PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Resekcja en bloc raka jelita grubego naciekającego pęcherz moczowy, macicę, przydatki i jelito cienkie
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2002/55/3.

autorzy

Marek Długosz
Oddział Urologiczny Szpitala Miejskiego w Ostrowcu Świętokrzyskim
Ordynator: lek. med. Marek Długosz

słowa kluczowe

pęcherz, jelito grube, rak, radykalne leczenie

streszczenie

Przedstawiono przypadek raka jelita grubego naciekającego pęcherz moczowy, macicę, przydatki i jelito cienkie. Radykalne leczenie - resekcja en bloc - przyniosło ponad 5-letnie przeżycie. Zwrócono uwagę na urologiczną symptomatologię guza.
WSTĘP Gruczolakoraki pęcherza są rzadko spotykane, stanowiąc mniej niż 2% wszystkich raków pęcherza. Są one podzielone na trzy grupy: pierwotne pęcherzowe (wywodzące się z moczownika), naciekowe (ich pierwotnym umiejscowieniem jest jelito grube, macica, pochwa, stercz, jajniki; stanowią 0,26% wszystkich raków), przerzutowe (w przypadkach np. raka żołądka i płuc) [1,2]. Przejście nacieku nowotworowego na pęcherz początkowo przebiega bezobjawowo, a następnie wywołuje czę-stomocz, ból, parcia, krwiomocz i ropomocz. Może wystąpić zatrzymanie moczu [3]. Zdarzają się przetoki pę-cherzowo-pochwowe i pęcherzowo-jelitowe. Ich objawami są pneumaturia i fecaluria [4,5]. Leczeniem z wyboru w przypadku nacieku wychodzącego z jelita grubego jest radykalna cystektomia en bloc: resekcja pęcherza i objętego rakiem jelita [6,7]. OPIS PRZYPADKU Chora W. O. lat 64 (nr historii choroby 6174/361/95) została przyjęta na oddział urologii Szpitala Miejskiego w Ostrowcu Świętokrzyskim w kwietniu 1995 r. z powodu masywnego, nawracającego krwiomoczu oraz bardzo silnie wyrażonych dolegliwości dysurycznych. Urografia i USG wykazały istnienie dużej, nieprawidłowej masy w pęcherzu moczowym, bez zastoju w górnych drogach moczowych. W cystoskopii stwierdzono duży, brodawczakowaty guz z rozpadem, wypełniający prawie całą objętość pęcherza. Pacjentka wydalała fragmenty tkankowe (bad. hist.-pat. Lp 73083/95 Pracownia Histopatologii w Kielcach, dr med. A. Urbaniak: adenocarcinoma cylindrocellulare partim adenoacanlhoma). Nie stwierdzano wydalania gazu i stolca z moczem. Pacjentka nie miała dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. W badaniu dwuręcznym w podbrzuszu wyczuwało się duży guz. Wobec pogarszania się stanu ogólnego (masywny krwiomocz, wymagający przetoczeń dużych ilości ME oraz dokuczliwa dysuria) pacjentkę zakwalifikowano do cystektomii. W trakcie operacji w miednicy mniejszej stwierdzono guz, składający się ze zrośniętych ze sobą narządów: pęcherza moczowego, macicy, przydatków, części esicy i pętli jelita cienkiego. Najpierw odcięto z marginesem pętlę jelita cienkiego i odtworzono ciągłość przewodu pokarmowego (zespolenie koniec do końca), a także odcięto esicę powyżej i górną część odbytnicy poniżej zmiany. Następnie w bloku usunięto guz razem z pęcherzem, macicą, przydatkami i częścią górnej ściany pochwy. Wytworzono odbyt sztuczny esiczy. Moczowody wszczepiono do odbytnicy sposobem Michałowskiego. Nie stwierdzono powiększenia węzłów chłonnych wzdłuż naczyń biodrowych i aorty. W wątrobie palpacyjnie nie stwierdzono zmian. Wynik badania histopatologicznego (Pracownia Histopatologii w Kielcach, dr med. A. Urbaniak Lp 74331-334/95): „Konglomerat zrośniętych ze sobą narządów miednicy małej. Po rozcięciu w płaszczyźnie strzałkowej widoczny duży guz rozpadający się jelita grubego, naciekający od zewnątrz ścianę trzonu macicy i pęcherza moczowego.Przebieg pooperacyjny był bez powikłań. Chorą skierowano do poradni onkologicznej, gdzie zlecono chemioterapię: 6 kursów pięciodniowych 5FU co 4 tygodnie. Od ponad pięciu lat pacjentka czuje się dobrze, prawidłowo trzyma mocz, nie ma problemów z obsługą stomii jelitowej. W ciągu 6 lat po operacji przytyła o około 20 kg. Wartości badań analitycznych są prawidłowe, w tym markerów nowotworowych. W urografii stwierdza się zwężenie w miejscu wszczepienia moczowodów do odbytnicy; istnieje poszerzenie układów kielichowo-miedniczkowych i moczowodów na całej długości (ryc. 2). Nie stwierdza się odpływów moczowodowych (ryc.3). OMÓWIENIE Przypadek przedstawiony został ze względu na rzadkość naciekania raka jelita grubego na pęcherz, macicę, przydatki i jelito cienkie jednocześnie. W piśmiennictwie najczęściej rozpatrywano nacieki nowotworowe jelita grubego na pęcherz jako przyczynę przetok jelitowo--pęcherzowych [4,5,7]. W tym przypadku głównym objawem był masywny krwiomocz. Warte podkreślenia jest uwieńczone sukcesem radykalne leczenie, które zaowocowało ponad pięcioletnim przeżyciem bez objawów wznowy guza.

piśmiennictwo

  1. 1. Kantor AF, Hartge P, Hoover RN:Epidemiological characteristics of squamous cell carcinoma and adenocarcinoma of the bladder. Cancer Res 1988; 48: 3853.
  2. 2. Klinger ME: Secondary tumors of the genitourinary tract. 3 Urol 1951; 65:144.
  3. 3. Zieliński J, Lenko J: Urologia, Warszawa, PZWL, 1992, t. 2. str. 438.
  4. 4. Wesołowski S, Niestępski A, Zmysłowski F, Kosturbała A, Kirmuć B:Dwa przypadki przetok pęcherzowo-esiczych. Urol Pol 1990; 43; 3: 210-212.
  5. 5. Wolnik Z, Lorencewicz Z, Borówka A:Przetoka pęcherzowo-esicza jako powikłanie uchyłkowatości jelita grubego. Uroi Pol 1980; 4: 339-342.
  6. 6. Hunter JA, Ryan JA Jr, Schultz P:En bloc resection of colon cancer adherent to other organs. Am J Surg 1987; 154: 67-71.
  7. 7. Sarr MG, Fishman EK, Stanford S, Siegelman S, Cameron JL: Enterovesical fistulae. Surg Gynecol Obstet 1987; 164:41-7.

adres autorów

Marek Długosz
ul. Wieniawskiego 14
27-400 Oslrowiec Świętokrzyski
tel: (0-41) 247 88 66; 0 606 46 35 23