PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Przerzut raka jasnokomórkowego nerki do języka
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2001/54/4.

autorzy

Agnieszka Kołacińska, Wojciech Jabłkowski
Oddział Chirurgii Onkologicznej WSS im. M. Kopernika w Łodzi Ordynator: dr n. med. Zbigniew Morawiec

słowa kluczowe

rak jasnokomórkowy nerki, przerzut do języka

streszczenie

Przerzuty nowotworów do języka występują bardzo rzadko. Przedstawiono przypadek przerzutu raka jasnokomórkowego nerki do języka u 74-letniego mężczyzny. Przeanalizowano piśmiennictwo dotyczące guzów przerzutowych do języka od roku 1965.
Rak nerki stanowi u dorosłych około 3% wszystkich nowotworów złośliwych, a jego przerzuty spotyka się najczęściej w płucach, kościach, węzłach chłonnych, skórze, wątrobie oraz ośrodkowym układzie nerwowym fi). Do kazuistyki należy umiejscowienie zmian przerzutowych tego nowotworu w najądrzach, jądrach, prąciu, pęcherzu moczowym, pochwie, gruczole Bartholina, żołądku, pęcherzyku żółciowym, jelicie, krtani, gałce ocznej [1], W bazie danych PubMed od 1966 roku autorzy pracy znaleźli w piśmiennictwie japońskim, polskim, włoskim oraz hiszpańskim opisy dziewięciu pacjentów z przerzutami raka nerki do języka. Dominowała płeć męska, wiek chorych od 41 do 62 lat U sześciu chorych stwierdzono ponadto przerzuty w płucach, u trzech w kościach, u jednego - w ośrodkowym układzie nerwowym i u jednego pacjenta - w drugiej nerce. Guz nerki rozpoznano jednocześnie z przerzutem do języka u jednego pacjenta, u dwóch pierwotnie usunięto zmianę na języku, a następnie rozpoznano raka nerki, u pozostałych chorych guz przerzutowy do języka stwierdzono w okresie od 3 miesięcy do 11 lat po wycięciu nerki [2,3,4,5]. OPIS PRZYPADKU R. W. - 74-letni pacjent przyjęty do Oddziału Chirurgii Onkologicznej Regionalnego Ośrodka Onkologicznego w Łodzi dnia 10.07.2000 r. (nr historii choroby 186800), z powodu podejrzenia przerzutu raka jasnokomórkowego nerki do języka (BAC języka nr 101594 -ce/-lulae carcinomatosae, obraz cytologiczny może odpowiadać przerzutowi carcinoma clarocelhdare). W grudniu 1999 r. u chorego stwierdzono guz skóry okolicy łopatki lewej o średnicy 30 mm, który następnie usunięto (badanie histopatologiczne nr 277648 - carcinoma clarocelhdare metastaticum probabiliter e renę). Ze względu na wyżej wymieniony wynik skierowano pacjenta w celu wykonania ultrasonografii jamy brzusznej (USG) oraz do urologa. W USG z dnia 28.02.2000 r. opisywano obie nerki przeciętnej wielkości, o prawidłowym miąższu, bez zmian ogniskowych, bez kamicy i zastoju w układzie kielichowo--miedniczkowym. Wykonano następnie komputerową tomografię (CT) jamy brzusznej, w której uwidoczniono w górnym biegunie nerki prawej od strony przyśrodkowej masę słabo wzmocnioną w fazie żylnej wzmocnienia kontrastowego z cechami centralnego rozpadu o wymiarach około 50 x 40 mm. Obraz mógł odpowiadać poszukiwanej zmianie rozrostowej. Ewidentnych zmian węzłowych, naciekania żyły głównej dolnej oraz okolicznych narządów nie stwierdzono. Dnia 26.04.2000 r. chory został przyjęty do Kliniki Urologii AM w Łodzi celem dalszej diagnostyki. W wykonanej urografii układ kielichowo--miedniczkowy nerki prawej wykazywał cechy ucisku w obrębie górnego kielicha. W dniu 5.05.2000 r. wykonano arteriografię prawej nerki oraz embolizację (prawa nerka unaczyniona typowo o wymiarach około 140 x 75 mm, w jej górnym biegunie widoczny kulisty obszar una-czynicnia patologicznego o średnicy około 50 mm, nieho-mogenny, o zrazikowatej strukturze w fazie miąższowej, faza żylna prawidłowa, żyła nerkowa bez uchwytnych ubytków wypełnienia. Wykonano embolizację łożyska tętniczego prawej nerki zawiesiną spongostanu). Odstąpiono od usunięcia nerki ze względu na przeciwskazania do leczenia operacyjnego w znieczuleniu ogólnym: chorobę wieńcową ze stenokardią III/IV°, niewydolność krążenia, utrwalone migotanie przedsionków, przewlekłe spastyczne zapalenie oskrzeli, cukrzycę typu 2. Chorego wypisano do domu 10.05.2000 w stanic ogólnym stabilnym. Pacjent 15.06.2000 zgłosił się do Poradni Laryngologicznej z powodu zmiany na języku. W badaniu fizy-kalym stwierdzono egzofityczny guz o średnicy 20 mm pokryty owrzodzeniem, słabo ruchomy, położony centralnie na grzbietowej powierzchni języka przy bruździe krańcowej w okolicy brodawek okolonych, szerzący się w dół wzdłuż jego nasady; regionalne węzły chłonne nie były powiększone. Po konsultacji onkologicznej zlecono podanie medioxyprogesteronu oraz skierowano chorego do Oddziału Chirurgii Onkologicznej. Tam nie usunięto przerzutu raka jasnokomórkowego nerki do języka ze względu na średni stan ogólny pacjenta (schorzenia kardiologiczne i pulmonologiczne) oraz stwierdzenie zmiany przerzutowej w płucu i znaczne zaawansowanie procesu miejscowego. Wskazanie do zabiegu operacyjnego usunięcia wyżej opisanej zmiany wydawało się być wątpliwe, a guz obecnie nie pogarszał w sposób istotny jakości życia pacjenta (brak zaburzeń połykania). Chorego wypisano do domu 18.07.2000, zalecając dalsze leczenie hormonalne w Poradni Urologii Onkologicznej. DYSKUSJA Przerzut raka jasnokomórkowego nerki do języka opisywano w Polsce po raz pierwszy w 1977 r. [4]. Prawdopodobnie był to pierwszy taki opis w literaturze światowej. Już wtedy autorzy zwracali uwagę na dużą rzadkość występowania zmian przerzutowych nowotworów do języka, również o innej lokalizacji. Przerzuty te występują jedynie u 0,1%-0,2% zmarłych z powodu rozsianej choroby nowotworowej. W bazie danych PubMed figuruje około 77 takich przypadków; ognisko pierwotne znajdowało się najczęściej w płucu, skórze, nerce, okrężnicy, endometrium [6]. Leczenie przerzutów do języka obejmuje postępowanie chirurgiczne, radioterapię, chemioterapię (winblastyna), hormonoterapię, a ponadto pojawiły się doniesienia o wpływie interferonu- alfa na zmniejszenie się lub nawet zniknięcie przerzutów do języka [4].

piśmiennictwo

  1. 1. Pagano S, Franzoso F, Ruggeri P: Renal cell carcinoma metastases. Scand. J. Urol. Nephrol. 1996, 30, 165-172.
  2. 2. Friecllandcr A. H, Singer R: Renal adenocarcinoma of the kidney with metastasis to the tongue. J Am Den I Assoc 1978, 97 (6), 989-91.
  3. 3. Okabe Y, Ohoka II, Miwa T, Nagayama J, Furukawa M: View from beneath: pathology in focus. Renal cell carcinoma metastasis to the tongue. .1 Laryngol Otol 1992, 106 (3), 282-4,
  4. 4. Shihayama T, Hasegawa S, Nakamura S, Taehibana M, Jitsuka-wa S, Shiotani A, Morinaga S: Disappearance of metastatic renal cell carcinoma to the base of the tongue after systemic administration of interferon-alfa. Eur Urol 1993, 24 (2), 297-9.
  5. 5. Tomita T. Inouye X Shinden S, Ogawa K, Mukai M: Palliative radiotherapy for lingual metastasis of renal cell carcinoma. Amis Nasus Larynx. 1998, 25 (2), 209-14 (abstract).
  6. 6. Baden E, Dullivard P. Micheau C: Metastatic papillaiy endometrial carcinoma of the tongue. Case report and the review of the literature. Arch Pathol Lab Med 1992, 116 (9), 965-8.

adres autorów

Agnieszka Koltteińska
ni. Grola-lioweckiego 12:58
91-217 Lódż
e-mail; agako@friko3.onet.pl