PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Protezy jąder - zastosowanie i ocena kliniczna
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2001/54/2.

autorzy

Tomasz Zieliński, Julia Kruk-Jeromin
Z Kliniki Chirurgii Plastycznej ICh Akademii Medycznej w Łodzi Kierownik: prof, dr hab. med. Julia Kruk-Jeromin

słowa kluczowe

jądro, protezy, powikłania

streszczenie

Wstęp: Wszczepów protez jąder dokonuje sic. najczęściej u pacjentów leczonych z powodu: wrodzonego ich braku, niedorozwoju jąder, stanów po amputacji jądra i zespołu dezaprobaty płci typu kobieta-mężczyzna.
Material i metoda: W Klinice Chirurgii Plastycznej AM w Łodzi w latach 1989-1999 operowanych było 25 pacjentów. U 14 chorych występował niedorozwój lub wrodzony brak jednego lub obu jąder. W jednym przypadku brak jądra był spowodowany amputacją w przebiegu białaczki. L.eczono również 9 chorych z powodu zespołu dezaprobaty płci typu kobieta-mężczyzna, którym po uprzednim wytworzeniu worka mosznowego wszczepiono protezy jąder. U jednego chorego leczonego z powodu obojnactwa zastosowano podobny schemat postępowania. W 13 przypadkach dokonano wszczepów 2 protez, a w 12 - jednej protezy jądra.
Wyniki: U 22 pacjentów (88%) nie obserwowano żadnych powikłań poza niewielkim obrzękiem i bolesnością okolicy operowanej. U 2 chorych (8%) wystąpił krwiak w mosznie. U jednego transseksualisty usunięto wszczepy jąder w 6 dobie po zabiegu operacyjnym z powodu zakażenia, częściowego rozejścia się brzegów rany i obnażenia implantów.
Wnioski: Zabieg operacyjny wszczepienia protez jąder do moszny jest łatwy i obarczony małą ilością powikłań oraz skutecznie likwiduje defekt estetyczny.
WSTĘP Brak lub niedorozwój jądra, poza zaburzeniami fizjologicznymi, często stanowi problem natury estetycznej i psychologicznej, który można skutecznie rozwiązać poprzez wszczepienie implantów jąder. Wszczepianie protez jąder rozpoczęto już w lalach 40. i przez wiele lat poszukiwano najlepszego materiału do ich wytwarzania fil. Stosowano między innymi protezy wykonane z polietylenu lub dakronu. W 1960 r. zaczęto stosować protezy wykonane z gumy silikonowej, a w 1970 r. Lattimer i Puranik zaczęli wszczepiać implanty wypełnione żelem silikonowym [2, 3J. Te ostatnie protezy, po licznych modyfikacjach, są obecnie powszechnie stosowane. Wszczepów protez jąder dokonuje się najczęściej u pacjentów leczonych z powodu: wrodzonego ich braku, niedorozwoju jąder, stanów po amputacji jądra i zespołu dezaprobaty płci typu kobieta-mężczyzna. MATERIAŁ I METODA W Klinice Chirurgii Plastycznej ICh Akademii Medycznej w Lodzi w latach 1989-1999 było operowanych 25 pacjentów. U 14 chorych występował niedorozwój lub wrodzony brak jednego lub obu jąder. W jednym przypadku brak jądra był spowodowany amputacją w przebiegu białaczki (tab. 1.). U wszystkich tych pacjentów proteza była wszczepiana przez cięcie na granicy pachwiny i moszny. Implant był wprowadzany do moszny, a następnie worek mosznowy był zaszywany. Proteza nie była przyszywana do ściany moszny. Leczono również 9 chorych z powodu zespołu dezaprobaty płci typu kobieta-mężczyzna, którym po uprzednim wytworzeniu prącia i worka mosznowego wszczepiano protezy jąder. U trans-seksualistów worek mosznowy wytwarzamy z warg sromowych większych, wycinając śluzówkę warg sromowych mniejszych i przedsionka pochwy (stan po panhisterektomii). Protez jąder nie mocowano tutaj szwem do ściany wytworzonej moszny. U dwóch spośród tych pacjentów wytworzenie moszny i wszczepienie protez wykonano jednoczasowo. U jednego chorego, leczonego z powodu obojnactwa, zastosowano podobny schemat postępowania. U 16 pacjentów do wszczepów użyto protezy firmy Nagor i u 9 - firmy Mentor. Protezy te składają się z pojemnika silikonowego wypełnionego żelem silikonowym. W 13 przypadkach dokonano wszczepów 2 protez, a w 12 - jednej protezy jądra. W każdym przypadku stosowano okołooperaejną profilaktykę anlybiotykową. WYNIKI U 22 pacjentów (88%) nie obserwowano żadnych wczesnych powikłań poza niewielkim obrzękiem i bolesnością okolicy operowanej. U 2 chorych (8%), którym wszczepiono protezy z powodu braku jąder, we wczesnym przebiegu pooperacyjnym wystąpił krwiak w mosznie. Nie miał on jednak wpływu na dalszy proces gojenia. U jednego pacjenta po 9 lalach od wszczepu wystąpiły komplikacje pod postacią odczynu zapalnego. Nie było konieczności usuwania protezy, ponieważ odczyn zapalny ustąpił po podaniu antybiotyku. U jednego trans-scksualisty usunięto wszczepy jąder w 6 dobie po zabiegu operacyjnym z powodu zakażenia, częściowego rozejścia się brzegów rany i obnażenia implantów. Ponowne wszczepienie protez wykonano po 6 miesiącach, z dobrym wynikiem. Odległemu badaniu kontrolnemu poddano 12 chorych (w tym 5 transseksualistów). U pacjentów leczonych z powodu braku jąder protezy były umieszczone prawidłowo w worku mosznowym, nie stwierdzono dogłowowego przemieszczania się protez ani nadmiernie grubej torebki łącz-notkankowej wokół protezy. U 2 transseksualistów stwierdzono przemieszczenie się jednej protezy w kierunku pachwiny. U tych pacjentów konieczna była korekta położenia implantu poprzez jego obniżenie. Nie stwierdzono przypadku pęknięcia protezy. U wszystkich chorych uzyskano dobry wynik kosmetyczny, zgodny z oczekiwaniami pacjentów. OMÓWIENIE WYNIKÓW Najliczniejszą grupę stanowili pacjenci z niedorozwojem lub wrodzonym brakiem jąder. U 3 pacjentów z wnętrostwem jądra były usunięte wcześniej. Pozostali chorzy byli kierowani do Kliniki celem wszczepienia protez jąder po uprzedniej diagnostyce w Zakładzie Andrologii AM w ł.odzi. U 4 pacjentów z jednostronnym niedorozwojem jąder w czasie zabiegu operacyjnego usunięto szczątkowe jądra. Wiek operowanych chorych z brakiem lub niedorozwojem jąder wynosił od 17 do 28 lat. Nie wszczepialiśmy protez u dzieci, uważając takie postępowanie za niecelowe. Wszczepienie małych protez przed okresem dojrzewania wymaga drugiej operacji w późniejszym czasie, a duże protezy wszczepione u dziecka wyglądają nienaturalnie. Wykonanie tego zabiegu w momencie zakończeniu wzrostu daje trwały i dobry efekt kosmetyczny oraz zapobiega komplikacjom psychologicznym 4.U 88% pacjentów nie zaobserwowano żadnych powikłań, co jest zgodne z doniesieniami innymi autorów [5, 6J. W ocenie wyników odległych nie stwierdzono nadmiernie wysokiego umiejscowienia protez, lub nadmiernego obkurczenia się mosz-ny wokół implantu. Powikłania te obsenvowano w przypadkach, gdy jądra mocowano szwem w worku mosznowym [7]. U transscksualistów nie stwierdzono obkiirczania się moszny, a przeciwnie moszna powiększała się pod wpływem ciężaru wszczepionych protez, jąder. Nie było więc konieczności rozciągania wytworzonej moszny przy użyciu ekspandera jak proponują Sen-gezer i Sadovc [8]. Liczba powikłań pod postacią obnażenia wszczepu i jego przemieszczenia podobna jest do wyników uzyskanych przy użyciu tej samej metody przez Hagę i wsp. [9]. WNIOSKI 1 .Zabieg operacyjny wszczepienia protez jąder do moszny jest stosunkowo prosty i obarczony małą ilością powikłań. 2.U pacjentów z brakiem lub niedorozwojem jąder protezy skutecznie likwidują defekt estetyczny i rozwiązują problem psychologiczny. 3.U transseksualistów typu kobieta-mężczyzna i pacjentów z obojnactwem wszczepienie protez jąder musi być poprzedzone wytworzeniem moszny i stanowi jeden z elementów rekonstrukcji męskich zewnętrznych narządów płciowych.

piśmiennictwo

  1. [1]Premiss R.J.. Boaiwrighl D.C.. Pennington R.D.. Hohn W.F., Schwartz M.H.: Testicular prosthesis: material, methods and results. J.Urol. 1963. 90. 208-210.
  2. [2] Laliimer J.K.. Vakili B.F., Smith A.M.. Morishima A.: A natural-feeling testicular prosthesis. J.Urol. 1973. 110, 81-83.
  3. [3] Puranik S.R., Mencia L.F., Gilbert M.G.: Artificial testicles in children: a new silastic gel testicular prosthesis. J.Urol. 1973. 109, 735-726.
  4. [4] Elder J.S., Keating M.A.. Duckeil J.W.: Infant testicular prostheses. J.Urol. 1989, 141, 1413-1415.
  5. (5] Beer M, Kay R.: Testicular prostheses. Urol.Clin.N.Am. 1989.16. 133-138.
  6. [6] Marshall S.: Potential problems with testicular prostheses. Urology 1986.28,388-390.
  7. [7] Incrocci L... Bosch J.I..II.R.. Slob A.K.; Testicular prostheses:body image and sexual functioning. BJU Inier. 1999,84. 1043-45.
  8. [8] Sengczcr M.. Sadove R.C.: Scrotal construction by expansion oflabia majora in biological female transsexuals. Ann.Plasl.Surg.1993.31.372-376.
  9. [9] Hage J.I., Bouman F.G., Bloem J.J.: Construction a scrotum in female-lo-male transsexuals. Plasl.Reconstr.Surg. 1993. 91. 914-919.

adres autorów

Tomasz Zieliński
Klinika Chirurgii Plastycznej
Ul Kopcińskiego 22 90-153 Łódż