia i moszny, ubytek skóry spojenia łonowego u nasady prącia o wymiarach 3x2 cm oraz krocza 6x3 cm. Oderwanie prawego jądra. Zabieg operacyjny wykonano doraźnie w znieczuleniu ogólnym. Prawy powrózek nasienny zaopatrzono w spo­sób typowy. Ubytek skóry krocza zeszyto z zastosowaniem „Z" plastyki. Odsłonięte lewe jądro umieszczono w kieszeni podskórnej wytworzonej po przyśrodkowej stronie lewego uda. Następnie pobrano dermatomem ręcz­nym typu Pagetta z uda prawego przeszczep skóry pośredniej grubości, odpowiedniej wiel­kości i pokryto na nim oskalpowane prącie oraz ubytek okolicy spojenia łonowego. Przesz­czep wszyto w brzegi rany i do pozostałej części napletka zeszywając go pod niewielkim napięciem na bocznej stronie prącia. Na prze­szczep założono elastyczny opatrunek uciskowy z wazeliną. Ranę uda pokryto opatrunkiem wg Kocha. Przebieg pooperacyjny bez powi­kłań. Chory po zabiegu swobodnie oddawał mocz. Wynik leczenia kosmetyczny i czyn­nościowy dobry.

2. Chory R. S, lat 31, traktorzysta, nr hist. chor. 7998/310 przybył do Kliniki z powodu oskalpowania prącia. Przy przyjęciu stwierdzono: całkowity brak skóry prącia z zacho­waniem wewnętrznej blaszki napletka. Stłuczenie i otarcia skóry podbrzusza i lewego uda. Mocz oddawał swobodnie bez domieszki krwi. Zabieg wykonano doraźnie pokrywając oskalpowane prącie przeszczepem skóry po­średniej grubości pobranym z prawego uda, tak samo jak w przypadku pierwszym Prze­szczep przyjął się w całości. Wypisany do domu po 21 dniach leczenia (ryc. 2).

W odległych badaniach kontrol­nych u obu chorych stwierdzono wy­nik leczenia czynnościowy i kosme­tyczny bardzo dobry.

W naszym ośrodku w poprzednich latach było leczonych jeszcze 5 cho­rych z oskalpowaniem prącia lub prą­cia i moszny. U 3 chorych stosowano leczenie płatem mostkowym ze spo­jenia łonowego i podbrzusza. U jed­nego wolny przeszczep skóry pełnej grubości i u jednego pokryto prącie częściowo skórą własną pozostałą przy napletku, a pozostały ubytek wolnym przeszczepem skóry niepełnej grubości. U 4 chorych wykonano za­bieg dwuetapowy, a u jednego trzy-etapowy, z powodu blizny powstałej po częściowej martwicy przeszczepu. Leczenie było długotrwale i uciążliwe, a w odległych badaniach kontrolnych stwierdzono znacznie gorszy wynik niż w opisanych obecnie przypadkach.

Wnioski

1. W oskalpowaniu prącia zabieg operacyjny powinien być wykonany doraźnie.

2. Pokrycie oskalpowanego prącia wolnym przeszczepem skóry niepeł­nej grubości w porównaniu z innymi metodami jest łatwe do wykonania, nie powoduje zaburzeń w oddawaniu moczu, znacznie skraca czas leczenia oraz daje dobry wynik czynnościowy i kosmetyczny.

Piśmiennictwo

1. Costaneres S.: Surgical reconstruction of the penis in skin losscs using scrotum skin. Brit. J. Piast. Surg., 1968, 21, 253.
2. Dobrzęcki W., Marszałek W., Lorenc J.: Roz­legle oskalpowanie prącia, moszny i krocza. Pol. Przeg. Chir., 1963, 35, 1247.
3. Dąbrowski W.: Urazowy ubytek skóry prącia i moszny. Pol. Przeg. Chir., 1970, 42, 493.
4. Furman M., Darewicz J., Grabiański J.: Postępowanie chirurgiczne w całkowitym oskalpowaniu prącia i moszny. Pol. Przeg. Chir., 1967, 39, 1124.
5. Goldsten J.: Zasady postępowania operacyjnego w rozległym obrażeniu prącia. Pol. Przeg. Chir., 1964, 34, 77.
6. Kondel A. R.: Repair of the demendet penis. J. Urol., 1967, 98. 484.
7. Lipiński J.: Plastyka skóry prącia wolnym przeszczepem. Pol. Przeg. Chir., 1965, 37, 1255.
8. Steinmetz L., Plich-Sienkiewicz B.: Oskalpowanie prącia. Pol. Przeg. Chir., 1973, 45, 275.
9. Swiesiulski S., Giedrojć-Jurana W.: Postępo­wanie w całkowitym ubytku skóry prącia i moszny Pol. Przeg. Chir, 1966, 38, 384.
10. Znamirowski R.: Plastyka skóry prącia wolnym płatem skórno-naskórkowym. Pol. Przeg. Chir., 1958, 30, 1144.

Adres autorów

Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej Instytutu Chirurgii Akademii Medycznej w Białymstoku
ul. M. Skłodowskiej-Curie 24a
15-276 Białystok