KOD: 7.2 - Rak stercza naciekający pęcherzyki nasienne - czynniki prognostyczne
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2006/59/Suplement 1.

autorzy

Jakub Dobruch ¹, Andrzej Borówka ¹, Przemysław Szostek ¹, Artur A. Antoniewicz ¹, Piotr Chłosta ², Tomasz Dzik ¹

¹ Klinika Urologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, I Zespół Dydaktyki Urologicznej - Oddział Urologii Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego w Warszawie
² Dział Urologii Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach

streszczenie

Wprowadzenie. Naciekanie pęcherzyków nasiennych (SVI - seminal vesicles infiltration) przez raka stercza (PCa) jest jedną z cech określanych po prostatektomii radykalnej (PR). Stanowi ono wybitnie niekorzystny czynnik rokowniczy, wskazujący na zwiększone ryzyko wznowy biochemicznej, wznowy miejscowej oraz uogólnionej po PR.

Cel pracy. Celem pracy jest zidentyfikowanie czynników, które pozwoliłyby przewidzieć istnienie SVI u chorych na PCa, będących kandydatami do PR.

Materiał i metody. Analizą objęto dane 107 chorych poddanych PR od stycznia 2001 do maja 2005 z powodu raka klinicznie ograniczonego do stercza. U żadnego z nich nie podejrzewano SVI przed operacją. Istnienie SVI określano na podstawie badania histopatologicznego (H-P) preparatu pochodzącego z PR. U mężczyzn, u których stwierdzono SVI analizowano następujące elementy: stężenie PSA w surowicy (sPSA) i gęstość PSA (PSAD) określone przed RP, złośliwość PCa określoną wg skali Gleasona (Gl. s.) na podstawie badania H-P wycinków pobranych podczas biopsji rdzeniowej stercza (coreBx) i preparatów pochodzących z PR.

Wyniki. Istnienie SVI stwierdzono u 10 (9,3%) chorych, u dwóch z nich SVI dotyczyło strony po której wynik coreBx był ujemny, zaś trzech poddano PR z powodu PCa o zaawansowaniu klinicznym T1c. Średnie sPSA oraz średnia PSAD u tych chorych okazały się statystycznie nieznamiennie większe niż u chorych, u których nie wykryto SVI i wynosiły odpowiednio: 10 (?1) ng/ml i 9.6 (?3,3) ng/ml oraz 0,35 (?0.2) i 0,27 (?0,8). Średni odsetek powierzchni rdzeni tkankowych zajętej przez utkanie nowotworowe było nieznamiennie większe w przypadku SVI niż u pozostałych chorych: 56,4 (?4,5) vs 73,7 (?6.3). Średnia złośliwości PCa (Gl. s.) - zarównokreślona zarówno przed, jak i po operacji - była większa (jednak statystycznie nieznamienie) u chorych z SVI niż u pozostałych i wynosiła odpowiednio: 5,6 (?1,8) i 5,2 (?1.2) oraz 6,6 (?2,1) i 5,5 (?1,2). U chorych, u których wykryto SVI, częściej stwierdzono pozatorebkowe naciekanie PCa w miejscach nie sąsiadujących z pęcherzykami nasiennymi niż u pozostałych (70% vs 36%).

Wnioski. Analiza danych chorych poddanych przez nas PR wykazuje wprawdzie, że cechy onkologiczne PCa w przypadku stwierdzenia SVI po operacji są mniej korzystne od cech PCa nienaciekającego pęcherzyków nasiennych, jednak wobec braku znamienności statystycznej różnic dotyczących chorych, u których po PR wykryto oraz u których nie wykryto SVI, nie jesteśmy w stanie określić przed operacją przesłanek sugerujących możliwość istnienia SVI.