W czasie usuwania gruczolaka stercza za pomocą przezcewkowej elektroresekcji stwierdza się u niektórych chorych większe krwawienie. Niewątpliwie utrata krwi u tych chorych jest nieobojętna, są to chorzy zazwyczaj w podeszłym wieku, u których każde obciążenie może mieć wpływ na przebieg pooperacyjny.
W związku z tym wielu urologów podejmowało różne metody mające na celu zmniejszenie utraty krwi podczas ERS (1, 3, 4, 5, 6, 7). Wśród tych metod na szczególną uwagę zasługują: zamrażanie gruczolaka stercza, używanie oziębionego płynu irygacyjnego w czasie zabiegu, podawanie leków hormonalnych i leków z grupy anty-fibrynolitycznych. Na temat leków antyfibrynolitycznych stosowanych dla zmniejszenia krwawienia podczas tego zabiegu ukazało się szereg prac, których wyniki krańcowo różnią się od siebie. I tak np. jedni autorzy (4, 3) twierdzą, że po podaniu tych leków (Eaca, Dicinon) nie zauważyli wyraźnej różnicy w ilości utraconej krwi w czasie zabiegu. Inni (6, 7) natomiast dowodzą, że ilość utraconej krwi jest wyraźnie mniejsza w czasie wykonywanej elektroresekcji gruczolaka stercza jeżeli przed zabiegiem podawano chorym leki antyfibrynoli-tyczne. Jeden z autorów (7) podaje, że średnia utrata krwi u chorych, którym przed zabiegiem podawano Dicinon wynosiła 38 ml, natomiast w grupie kontrolnej bez podawania Dicinonu 103 ml.
Autorzy (3, 4, 5, 6) są jednak zgodni, że ilość utraconej krwi w przebiegu pooperacyjnym jest znacznie mniejsza u chorych, którzy otrzymywali leki antyfibrynolityczne.
W związku z tym celem naszej pracy było przebadanie wpływu Dicinonu podanego przed zabiegiem na ilość utraconej krwi w czasie wykonywania ERS.
Po raz pierwszy w Klinice Dicinon znalazł zastosowanie w 1959 roku. Doświadczenia wykonane na zwierzętach i wyniki uzyskane w Klinice wykazały, że następuje pod jego wpływem wzrost adhezji płytek, wzrost poziomu tromboplastyny osoczowej oraz zmniejszenie czasu krwawienia.
Materiał i metoda
Praca ta została oparta na materiale chorych, którzy byli leczeni w oddziale urologicznym Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Katowicach w okresie 15. 12. 1975 r.— 15. 10. 1976 r.
Chorych podzielono na dwie grupy: pierwsza grupa, którym podano Dicinon domięśniowo w dawce 500 mg wynosiła 52 chorych. Dicinon każdemu choremu podano 1 godz. przed rozpoczęciem zabiegu. Druga grupa kontrolna nie otrzymywała leku anty-fibrylolitycznego, stanowiła ona 157 chorych. Wszyscy chorzy przed zabiegiem mieli wykonane następujące bada nia: OB, morfologię, analizę moczu, RN, poziom kreatyniny, czas krwawienia i czas krzepnięcia i urografię. Chorych w stanie ogólnym ciężkim z wyraźnie uszkodzonym miąższem wątroby i zmianami w układzie krzepliwości krwi wykluczyliśmy z tych badań.
Wszyscy chorzy mieli usunięty gruczolak stercza za pomocą elektroresekcji przezcewkowej. Zabieg ten wykonywano w znieczuleniu podpaję-czynówkowym 5 % ksylokainą (ksylo-kaina). Pomiar utraty krwi podczas ERS określiliśmy w następujący sposób: a) tuż przed zabiegiem choremu pobierano 2 ml krwi żylnej dla oznaczenia hemoglobiny, b) płyn irygacyjny używany w czasie ERS (w naszym przypadku była to przegotowana woda wodociągowa) zbieraliśmy do kalibrowanego naczynia. Po dokładnym wymieszaniu tego płynu pobieraliśmy każdorazowo dwie próbki po 5 cm i wykonywaliśmy dwa niezależne od siebie badania. Badania były wykonywane przez dwie labo-rantki odpowiednio przeszkolone a otrzymane wyniki obu badań były z sobą porównywane. Wielkość błędu w tych badaniach wahała się w granicach ± 10%, c) oznaczenie stężenia hemoglobiny w próbkach płynu irygacyjnego wykonano metodą kolorymetryczną przy użyciu odczynnika Drabkina i wzorcowego roztworu cjanmethemoglobiny.
Znając stężenie hemoglobiny w płynie irygacyjnym z formuły podanej przez Goldstaina i wsp. obliczaliśmy utratę krwi (2).
Wyniki
Ze względu na wielkość gruczolaka stercza chorych podzieliliśmy w naszych badaniach na trzy grupy: to znaczy na tych u których stwierdziliśmy gruczolaki stercza duże, średnie i małe. Wielkość gruczolaka stercza określano następującymi badaniami: Badanie per rectum, cystgrafia uro-graficzna i wziernikowanie pęcherza, które naszym zdaniem jest najbardziej miarodajne w ustaleniu wielkości gruczolaka (8). Za pomocą wziernikowania pęcherza określamy odległość szyi pęcherza od wzgórka nasiennego. Im ta odległość jest dłuższa tym gruczolak stercza jest większy. Uzyskane wyniki ilustruje tabela I i If.
Porównując wyniki w tabeli i i II stwierdzamy, że ilość utraconej krwi w czasie ERS u chorych którym podawano Dicinon przed zabiegiem i u chorych, którzy nie otrzymali tego leku minimalnie od siebie różnią się. Wydaje się nam, że różnice te mogą wynikać z błędu laboratoryjnego (około 30 ml).
Podawanie więc Dicinonu dla zmniejszenia krwawienia podczas ERS wydaje się nam mało uzasadnione.W naszych badaniach stwierdziliśmy, że ilość utraconej krwi podczas ERS zależy głównie od wielkości gruczolaka stercza.
Średnia ilość utraconej krwi w czasie zabiegu w grupie gruczolaków dużych wynosiła 629 ml lub 20,7 ml na jedną minutę, w średnich 283 ml lub 15 ml na min., a w małych tylko 101 ml lub 8,6 ml na min. Wynika z tego, że ustalenie wielkości gruczolaka stercza jest bardzo istotne, bowiem na podstawie określenia wielkości gruczolaka stercza możemy przewidywać zwiększoną utratę krwi podczas zabiegu.
Wnioski
1.Podanie Dicinonu jako leku, który ma wpływać na zmniejszenie ilości utraconej krwi podczas ERS jest mało uzasadnione.
2.Przed ERS winna być określona wielkość gruczolaka stercza ponieważ ilość utraconej krwi w czasie zabiegu zależy od jego wielkości.