PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

KOD: 7.2 - Charakterystyka onkologiczna raka stercza w stadium T1c
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2006/59/Suplement 1.

autorzy

Gerard Grotthuss 1, Jakub Dobruch 1, Przemysław Szostek 1, Artur A. Antoniewicz 1, Piotr Chłosta 2, Andrzej Borówka 1
1 Klinika Urologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, I Zespół Dydaktyki Urologicznej - Oddział Urologii Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego w Warszawie
2 Oddział Urologii, Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach

streszczenie

Wprowadzenie. Rak stercza jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych u mężczyzn. Wprowadzenie przed dwudziestu laty oznaczania stężenia swoistego antygenu sterczowego (PSA) w surowicy i późniejsze jego upowszechnienie przyczyniło się do częstego rozpoznawania raka stercza (PCA) we wczesnym okresie zaawansowania. Dzięki temu zwiększa się liczba chorych poddanych prostatektomii radykalnej (PR) z powodu PCA, rozpoznanego dzięki biopsji wykonanej jedynie z powodu zwiększenia stężenia PSA w surowicy (sPSA - serum PSA), czyli raka o zaawansowaniu klinicznym T1c.
Cel pracy. Porównanie cech onkologicznych PCA o zaawansowaniu T1c z cechami raka o innym zaawansowaniu klinicznym u chorych poddanych PR.
Materiał i metody. Analizą objęto dane 107 chorych operowanych radykalnie z powodu PCA w latach 2001-2005. Porównano takie cechy, jak: sPSA sprzed operacji, złośliwość raka oceniona według skali Gleasona (GL. s. - Gleason score) na podstawie badania wycinków pochodzących z biopsji rdzeniowej oraz badania usuniętego stercza, stopień patologicznego zaawansowania raka określony po operacji, a także wiek chorych.
Wyniki. PCA o zaawansowaniu T1c (grupa I) stwierdzono u czterdziestu dwu (39%) chorych. Pozostałych operowano z powodu raka zaawansowanego klinicznie do stopnia cT2a lub cT2b N0 M0 (grupa II). Średni wiek chorych grupy I oraz chorych grupy II wynosił odpowiednio 62,2 (?7,9), oraz 62,6 (?9,8) roku. Średnie sPSA u chorych grupy I oraz u pozostałych wynosiło odpowiednio 6,9 (?1,4) ng/ml oraz 9,8 (?2,0) ng/ml (różnica nieznamienna statystycznie - NS). Średnia gęstość PSA (PSAD) w obu grupach chorych wynosiła odpowiednio 0,26 (?0,23) oraz 0,29 (?0,49) (NS). Średni odsetek rdzeni tkankowych, w których wykryto PCA u chorych grupy I był nieznamiennie mniejszy (46,6% ?8,4) niż u pozostałych (65,3% ?4,5). Średni stopień złośliwości PCA, oceniony w rdzeniach tkankowych był również nieznamiennie mniejszy w grupie I (Gl. s. 4,9 ?1,8) niż w grupie II (Gl. s. 5,4 ?1,8). Podobnie nieznamiennie mniejszy był średni stopień złośliwości raka oceniony na podstawie badania usuniętego stercza (Gl. s. 5,2 ?1,4 vs 5,8 ?2,3). Stopień patologicznego zaawansowania raka u chorych grupy I wynosił: pT2a - siedmiu (16,7%) chorych, T2b - dwudziestu (47,6%), T3a - dwunastu (28,6%), T3b - trzech (7,1%), zaś u chorych grupy II: pT2a - siedmiu (10,8%) chorych, T2b - dwudziestu siedmiu (41,5%), T3a - dwudziestu czterech (36,9%), T3b - siedmiu (10,8%).
Wnioski. Cechy onkologiczne PCA u chorych operowanych przez nas z powodu raka o zaawansowaniu klinicznym T1c są korzystniejsze niż u chorych operowanych z powodu raka o większym stopniu zaawansowania klinicznego, przy czym różnice dotyczące badanych cech są statystycznie nieznamienne. Ryzyko naciekania PCA poza torebkę stercza, jak i ryzyko zajęcia pęcherzyków nasiennych przez raka, okazało się mniejsze w grupie operowanych z powodu PCA T1c. Przedstawione dane świadczą zatem, że chorzy na PCA T1c stanowią grupę mniejszego ryzyka niż pozostali, aczkolwiek dla potwierdzenia tego spostrzeżenia niezbędne byłoby przeprowadzenie długoterminowych badań prospektywnych, obejmujących większe grupy chorych obserwowanych przez długi czas po operacji.