english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

Leukoplakia dróg wyprowadzają­cych mocz jest chorobą charakteryzu­jącą się zmianą nabłonka przejścio­wego, typowego dla znacznej części układu moczowego, w rogowaciejący nabłonek płaski (1, 2, 3, 4, 8). Zmiana nabłonka może dotyczyć całych dróg moczowych lub ich części, np. pęche­rza moczowego. Obraz makrosko­powy charakterystyczny dla leuko-plakii to białe, dobrze ograniczone ogniska pokryte nabłonkiem przypo­minającym masę perłową. Ogniska te w niektórych przypadkach wykazują tendencję do zlewania się i obejmują wtedy całą błonę śluzową. Etiologia leukoplakii jest nadal niezupełnie po­znana. Zauważono jednak znaczną zależność pomiędzy długotrwałym nie­swoistym zakażeniem, a częstością występowania leukoplakii. W etio­logii rogowacenia białego mają także znaczenie takie czynniki jak: długo­trwałe drażnienie błony śluzowej dróg wyprowadzających mocz przez czyn­niki mechaniczne, np. złogi (1, 2, 3, 5, 6, 8, 12). Następuje wtedy zmiana wrażliwego na tego rodzaju urazy nabłonka przejściowego na bardziej odporny nabłonek rogowaciejący pła­ski, co prawdopodobnie może do­prowadzić w konsekwencji do powsta­nia raka płaskonabłonkowego (1, 2, 3, 4, 5, 6, 12).

W Klinice Urologii AM w Łodzi w ostatnich trzech latach mieliśmy możność obserwowania trzech cho­rych, u których w wyniku badania histopatologicznego wycinków bądź preparatów z narządów układu mo­czowego stwierdzono rogowacenie białe.

Opis przypadków

Chory S. J., lat 52, nr hist. chor. 2686/73, został przyjęty do Kliniki z powodu obustronnej kamicy nerkowej, podwójnego układu kieli­chowo-miedniczkowego po stronie lewej oraz długotrwałego nadciśnienia. Chorego zakwalifi­kowano do zabiegu operacyjnego. Usunięto złóg z prawej nerki. W trakcie zabiegu stwier­dzono w miedniczce oraz w ujściu miednicz-kowo-moczowodowym dużą ilość miękkich białych błon, które usunięto i odesłano do bada­nia histopatologicznego. Wynik badania hist. pat. nr 71613 (Doc. Mioduszewska): złuszczony nabłonek dróg moczowych ogniskowo wykazuje metaplazję w kierunku rogowacenia białego. Po wygojeniu rany operacyjnej chory został wypisany do domu z zaleceniem dalszej kontroli w poradni urologicznej. Pomimo wezwania nie zgłosił się do Kliniki celem leczenia operacyjnego kamicy nerkowej po stronie lewej.

Chora J. D., lat 44, nr hist. chor. 2974/74, została przyjęta do Kliniki z powodu przetoki skórno-nerkowej, po wykonanym w 1956 r. w jednym z ośrodków operacyjnym usunięciu złogu z miedniczki, oraz nawrotowej kamicy nerkowej po stronie prawej. Chorą operowano, wykonano prawostronne usunięcie nerki z wy­cięciem przetoki. W stanie ogólnym dobrym, z raną wygojoną przez ziarninowanie, wypisano chorą do domu. W kilka miesięcy później została powtórnie przyjęta do Kliniki z powodu znacz­nych dolegliwości pęcherzowych.

Wykonano cystoskopię i stwierdzono w bło­nie śluzowej pęcherza moczowego liczne pla­miste, dobrze ograniczone, białawe ogniska o złuszczającej się powierzchni. Pobrano wyci­nek do badania hist. pat. Wynik badania nr 96580 (prof. dr hab. med. J. Woźniak): leukoplakia. W leczeniu chora otrzymała wlewki dopęcherzowe z proresidu 5-fluoro-uracilu oraz z 0,25% neomycyny. Po trzech miesiącach od wypisania chorej z Kliniki wyko­nano kontrolną cystoskopię, która wykazała znaczne zmniejszenie się ognisk rogowacenia białego.

Chory M. J., lat 60, nr hist. chor. 9151/74, przyjęty został do Kliniki z powodu wodonercza kamieniczego po stronie lewej, choroby szyi oraz kamicy pęcherza moczowego. W pierwszym etapie wykonano usunięcie nerki wraz z moczo­wodem po stronie lewej. Wynik badania hist. pat. preparatu nr 81692 (dr med. A. Szadowska): błona śluzowa miedniczki i moczowodu wysłana nabłonkiem płaskim rogowaciejącym. Po wygo­jeniu rany chory został na dwa miesiące wypi­sany do domu. Powtórnie przyjęty w lutym 1975 r., nr hist. chor. 1500/75, w celu wycięcia szyi pęcherza moczowego oraz usunięcia złogów z jego światła. W trakcie zabiegu stwierdzono, że błona śluzowa pęcherza moczowego pokryta jest w całości białym, łuszczącym się, niekrwa-wiącym nabłonkiem. Pobrano do badania hist. pat. kikut dolnego odcinka moczowodu, wycinek z szyi pęcherza oraz wycinek ze zmienio­nej błony śluzowej pęcherza moczowego. Wyniki badań hist. pat. nr 85039, 85040, 85057 (dr med. A. Szadowska): rogowacenie białe błony śluzowej pęcherza moczowego. W stanie ogólnym dobrym chory został wypisany do domu z zaleceniem kontroli w poradni urolo­gicznej.

Długotrwałe nieswoiste zakażenie dróg moczowych' z utrudnionym od­pływem moczu ma znaczenie w etiolo­gii rogowacenia białego. Leukoplakia może obejmować prawie cały układ dróg wyprowadzających mocz (chory nr 3), lub tylko błonę śluzową jednego z narządów. Cofanie się zmian zau­ważono po usunięciu ogniska długo­trwałego, nieswoistego zakażenia oraz przyczyny utrudnionego odpływu mo­czu (chora nr 2).

1. Anderson W. A. D.: Patologia. PZWL, Warszawa, 1966.
2. Musierowicz A.: Przypadek leukoplakii pęcherza moczowego. Pol. Przegl. Chir., 1966, 4a. 408.
3. Stojawski K.: Anatomia patologiczna w zarysie. Warszawa, 1971.
4. O'Flynn, Mulchaney D.: Vesical leukoplakia progressing to carcinoma. British Journal of Urology 1974, 46, 31.
5. Witherington R.: Leukoplakia of bladder an 8 years fellowup. Journal of Urology, November 1974. vol. 112 nr 5.
6. Widran J., Sanchez R., Gruhn J.: Squamous metaplasia of the bladder, a study of 450 patients. The Journal of Urology 1974. vol. 112 nr 4, 479.
7. Maltry L.: Beninn and malignant tumors of the urinary bladde 1971.
8. Wesołowski S.: Urologia, Warszawa 1959.
9. Wesołowski S.: Morfologia i klinika niektórych stanów przedrakowych. Praca zbio­rowa pod red. W. Rudowskiego, PZWL, 1956.
10. Abeshause B. 8., Tankin L. H.: Leukoplakia of the renal pelvis and the bladder. Journal of Urology. 1956, 76, 4, 330.
11. Ragato J. A. D., Ackerman L. V.: Nowotwory. 1967.
12. Reece R. W., Koontz jr. W. W.: Leukoplakia of the urinary tract: a review. Jornal of Urology, vol. 114, 1975, 2, 165.

Klinika Urologii AM w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika
ul. Pabianicka 62
91-513 Łódź