PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Gruczolak kwasochlonny nerki(oncocytoma)
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1991/44/1.

autorzy

Ferdynand Tyloch, Janusz Tyloch, Jadwiga Korenkiewicz, Mieczysław Gajda
Z Katedry i Kliniki Urologii AM w Bydgoszczy p.o. Kierownik: dr n. med. F. Tyloch Z Katedry i Zakładu Patomorfologii Klinicznej AM w Bydgoszczy Kierownik: prof. dr hab. med. J. Domaniewski

streszczenie

Przedstawiono rzadki przypadek gruczolaka kwasochłonnego nerki. Ze względu na wielkość i obawę o możliwość zezłośliwienia, gruczolak usunięto razem z nerką

Gruczolaki nerek należą do rzadkich guzów rozpoznawanych przed zabiegiem operacyjnym. Okresowy krwiomocz, obecność guza oraz zmiany w obrazie ultrasonograficznym i w urografii sugerują najczęściej zmiany o charakterze złośliwym (3, 4, 5, 7). Gruczolak kwasochlonny — oncocytoma — może występować również w innych narządach gruczołowych, zwłaszcza w śliniankach, tarczycy, przytarczyczkach i nadnerczach (8).

Obraz histologiczny tych gruczolaków niezależnie od ich umiejscowienia jest podobny.

Gruczolaki kwasochłonne nerki są najczęściej guzami łagodnymi wychodzącymi z kanalików nerkowych bliższych (4, 7). Guzy spotyka się jednakowo u mężczyzn, jak i u kobiet, w wieku 48—50 lat. Wielkość gruczolaka waha się od kilku centymetrów do 10 kg (6). Gruczolaki kwasochłonne są z reguły otorbione, dlatego też wystarczy w czasie operacji wyłuszczyć je pod warunkiem wykluczenia cech złośliwości w śródoperacyjnym badaniu mikroskopowym (8).

OPIS PRZYPADKU

Chora I. S., lat 68 (nr hist. choroby 10396/411), przyjęta została do Kliniki z powodu podejrzenia o guz nowotworowy nerki prawej. Przed przyjęciem do Kliniki badanie ultrasonograficzne wykazało w obrębie nerki prawej obszar o średnicy 7,3 cm o nieregularnej strukturze echa z cechami utrudnienia odpływu moczu oraz kamicę pęcherzyka żółciowego. W chwili przyjęcia chorej do Kliniki stwierdzono jej stan ogólny dobry. W prawej okolicy lędźwiowej był wyczuwalny guzowaty opór wielkości męskiej pięści, niebolesny, przesuwamy, odpowiadający prawej nerce. Urografia wykazała nerkę prawą znacznie powiększoną. Układ kielichowo-miedniczkowy tej nerki słabo i fragmentarycznie zakontrastował się, co sugerowało obecność guza nowotworowego. Nerka lewa, moczowód lawy i pęcherz moczowy w normie. Chorą operowano. Cięciem przyprostnym prawym górnym otworzono jamę brzuszną. Po odsłonięciu tylnej ściany blaszki otrzewnej nacięto ją, po czym dotarto do nerki i szypuły naczyniowej. Po odpreparowaniu, podwiązaniu i przecięciu tętnicy nerkowej a potem żyły, nerkę wycięto. Nerka o powierzchni nierównej w dolnym biegunie. Na przekroju w dolnym biegunie nerki stwierdzono guz o średnicy 7 cm dobrze odgraniczony, lity, barwy szaro-brązowej, bez ognisk martwicy. Ze względu na to, że pęcherzyk żółciowy wypełniony był licznymi złogami usunięto go w całości. Założono drenaż zaotrzewnowy z osobnego cięcia w okolicy lędźwiowej prawej. Otrzewną zeszyto szwem ciągłym, a powłoki szwem pojedynczym dwuwarstwowo. Przebieg pooperacyjny bez powikłań. Wynik badania histopatologicznego: oncocytoma renis — guz dobrze ograniczony, wycięty z marginesem tkanek zdrowych. W tkance śródmiąższowej nerki stwierdza się proces o typie pyelonephritis chronica.

Chora zgłosiła się do badania kontrolnego 6 miesięcy po operacji. Samopoczucie dobre, skarg nie zgłaszała.

OMÓWIENIE

W Klinice Urologii AM w Bydgoszczy na 4200 leczonych chorych od 1985—1989 rozpoznano tylko jeden raz gruczolaka kwasochłonnego nerki. Bardzo rzadkie występowanie tego typu nowotworu niezłośliwego skłoniło nas do przedstawienia tej chorej. Wszystkie wykonane badania u chorej wskazywały na obecność guza złośliwego nerki. Nie wykonano badania naczyniowego nerki co mogłoby, ze względu na charakterystyczne ułożenie szprychowate naczyń w fazie tętniczej zasugerować obecność gruczolaka nerki. Ze względu na wielkość guza (7 cm) postawiono nerkę wyciąć niezależnie od wyniku badania histopatologicznego.

WNIOSKI

1. Nie wszystkie guzy nerek są nowotworami o charakterze złośli wym.

2. Nieduże gruczolaki nerek wystarczy wyłuszczyć pozostawiając ner kę, pod warunkiem, że badaniem histopatologicznym śródoperacyjnie wykluczono cechy złośliwe.

3. Duże gruczolaki nerek niezależnie od obrazu histopatologicznego należy traktować jako wysoko dojrzałe raki.

F. Tyloch, J. Tyloch, J. Korenkiewicz, M. Gajda

piśmiennictwo

  1. 1. Ambos M. A., Bośniak M. A., Valensi Q. J., Madayag M. A., Lefleur R. S.: Angiographic patterns in renal oncocytomas. Radiology, 1978, 129, 615. —
  2. 2. Bo-novita J. A., Pollack H. M., Banner M. P.: Renal oncocytoma: Futher obserations and literature review. Urol. Radiol., 1981, 2, 229. —
  3. 3. Klein M. J., Valensi Q. J.: Proximal tubular adenomas of kidney with socalled oncocytic features. Cancer, 1976, 38, 906. —
  4. 4. Korda C: Das Onkozytom der Niere. Inaugural-Dissertaition zur Erlangung des Doktorgrades der Hohen Medizinischen Fakultat der Rnemi-schen Friedrich-Wilhelms-Universitat zu Bonn, 1985. —
  5. 5. Krasoń St., Mazurek R., Sprogis J.: Gruczolak kwasochlonny (oncocytoma) nerki. Urol. Pol., 1985, 38, 173. —
  6. 6. Krzeski T.: Gruczolaki nerek. Urol. Pol., 1956, 10, 90. —
  7. 7. Wasilkow-ski A., Dąbrowski H.: Gruczolak kwasochlonny nerki. Pol. Przeg. Chir., 1971, 43, 1051. —
  8. 8. Zieliński J.: Gruczolaki nerki. Onkologia Urologiczna, PZWL, Warszawa, 1986, 80.

adres autorów

dr n. med. Ferdynand Tyloch, 85-635 Bydgoszcz, ul. Modrzewiowa 14 m 28