Wspomnienie pośmiertne - prof. dr Stanisław Laskownicki
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1978/31/3.

W dniu 9 lutego 1978 r. zmarł w wieku 85 lat profesor Stanisław Laskownicki — nestor urologów polskich.

Profesor zwyczajny, doktor wszechnauk lekarskich Sta­nisław Kazimierz Laskownicki urodził się 30 sierpnia 1892 r. we Lwowie, jako syn Bronisława i Izabelli z domu Tabor. Jego ojciec był literatem i redaktorem dzienników lwow­skich: Dziennik Polski, Słowo Polskie, Wiek Nowy i ty­godnika Nasz Kraj. Świadectwo dojrzałości otrzymał w ma­ju 1910 r. w III gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwo­wie i w tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Lekar­skim Uniwersytetu Lwowskiego. W czerwcu 1917 r. otrzy­mał dyplom lekarza i doktora wszechnauk lekarskich.

W dniu 1 lutego 1920 r. rozpoczął pracę zawodową w Klinice Chirurgicznej Wydziału Lekarskiego Uniwersy­tetu im. Jana Kazimierza we Lwowie na stanowisku elewa. Nominację na młodszego asystenta Kliniki otrzymał 1 grud­nia 1920 r., a na stanowisko starszego asystenta 1 września 1921 r. W dniu 1 maja 1928 r. został powołany na stanowisko prymariusza Oddziału Urologicznego Państwowego Szpitala Powszechnego we Lwowie. W okresie od 1 października 1939 do 21 czerwca 1941 r. oddział ten staje się bazą szkole­niową Państwowego Instytutu Medycznego. Po zajęciu Lwo- wa przez Niemców w czerwcu 1941 r. organizuje Profesor ponownie w tym samym miejscu oddział urologiczny Szpi­tala Miejskiego i jest jego ordynatorem do dnia 11 listopada 1942 r. Represjonowany przez Niemców i ukraińską dyrekcję szpitala został zwolniony ze stanowiska i musiał opuścić Lwów.

W dniu 1 stycznia 1943 r. obejmuje stanowisko ordynatora oddziału urologicznego Szpitala Ubezpieczalni Społecznej w Warszawie. Wysiedlony z Warszawy 12 sierpnia 1944 r. traci cały swój dobytek i po przejściu przez obóz w Pruszkowie mieszka do końca wojny we wsi Stara Wieś w powiecie Rawa Mazowiecka.

Natychmiast po wyzwoleniu przyjeżdża do Krakowa i od 1 marca 1945 r. do 22 czerwca 1948 r. prowadzi wykłady z urologii na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jednocześnie, nie mając własnej placówki urologicznej pracuje w Klinice Dermatologicznej, prowadzonej przez Prof. Dr. Franciszka Waltera. Minister Zdrowia powołuje profesora Laskownickiego w dniu 12 kwietnia 1948 r. na kierownika Katedry i Kliniki Urologicznej Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego z poleceniem zorganizowania od podstaw tej placówki. Brak lokalizacji dla kliniki, brak mieszkania i trudności w otrzymaniu podstawowego wyposażenia zmuszają Profesora do złożenia rezygnacji z zajmowanego stanowiska. W dniu 5 maja 1950 r. Minister Zdrowia mianuje Profesora kierownikiem Katedry i Kliniki Urologicznej Akademii Medycznej w Krakowie. I znów Prof. Laskownicki przystępuje do organizacji Kliniki, otrzymując zdewastowane i wymagające generalnego przystosowania pomieszczenia poklasztorne przy ul. Kopernika. Po całkowitej przebudowie i adaptacji tego lokalu do warunków szpitalnych, po skompletowaniu personelu, wyposażenia i biblioteki uruchamia w dniu 1 września 1951 r. 50-łóżkową Klinikę i Katedrę Urologii, którą prowadzi do chwili przejścia na emeryturę w dniu 1 października 1962 r.

Prof. Laskownicki brał udział w I i II wojnie światowej. Służył od 1 lipca 1914 r. do 30 października 1918 r. w armii austriackiej jako szeregowy, podoficer sanitarny, oficer sanitarny i podporucznik lekarz, a następnie w armii polskiej od 1 listopada 1918 r. do 30 listopada 1920 r. jako porucznik i kapitan-lekarz. Został również zmobilizowany w sierpniu 1939 r. na wojnę polsko-niemiecką w stopniu kapitana-lekarza i skierowany na stanowisko ordynatora oddziału Chirurgicznego Szpitala DOW VI we Lwowie.

Prof. Laskownicki rozpoczął swą pracę zawodową i naukową pod kierunkiem profesorów: Rydygiera, Schramma i Ostrowskiego. W roku akademickim 1923/24 pracował jako stypendysta Rządu Francuskiego w Instytucie Pasteura w Paryżu, prowadząc prace badawcze w dziedzinie mikrobiologii pod kierunkiem prof. Danysza. Jednocześnie przedpołudnia spędzał w oddziałach chirurgicznych i urologicznych profesorów: Gosseta, Duvala, Legueu, Mariona, Chevassu i de Mar-tela. W latach 1926 i 1927 pracował okresowo w oddziale urologicznym Państwowego Szpitala Powszechnego we Lwowie pod kierunkiem ordynatora dr med. Zenona Leńko, dokształcając się w urologii. W 1938 r. przebywał przez miesiąc w Wiedniu u profesorów: Bluma, Rubriziusa, Neckera i Lichtensterna.

Prof. Laskownicki był pierwszym docentem urologii w Polsce. W dniu 24 maja 1928 r. otrzymał z Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie dokument, który brzmiał „został habilitowany jako docent chirurgii dróg moczowych (urologii)". W dniu 21 stycznia 1938 r. został mianowany profesorem tytularnym, w 1940 r. profesorem nadzwyczajnym przy Katedrze Chirurgii Ogólnej Państwowego Instytutu Medycznego we Lwowie, 12 kwietnia 1948 r. profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Warszawskiego, 2 listopada 1950 r. profesorem nadzwyczajnym Akademii Medycznej w Krakowie i 31 grudnia 1956 r. profesorem zwyczajnym. Wszystkie te mianowania były pierwszymi w Polsce w odniesieniu do urologa.

Prof. Laskownicki od zarania swej pracy zawodowej prowadził równolegle działalność naukową i dydaktyczną. Wyjeżdżając do Paryża w jesieni 1923 r. posiadał już ogłoszonych 8 prac naukowych. Jego dorobek naukowy liczy 118 prac, ogłoszonych w języku polskim, angielskim, francuskim i nie­mieckim. Motywem przewodnim Jego pracy naukowej były poszukiwania nowych technik opera­cyjnych i diagnostyka urologiczna, jakkolwiek wiele prac poświęcił innym tematom. Jego uczniowie i współpracownicy ogłosili ponad 400 prac naukowych.

Po powrocie z Paryża zorganizował w 1924 r. pierwszą stację dawców krwi przy Klinice Chirur­gicznej we Lwowie, sam oznaczał grupy krwi i sam dokonywał przetoczeń krwi aparatem własnego pomysłu, sporządzonym ze strzykawki Janeta o pojemności 100 cm i dwudzielnego kurka Dieu-lafoisse'a. Wprowadził w Klinice szereg nowości — np. trepan de Martela o napędzie elektrycznym i znieczulenie przewodowe sposobem Kappisa lub Roussiela przy operacjach nerkowych. Pierwszy w Polsce wykonał nefrokalikotomię przy kamicy nerkowej (1924 r.), zespolenie moczowodowo--jelitowe sposobem Coffeya (1929 r.) i resekcję bieguna nerki (1934 r.). W 1936 r. wprowadził własną metodę zaopatrzenia krwawienia z miąższu nerki po nefrotomii przy pomocy płatków mięśniowych, co pozwoliło znacznie rozszerzyć wskazania do tej operacji. Jest pionierem stosowania radu w le­czeniu raka pęcherza. W 1935 r. na Zjeździe Polskiego Towarzystwa Chirurgicznego w Poznaniu przedstawił własny film o prostatektomii i zespoleniu moczowodowo-jelitowym sposobem Coffeya.

Po zakończeniu wojny i objęciu Kliniki Urologicznej w Krakowie ogłasza oryginalną metodę operacji uchyłka pęcherza drogą przezpęcherzową, metodę umocowania nerki ruchomej do prze­pony, która jest modyfikacją i połączeniem metody Fedorowa i Mariona, oraz dostęp brzuszny do nerki u chorych ze zniekształceniem kręgosłupa i dostęp do dolnego odcinka moczowodu bez prze­cinania mięśni w linii Spigella. Wprowadza też nową metodę prostatektomii (1954 r.) podaną przez Hryntschaka.

Prof. Laskownicki był jednym z twórców urologii polskiej. Będąc wychowankiem lwowskiej szkoły urologicznej wykształcił i wychował wiele pokoleń urologów polskich okresu międzywojen­nego i powojennego. Zajmowali oni i zajmują szereg samodzielnych i odpowiedzialnych stanowisk w lecznictwie i w Akademiach Medycznych.

Prof. Laskownicki był doskonałym i utalentowanym wykładowcą. Zajęcia dydaktyczne prowadził od 1920 r., co pozwoliło mu nabyć olbrzymiej wprawy i doświadczenia w konstrukcji i prowadzeniu wykładów i prelekcji. Jego wykłady były zawsze bardzo interesujące, nie nużyły słuchaczy, ponieważ w suchy tekst fachowy potrafił wplatać wiele własnych ciekawych przeżyć, potrafił w odpowiednim miejscu rzucić właściwą uwagę czy skrzące się perełki humoru. Powodowało to, że na Jego wykła­dach i referatach był zawsze komplet słuchaczy, śledzących z uwagą prowadzony przez Profesora wywód.

Na podstawie pozostawionych przez Profesora zapisków i dokumentów nie można z całą pew­nością ustalić prowadzonych przez Niego doktoratów i habilitacji oraz liczby lekarzy, którzy pod Jego kierunkiem uzyskali specjalizację urologiczną. Podaję więc tylko te liczby, co do których istnieje całkowita pewność. Był promotorem 3 przewodów doktorskich i patronem 6 przewodów habili­tacyjnych. Wykształcił ponad 30 urologów. Był recenzentem w 21 przewodach doktorskich i w 8 habilitacyjnych, opracował 6 recenzji do wniosków o mianowanie profesorem nadzwyczajnym i zwy­czajnym oraz przygotował szereg opinii, recenzji i super recenzji dla Centralnej Komisji Kwalifika­cyjnej przy Prezesie Rady Ministrów.

Prof. Laskownicki pełnił szereg dodatkowych czynności. W latach 1958—1961 był redaktorem Zeszytów Urologicznych Polskiego Przeglądu Chirurgicznego oraz członkiem Kolegium Redak­cyjnego czasopism: Rivista Internationale di Cultura Urologica „Urologia" (Florencja), „Urologia Internationalis" (Bazylea) i „Acta Urologica" (Bazylea). W latach 1953—1958 był rzeczoznawcą Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej dla Pracowników Nauki, od czerwca 1953 r. do 31 stycznia 1957 r. konsultantem-urologiem Wojskowego Szpitala Rejonowego w Krakowie i od 1 września 1950 r. do 1 stycznia 1954 r. specjalistą krajowym w zakresie urologii.

W oparciu o Katedrę Urologii zorganizował Ośrodek Naukowo-Badawczy w Krynicy, który prowadził od 1 marca 1952 r. do chwili przejścia na emeryturę. Stworzył w ten sposób nowoczesne warunki leczenia chorych na kamicę moczową w oparciu o leczenie sanatoryjno-kli-matyczne.

W Swym pracowitym i zawsze czynnym życiu zorganizował Katedrę i Klinikę Urologiczną w Warszawie i w Krakowie oraz współuczestniczył w organizowaniu Katedry i Kliniki Urologicznej we Wrocławiu. Jako specjalista krajowy dopomógł w organizacji oddziałów urologicznych w Ka­towicach, Opolu i Królewskiej Hucie.

Prof. Laskownicki był czynnym członkiem Towarzystw Naukowych. Należał do Polskiego To­warzystwa Chirurgicznego, od 1934 r. do Międzynarodowego Towarzystwa Urologicznego, pełniąc przez 6 lat obowiązki „Delegue du Pays", od 26 listopada 1957 r. był członkiem-korespondentem Francuskiego Towarzystwa Urologicznego. Osobnym rozdziałem działalności Profesora było Pol­skie Towarzystwo Urologiczne. Będąc jednym z 15 członków założycieli, piastował godność wice­prezesa Zarządu Głównego w latach 1949/50 i prezesa w latach 1950/51, a przez wiele lat był prze­wodniczącym Komisji Rewizyjnej. W 1958 r. Walne Zebranie nadało Mu godność członka hono­rowego Towarzystwa.

Brał czynny udział w wielu Zjazdach i Kongresach Towarzystw Urologicznych w kraju i za­granicą. Będąc często głównym referentem tematu względnie wygłaszając ciekawe i oryginalne re­feraty dobrze reprezentował naukę polską zagranicą.

Prof. Laskownicki był mądrym i rozważnym lekarzem, posiadał głęboką i rozległą wiedzę, ol­brzymie doświadczenie zawodowe i rzadko spotykaną intuicję. Był lekarzem rozumiejącym cier­pienia i troski chorego. Doświadczony, odważny i niezwykle zręczny operator mógł uratować zdrowie i życie wielu chorym.

Za swe zasługi na polu zawodowym, wychowawczym, naukowym oraz za Swe zaangażowanie w życiu społeczno-politycznym kraju otrzymał odznakę resortową „Za wzorową pracę w Służbie Zdrowia" (1958 r.), oraz Kawalerski (1958 r.) i Oficerski (1974 r.) Krzyż Orderu Odrodzenia Polski. W 1976 r. otrzymał z Redakcji Gazety Południowej medal „Za mądrość i dobrą robotę".

Profesor Laskowncki był człowiekiem wielkiego serca, człowiekiem wyrozumiałym, dobrym, bez zawiści zawodowej, podchodzący do wielu ludzkich spraw z filozoficznym przymrużeniem oka. Dla Swych współpracowników i kolegów był nie tylko nauczycielem i wychowawcą, lecz także troskliwym opiekunem i przyjacielem — zawsze gotowym do niesienia pomocy w każdej sytuacji życiowej. Wszystkie te cechy charakteru spowodowały, że miał wielu bliskich przyjaciół wśród urologów polskich i zagranicznych.

Wykładnikiem Jego pogody życiowej i filozoficznego stosunku do świata i ludzi może być Jego książka „Bagnet, szabla i skalpel" — retrospekcja Jego życia. Niestety nie doczekał drugiego, znacznie poszerzonego wydania.

Te wszystkie osiągnięcia zawodowe, naukowe i dydaktyczne oraz zalety charakteru zjednały Mu szacunek, wdzięczność i miłość niezliczonej rzeszy chorych i wychowanków. Postać Profesora pozostanie na zawsze związana z polską urologią.

Piśmiennictwo prof. dr Stanisława Laskowickiego

1. Prawdziwy przerost palca 4-go ręki lewej (makrodaktylia) u kilkunastoletniego chłopca, Lwowski Tyg. Lek., 1921, 9.
2. Działanie dezynfekcyjne jodyny, Przeg. Epidemiol., 1922, 1: 22.
3. Bakteriobójczość płynu Lugola, Pol. Gaz. Lek., 1922, 1,41: 781—782.
4. Zastosowanie nowego roztworu jodowego w leczeniu ran, Pol. Gaz. Lek., 1922, 1, 46: 877— 800.
5. Zastosowanie płynu Lugola w leczeniu gruźlicy chirurgicznej, Pol. Gaz. Lek., 1923, 2, 16: 276—278.
6. O rozpoznawaniu i leczeniu przepuklin pachwinowych w sposób sztuczny wywołanych, Lek. Wojsk., 1923, 4, 281—286.
7. Przyczynek do leczenia sło-niowatości, Pol. Gaz. Lek., 1923, 2, 21: 369— 371.
8. L'action de certains antiseptique chez les souris inoculees avec les streptocoques, Comptes Rendus de la Soc. de Biol., 1923, XCI: 631—632.
9. Sur le taux de choleste-rine dans le sang des lapins traites avec certains vaccins, Comptes Rendus de la Soc. de Biol., 1923, XCI: 633—635.
10. O zachowawczym sposobie leczenia po połogowym zapaleniu sutka, Pol. Gaz. Lek., 1923, 2, 36: 658—659.
11. Bakteriobójczość słabych roztworów jodu i ich zastosowanie w praktyce, Pol. Gaz. Lek., 1924, 3, 12: 140—142.
12. Les solutions iodiąues en chirurgie, Paris Chirurgical, 1924, 5.
13. Un case rare d'incarceration de la vessie dans L'anneau crural, J. d'Urol., 1924, XXI, 18: 251—253.
14. Rzadki przypadek uwięzniętej przepukliny pęcherzowej udowej (Hernia vesicalis femoralis paraperitonealis incarcerata), Pol. Gaz. Lek., 1924, 3, 33: 455—457.
15. Znieczulenie miejscowe w urologii, Pol. Gaz. Lek., 1924,3,48: 735—739.
16. Operacje śródpęcherzowe i w tylnej cewce, Pol. Przeg. Chir., 1925, IV, 1: 57—68.
17. O przetaczaniu krwi, Pol. Przeg. Chir., 1925, IV, 1: 108—136.
18. Badania nad głębokim odkażaniem okolicy ran zakażonych u myszy, Pol. Gaz. Lek., 1925,4,11:243—246.
19. Anesthesie epidurale et anesthesie sacrolombaire en urologie, J. d'Urol., 1925, XXII, 51: 390— 394.
20. O powiększaniu się ilości chole-steryny we krwi pod wpływem różnych bodźców i o jej związku z uodpornieniem się organizmu, Pol. Gaz. Lek., 1925, 4, 50: 1053—1058.
21. Próby uodporniania myszy na zakażenie paciorkowcowe, Pol. Przeg. Chir., 1926, V, 1: 23—26.
22. W sprawie tzw. egzotyreopeksji, Pol. Przeg. Chir., 1926, V, 1:156—162.
23. W sprawie leczenia brodawczaków cewki i pęcherza moczowego za pomocą elektroko­agulacji, Pol. Gaz. Lek., 1926, 5, 48: 911— 912.
24. W sprawie chromocystoskopii, Pol. Gaz. Lek., 1927, 6, 2: 31—32.
25. Sulla prove renale con injezione di chloruro di calcio, Terapia Contemporanea, 1927, II, 2.
26. O leczeniu hemoroidów, Praktyka Lekarska, 1927, I: 71—73.
27. O przeroście fałdu międzymoczowodowego, Pol. Przeg. Chir., 1927, VI, 4: 602—611.
28. Wrodzona niedomykalność ujść moczowodowych, Pol. Przeg. Chir., 1927, VI, 4: 613—617.
29. Congenital hyper-trophy of the interureteral ridge, Ann. Surg., 1927, 87, 5: 751—754.
30. O badaniu przedoperacyjnym nerek, Pol. Gaz. Lek., 1927, 6, 10: 181—186, 11: 206—211.
31. Badania przedwstępne i technika trans­fuzji krwi, Pol. Gaz. Lek., 1927, 6, 50: 1001— 1003.
32. Leczenie zapaleń miedniczek ner­kowych, Praktyka Lekarska, 1928, II: 7—10.
33. Leczenie chirurgiczne gruźlicy przyjądrza, Pol. Gaz. Lek., 1928, 7, 2: 28—29.
34. La dilatation congenitale des ureteres, J. d'Urol., 1928, XXV, 2: 142—144.
35. Przypadek przetoki pęcherzowo-szyjkowej leczonej cięciem wysokim, Ginek. Pol., 1930, IX: 434-435.
36. Pięć przypadków wszczepienia moczowodów do kiszki grubej, Pol. Przeg. Chir., 1931, X, 4: 452—456.
37. Wskazania i leczenie operacyjne kamicy nerkowej, Pol. Przeg. Chir., 1931, X, 4: 457—464.
38. O leczeniu kamieni uwięzgniętych w dolnym odcinku moczowodu sposobami bezkrwawymi, Pol. Przeg. Chir., 1932, XI, 1: 1—14.
39. Przypadek pourazowego zwężenia cewki moczowej wyleczony dwukrotnym wycięciem cewki, Pol. Przeg. Chir., 1932, XI, 2: 129—136.
40. Cinq cas d'abouchement des ureteres dans le le gros intestin, J. de Chir., 1932: 894—901.
41. Badania kliniczne nad działaniem Naf-tusi, Pol. Gaz. Lek., 1933, 12, 12: 225—227, 13: 241—244.
42. O leczeniu raka stercza, Pol. Przeg. Chir., 1933, XII, 5/6.
43. Przerost gruczołu krokowego i jego leczenie, Pol. Przeg. Chir., 1933, XII, 5/6: 700—709.
44. Badania czynnościowe nerek u prostatyków, Pol. Przeg. Chir., 1933, XII, 5/6: 739—743.
45. Zapalenie miedniczek nerkowych w ciąży, Pol. Gaz. Lek., 1934, 13, 48: 893—897.
46. W sprawie leczenia tzw. moczenia nocnego (Enuresis nocturna), Pol. Gaz. Lek., 1935, 14, 43: 778—779.
47. W sprawie leczenia operacyjnego przetok moczowodowo-pochwowych, Pol. Gaz. Lek., 1935, 14, 44: 792—794.
48. O technice operacyjnej kamicy nerkowej, Chirurg Polski, 1936, I, 1.
49. Przyczynek do rozpoznawania i leczenia naczyniaków pęcherza, Pol. Gaz. Lek., 1936, 15, 25: 476— 477.
50. O leczeniu operacyjnym wodo­nercza powstałego wskutek dodatkowej tętnicy nerkowej, Pol. Przeg. Chir., 1936, XV, 6: 926—933.
51. O przemieszczeniu mięśnia do nerki celem tamponowania krwotoków oraz celem leczenia przetok nerkowych, Pol. Przeg. Chir., 1936, XV, 6: 934—942.
52. Nerka podkowiasta i jej leczenie, Pol. Przeg. Chir., 1936, XV, 6: 943—957.
53. (Malczyński S.) Badania kliniczne wpływu wody ze źródła „pod Matką Boską" na czynność wydzielniczą nerek w przypadkach przerostu gruczołu krokowego, Kosmos, Seria A, 1937, 62, 3: 139—149.
54. (Malczyński S.) O losach mięśnia wszczepionego do nerki, Pol. Przeg. Chir., 1938, XVII, 8: 717—720.
55. Etiologia, patogeneza i anatomia patologiczna kamicy nerkowej, Pol. Przeg. Chir., 1939, XVIII, 7/8: 513—532.
56. (Lorenz T.) Kamica nerkowa i moczowodowa w świetle statystyki Oddziału Urologicznego Państwowego Szpitala Powszechnego we Lwowie, Pol. Przeg. Chir., 1939, XVIII, 7/8: 568—570.
57. Przypadek karbunkulu nerki (carbunaculis renis), Przeg. Lek., 1948, IV, 4/6: 118—119.
58. Spostrzeżenia własne o operacji gruczolaka stercza sposobem Terence Millina, Pol. Tyg. Lek., 1948, III, 20: 621—623.
59. Pomyłki rozpoznawcze, błędy techniczne oraz niebezpieczeństwa zabiegów w urologii. Wykład kliniczny, Pol. Tyg. Lek., 1948, III, 47: 1393—1399.
60. Chirurgia nerek. Pomyłki rozpoznawcze, błędy techniczne oraz niebezpieczeństwa zabiegów w urologii, Pol. Tyg. Lek., 1948, III, 50: 1494—1527, 51: 1528—1531, 52: 1564—1599.
61. Chirurgia gruczołu1 krokowego, cewki moczowej i jąder, Pol. Tyg. Lek., 1949, IV, 13: 391—395, 14: 430—434, 15: 451—463.
62. Pomyłki rozpoznawcze, błędy techniczne oraz niebezpieczeństwa zabiegów w urologii, Urologia operacyjna w zarysie, Lek. Inst. Naukowo-Wyd. Warszawa, 1949, str. 148.
63. Urologia w planie 6-letnim służby zdrowia, Urol. Pol., 1952, III: 9—16.
64. Gruźlica narządu moczowo-płciowego, Urol. Pol., 1952, III: 17—19.
65. Kamica cystynowa i jej leczenie, Przeg. Lek., 1953, IX, 4: 118—120.
66. Operacja uchyłka pęcherza, Pol. Przeg. Chir., 1953, XXV, 5: 439—442.
67. Przypadek obustronnej kamicy cystynowej powikłanej zakażeniem, Balneol. Pol., 1953, V: 5—9.
68. Operacja gruczolaka stercza z zeszyciem pęcherza (sposobem Hryntschaka), Pol. Przeg. Chir., 1953, XXV, 7: 573—582.
69. Przetoki pęcherzowo-pochwowe (głos w dyskusji), Urol. Pol., 1954, lVa/V: 141—142.
70. Operacje nerkowe w przypadkach zniekształceń kręgo­słupa, Urol. Pol., 1954, IVa/V: 160—165.
71. Nowy sposób umocowania nerki ru­chomej, Urol. Pol., 1954, IVa/V: 212—215.
72. (Zabłocki W.) Operacyjne leczenie uchyłków pęcherza, Pol. Przeg. Chir., 1954, XXVI, 5: 430—443.
73. Cięcie odsłaniające moczowód w dolnym odcinku, Pol. Przeg. Chir., 1954, XXVI, 5: 445—448.
74. Teodor Hrynts-chak — wspomnienie pośmiertne, Urol. Pol., 1954, VI: 5.
75. (Zabłocki W.) Jednoczasowa operacja gruczolaka stercza sposobem Hryn­tschaka, Urol. Pol., 1954, VI: 67—72.
76. Zalety operacji Hryntschaka w porównaniu z operacją Millina, Urol. Pol., 1954, VI: 93—95.
77. Uwagi w sprawie techniki podwiązywania nasieniowodów, Pol. Przeg. Chir., 1954, XXVI, 9: 801—802.
78. W sprawie operacyjnego leczenia przetok pęcherzowo-pochwowych, Pol. Tyg. Lek., 1954: IX: 37: 801—802.
79. Klinika i leczenie kamicy nerkowej, Urol. Pol., 1954, VII: 21—42.
80. Równoczesne usunięcie kamieni z moczowodu i pęcherza z cięcia w linii środkowej, Pol. Tyg. Lek., 1955, X, 10: 1605—1606.
81. Enorme lipoblastome du rein gauche avec hydronephrose droite, traite par la resection du pole superieur du reine gauche, Urologia, 1955, XXII, VI: 528—532.
82. Wpływ nadnerczy na organizm w świetle ostatnich lat, Postępy Chir., PZWL., Warszawa, 1956, III: 23—41.
83. Częściowe wycięcie nerki (Ne­phrectomia partialis), Postępy Chir., PZWL., Warszawa, 1956, 111: 61—73.
84. A propos du traitment du cancer de la vessie par la cystectomię, Urologia, 1956, XXIII, I: 1—2.
85. Un case du leyomyome de la vessie, Urologia, 1956, XXIII, 1: 56—60.
86. Rozwój urologii w Polsce Ludowej, Urol. Pol., 1956, VIII: 13— 15.
87. A propos des indications therapeutiques dans la lithiase renale bilaterale, Pamiętnik 50 Zjazdu Tow. Urol. Franc, 1956: 317—318.
88. A propos de la technique de la diverticulectomie, J. d'Urol., 1956, 62, 4/5: 264—267.
89. (Marczyńska A.) Rak stercza, Urol. Pol., 1956, IX: 63—65.
90. (Latała E.) Wycięcie górnego bieguna nerki w przypadkach nowotworu, Urol. Pol., 1956, IX: 131—135.
91. (Eliasz M.) Przypadek mięśniaka gładko-komórkowego pęcherza moczowego, Urol. Pol., 1956, IX: 125—130.
92. (Cieśliński St., Leńko J., Marczyńska A.) Leczenie tkankowe zwężeń cewki, Pol. Przeg. Chir., 1956, XXVIII, 6: 585—591.
93. Wspomnienie pośmiertne — dr Władysław Flunt, Urol. Pol., 1956, X: 5— 6.-94. Nowotwory nerki, Urol. Pol., 1956, X: 7—30.
94. (Leńko J., Cieśliński St, Marczyńska A.) Die Ergebnisse der Behandlung von Harnnohrenverengerungen mit freier Trans­plantation der Allantois nach 3-jahriger Beobachtung, Urologia, 1957, XXIV, V: 504— 509.
95. Wrażenia i uwagi ze Zjazdu To­warzystwa Urologów Francuskich, Post. Wiedzy Med., 1957, 3: 318—325.
96. W sprawie operacyjnego leczenia zwężeń moczowodu w jego przypęcherzowym odcinku, Pol. Przeg. Chir., 1957, XXIX, 8: 805—809.
97. Sprawozdanie z 50 Zjazdu Towarzystwa Urologów Francuskich w Paryżu oraz wrażenia odniesione ze zwiedzania klinik w Paryżu i Lyonie, Urol. Pol., 1957, XI: 156—162.
98. Friihoperatione beim Prostataadenom, Urologia, 1958, XXV, I: 43—46.
99. Wrażenia z klinik urologicznych w Paryżu i Lyonie, Pol. Przeg. Chir., 1958, XXX: 780—781.
100. Hematuries renales essentionalles, Pa­miętnik XI Kongresu Międzynarodowego To­warzystwa Urologicznego, Sztokholm, 1958, II: 300.
101. Entfernte Resultate der Be­handlung der Cystinurie und Cystinsteine, Urologia, 1956, XXVI, II: 184—187.
102. (Wojnarowski Z.) Die Perforation des Harnleiters wahrened der Ausfuhrung einer Ureterpyelographie, Urologia, 1959, XXVI, III: 270—272.
103. Ein seltener Fali von 5 Polypen des Harnleiters mit nachfolgender Hydronephroses, Urologia, 1959, XXVI: IV: 406—409.
104. Die Behandlung der sogen-nanten essentiellen Hamaturie. Urol. Intern., 1959, 9, 2: 121—125.
105. Blasenscheiden-fisteln, Pamiętnik XVIII Zjazdu Niemieckiego Towarzystwa Urologów w Berlinie, 7—12, 9. 1959.
106. (Latała E., Oszacki J.) Zranienie żyły głównej dolnej i tętnicy biodrowej podczas operacji nerkowych, Pol. Przeg. Chir., 1959, XXXI, 31: 461—464.
107. Nadnercza, roz­dział V w podręczniku „Urologia", pod re­dakcją S. Wesołowskiego, PZWL., Warszawa, 1959, 1: 200—256.
108. Nerki i miedniczki nerkowe, rozdział VI w podręczniku „Urologia", pod redakcją S. Wesołowskiego, PZWL., Warszawa, 1959, 1: 257—278.
109. Moczowody, rozdział VII w podręczniku „Urologia", pod redakcją S. Wesołowskiego, PZWL., Warszawa, 1959, I: 579—658.
110. (Gołajewski A.) Polipy moczowodu i następowe wodonercze, Pol. Przeg. Chir., 1960, XXXII, 2: 173—176.
111. Wrażenia z XVIII Zjazdu Ogólnoniemieckiego Towarzystwa Urologów w Berlinie Zachodnim i Wschodnim, 8. IX—12. IX. 1959, Pol. Przeg. Chir., 1960, XXXII, 12: 1111—1115.
112. (Leńko J.) Badania rentgenowskie w różnicowaniu guzów nadnerczy, Pol. Przeg. Chir., 1960, XXXII, 12: 1227—1231.
113. Leczenie antybiotykami i candidiasis, Pol. Przeg. Chir., 1963, XXXV, 4a: 389—394.
114. Candidiasis als Folgę der Therapie mit antibiotischen Mitteln, Urologia, 1963, XXXV, VI: 2—6.
115. (Gołajewski A., Laskownicki A.) W sprawie leczenia nietrzymania moczu sposobem Boiffina, Pol. Przeg. Chir., 1964, XXXVI, lOa: 1257—1259.
116. Szpada, bagnet, lancet, Ossolineum, Wrocław, 1970, str. 393, ryc. 34.
117. Szpada, bagnet, lancet. Moje wspomenienia. Wydawnictwo Literackie, Kraków, 1979, str. 311, ryc. 40.

Adres autora

ul. Sarego 17/7
31-047 Kraków