PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

KOD: 8.3 - Znaczenie stężenia naczyniowego czynnika wzrostu śródbłonka (Vascular Endothelial Growth Factor VEGF) i tkankowego antygenu polipeptydowego (Tissue Polypeptide Antygen TPA) w surowicy i w moczu u pacjentów z rakiem powierzchownym pęcherza moczowego leczonych dopęcherzową immunoterapią BCG
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2006/59/Suplement 1.

autorzy

Bartosz Małkiewicz 1, Anna Kołodziej 1, Romuald Zdrojowy 1, Janusz Dembowski 1, Paweł Sedlaczek 2, Michał Wróbel 1, Tomasz Szydełko 1, Jerzy Lorenz 1
1 Katedra i Klinika Urologii i Onkologii Urologicznej AM we Wrocławiu
2 Katedra i Zakład Immunologii AM we Wrocławiu

streszczenie

Wprowadzenie. Niejednorodność grupy powierzchownych nowotworów pęcherza moczowego wynika ze zmiennej biologii tych guzów, co skutkuje odmiennym przebiegiem i rokowaniem. Brak możliwości określenia przebiegu choroby na podstawie stopnia zaawansowania guza (Ta, T1) stwarza konieczność poszukiwania dodatkowych czynników umożliwiających dostosowanie sposobu postępowania do przewidywanego ryzyka nawrotu i progresji. Badano naczyniowy czynnik wzrostu nabłonka (VEGF), będący jednym z głównych mechanizmów sterowania angiogenezą oraz tkankowy antygen polipeptydowy (TPA), który jest wyznacznikiem nasilonych podziałów komórkowych.
Cel pracy. Celem badania była ocena stężeń VEGF i PTA w surowicy i w moczu pacjentów leczonych dopęcherzową immunoterapią BCG i zbadanie ich korelacji ze stopniem zawansowania guza, stopniem złośliwości i przebiegiem klinicznym (częstość nawrotów i progresji).
Materiał i metody. Badaniem objęto 66 chorych z rakami powierzchownymi pęcherza o pośrednim i wysokim ryzyku progresji leczonych w Klinice Urologii w okresie od stycznia 1995 do czerwca 2005 roku TURB i wlewkami BCG. W moczu i surowicy pobranych od 66 chorych z guzem pęcherza oceniano stężenia VEGF i TPA i określano ich związek z konwencjonalnymi czynnikami prognostycznymi T i G oraz z przebiegiem choroby- ilością nawrotów i progresji. Grupę kontrolną (referencyjną) stanowiło 14 zdrowych ochotników ustanowioną tylko celem wyznaczenia referencyjnego poziomu stężeń badanych substancji w surowicy i moczu.
Wyniki. Stężenia VEGF i TPA w surowicy nie różniły się między grupą kontrolną i badaną grupą pacjentów, a także między grupami o różnym stopniu zaawansowania guza (Ta vs T1) i między grupami o różnym stopniu złośliwości. Różnicy nie stwierdzono także między podgrupami pacjentów, u których doszło do nawrotu, i pacjentów bez nawrotu w okresie obserwacji trwającej średnio 50 miesięcy. Podobnie nie stwierdzono różnicy między stężeniami VEGF i TPA w surowicy pacjentów, u których stwierdzono progresję (18/66 pacjentów) i w grupie pacjentów bez progresji. Stężenie VEGF i TPA w moczu pacjentów z rakiem pęcherza były znamiennie wyższe niż w grupie kontrolnej. Wyższe były także stężenia VEGF i TPA w grupach pacjentów z wyższym stopniem zaawansowania guza, z wyższym stopniem złośliwości. Znamiennie wyższe (w odróżnieniu od stężeń w surowicy) były także stężenia VEGF i TPA w moczu pacjentów, u których w przyszłości stwierdzano nawrót lub progresję choroby.
Wnioski. U pacjentów z rakami powierzchownymi pęcherza moczowego nie stwierdza się podwyższonego poziomu VEGF i TPA w surowicy w porównaniu z referencyjną grupą zdrowych ochotników. Stężenie VEGF i TPA jest znamiennie wyższe w moczu pacjentów z nowotworami moczowego niż w zdrowej populacji i wykazuje związek ze stopniem zaawansowania klinicznego (Ta versusT1) i zróżnicowania histopatologicznego. Stężenie VEGF w moczu u chorych z powierzchownym rakiem pęcherza może mieć wartość rokowniczą i być wyznacznikiem grupy pacjentów z wysokim ryzykiem nawrotu lub progresji choroby, którzy wymagają intensywnego nadzoru i bardziej agresywnego leczenia niż leczenie BCG.