PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

KOD: 8.4 - Uwarunkowania wyboru nadpęcherzowego odprowadzenia moczu u chorych poddanych cystektomii radykalnej z powodu naciekającego raka pęcherza moczowego
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2006/59/Suplement 1.

autorzy

Krzysztof Bar, Radosław Starownik, Jerzy Michalak, Dariusz Borowiec, Robert Klijer, Waldemar Białek
Katedra i Klinika Urologii i Onkologii Urologicznej AM w Lublinie

streszczenie

Wprowadzenie. Metodą z wyboru leczenia naciekającego błonę mięśniową nowotworu pęcherza moczowego jest cystektomia radykalna. Z tym sposobem leczenia integralnie związany jest problem odprowadzenia moczu. Najczęściej stosuje się izolowany fragment jelita krętego (ileal conduit), który jest metodą sprawdzoną, w miarę prostą, ale najczęściej wymuszoną stopniem zaawansowania procesu nowotworowego.
Cel pracy. Autorzy retrospektywnie przedstawili uwarunkowania wyboru nadpęcherzowego odprowadzenia moczu u chorych poddanych cystektomii radykalnej z powodu naciekającego raka pęcherza moczowego.
Materiał i metody. Od października 2000 roku do czerwca 2005 roku wykonano 62 cystektomie radykalne z powodu zaawansowanego raka pęcherza moczowego u pięćdziesięciu sześciu mężczyzn oraz sześciu kobiet w wieku od 45 do 77 lat (średnio 61,9 roku). W leczeniu operacyjnym u pięćdziesięciu dwu pacjentów (83,9%) zastosowano do odprowadzenia moczu fragment jelita krętego (ileal conduit). W siedmu przypadkach (11,3%) wykonano zastępczy pęcherz jelitowy sposobem Studera. U trzech chorych (4,8%) wszczepiono moczowody do esicy (ureterosigmoideostomia Mainz II). Analizie poddano dane demograficzne pacjentów, dominujące objawy, czas ich trwania oraz rodzaj leczenia przed cystektomią radykalną. Oceniono również wyniki badań obrazowych (USG, CT), badań histopatologicznych sprzed i po leczeniu radykalnym, a także śródoperacyjny obraz choroby.
Wyniki. Leczenie radykalne prawie u połowy pacjentów (43,5%) było wdrożone w okresie od jednego do sześciu miesięcy (średnio 4,1 miesiąca) od momentu wystąpienia pierwszych objawów. Stwierdzono przewagę chorych z terenów wiejskich, którzy byli leczeni zachowawczo przez okres od 36 do 48 miesięcy (średnio 43,6 miesiąca). Wiodącymi objawami powodującymi zgłoszenie się do lekarza były: krwiomocz (90,3%) oraz zaburzenia dyzuryczne (77,4%). Podczas operacji oceniano makroskopowo regionalne węzły chłonne oraz odczyn w tkankach okołopęcherzowych. W dwudziestu przypadkach (32,3%) stwierdzono powiększenie węzłów chłonnych okolicy dołów zasłonowych, a w 32 (51,6%) dodatkowo odczyn w tkankach okłopęcherzowych. W badaniach histopatologicznych wykonanych przedoperacyjnie stwierdzono obecność ca uroepitheliale u pięćdziesięciu dwu chorych (87,2%). U ośmiu chorych (12,8%) stwierdzono następujące nowotwory: adenocarcinoma u trzech (4,8%), ca in situ u dwóch (3,2%) i paraganglioma u jednego (1,6%). Stopień zaawansowania przed leczeniem radykalnym nowotworów T2G2 wystąpił u trzydziestu pięciu (56,5%) pacjentów, T2G3 u czternastu (22,6%), w stadium T1 G2-3 było siedmiu (11,3%) chorych. Badania histopatologiczne pooperacyjne wykazały u pięćdziesięciu pięciu (88,8%) pacjentów ca uroepitheliale, w tym T2G2-3 u trzynastu (20,9%), T3G2-3 u szesnastu (25,9%), T4G2-3 u dwudziestu (32,3%). Inne nowotwory wystąpiły w siedmiu przypadkach (11,2%). W histopatologicznych badaniach pooperacyjnych u trzynastu (21%) pacjentów stwierdzono przerzuty do węzłów chłonnych, a u trzydziestu siedmiu (59,7%) obecność nowotworu poza pęcherzem.
Wnioski. 1. Średni okres, który upłynął od wystąpienia pierwszych objawów raka pęcherza moczowego do wykonania cystektomii radykalnej wynosił 4,1 miesiąca u pacjentów z ośrodków miejskich i aż 43,6 miesiąca z terenów wiejskich. 2. Większość pacjentów w chwili zgłoszenie się do leczenia radykalnego kwalifikowała się do wykonania wstawki jelitowej jako sposobu odprowadzenia moczu. 3. Zaawansowanie choroby nowotworowej oraz stan psychiczny chorych (brak współpracy i zrozumienia niskociśnieniowego pęcherza jelitowego) były przyczyną wyboru rodzaju nadpęcherzowego odprowadzenia moczu.