Tadenan (V 1326) jest lekiem produkowanym przez francuską firmę Debat. Jedna kapsułka Tadenanu zawiera 25 mg kompleksu lipidowo-sterolowego otrzymywanego na drodze ekstrakcji z kory afrykańskiego drzewa Pygeum africanum oraz 0,16 mg sorbinianu potasu. Na podstawie badań doświadczalnych na zwierzętach ustalono, że Tadenan powoduje regenerację nabłonka elementów gruczołowych stercza (1) i zapobiega powstawaniu „eksperymentalnego, gruczolaka stercza" u szczurów, stymulowanego przez wstrzykiwanie zwierzętom doświadczalnym wyciągu z gruczolaka stercza uzyskiwanego od mężczyzn (4). Thielbot ustalił, że Tadenan podawany starym psom z gruczolakiem stercza przywraca prawidłową czynność komórek gruczołowych stercza i powoduje transformację histologiczną gruczolaka, przypominającego po leczeniu zwierzęcia Tadenanem prawidłowe utkanie gruczołu krokowego, nie wywołując przy tym zaburzeń w stanie zdrowia zwierzęcia (4). Thomas twierdzi, że Tadenan stosowany w dawce terapeutycznej u mężczyzn z gruczolakiem stercza powoduje ustąpienie dolegliwości u 60% chorych (5), Lhez i Leguevague podkreślają korzystny wpływ Tadenanu stosowanego u chorych poddanych później adenomektomii twierdząc, że lek ten stwarza dogodne warunki operacyjne ułatwiając wyłusz-czenie gruczolaka (3).
Materiał
Badaniu poddano 20 chorych leczonych od stycznia do kwietnia 1977 roku w Klinice Urologicznej Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie z powodu gruczolaka stercza. Wiek leczonych chorych wynosił od 52 do 83 lat. U wszystkich chorych rozpoznano adenoma prostate. Podstawowe kryterium diagnostyczne stanowiło badanie palpacyjne per rectum. Ponadto u wszystkich chorych wykonano badania biochemiczne krwi i moczu, badanie bakteriologiczne moczu oraz badanie urograficzne i uroflowmetryczne. Do leczenia kwalifikowano chorych u których wywiad choroby był krótki, to znaczy dolegliwości trwały od 2 do 5 miesięcy, lub chorych, u których istniały przeciwwskazania do leczenia operacyjnego z uwagi na stan układu krążenia i oddychania. W tabeli I przedstawiono czas trwania dolegliwości spowodowanych gruczolakiem stercza u badanych chorych.
Dziesięciu chorych odczuwało dolegliwości dysuryczne od 2 do 5 miesięcy. Ośmiu chorych miało dolegliwości od około roku. Jeden spośród badanych chorych miał zupełne zatrzymanie moczu trwające od miesiąca, poprzedzone trudnościami w w oddawaniu moczu trwającymi od 2 lat. U jednego chorego w rok przed leczeniem Tadenanem wykonano przezcewkową elektroresekcję gruczolaka stercza. Nawrót dolegliwości dysurycznych u tego chorego wystąpił w 6 miesięcy po zabiegu.
Na podstawie badania palpacyjnego per rectum u wszystkich chorych stwierdzono powiększenie stercza o charakterze adenoma prostatae U 2 chorych stwierdzono włóknisty, niewielkich rozmiarów gruczolak, u 13 chorych stercz był miernie powiększony o spoistości typowej dla gruczolaka, zaś u pozostałych 5 chorych stwierdzono obecność dużego gruczolaka stercza. Badanie morfologicznego składu krwi u wszystkich chorych było prawidłowe. Również poziom mocznika we krwi oraz kreatyniny w surowicy, poziom fosfatazy kwaśnej i zasadowej pozostawały w granicach prawidłowych. Prawidłowy wynik badania drobnowidowego osadu moczu oraz jałowe posiewy moczu uzyskano u 11 chorych. U 4 chorych badaniem osadu moczu stwierdzono leukocyturię, jednak posiewy moczu były jałowe. Pozostałych 5 chorych miało dodatnie wyniki badania bakteriologicznego moczu. Powyższe dane zestawiono w tabeli II.
Wszyscy chorzy, u których na podstawie drobnowidowego badania osadu moczu oraz posiewów moczu stwierdzono zakażenie dróg moczowych, mieli dolegliwości trwające co najmniej od roku. Jeden spośród nich miał zatrzymanie moczu, a u jednego przeprowadzono już poprzednio niedoszczętną elektroresekcję przezcewkową gruczolaka stercza.
Badania urograficzne wykonane u wszystkich chorych przed leczeniem ujawniły w 19 przypadkach uniesienie pęcherza przez powiększony stercz oraz przerost mięśnia wypieracza. W jednym przypadku stwierdzono niewielki uchyłek lewej ściany pęcherza opróżniający się całkowicie z moczu cieniującego po mikcji. U jednego chorego nie stwierdzono wpukla-nia się powiększonego stercza w obręb pęcherza moczowego, jednak ściana pęcherza była pogrubiała, a badanie per rectum potwierdzało rozpoznanie gruczolaka stercza. We wszystkich przypadkach wydzielanie i wydalanie moczu cieniującego przez nerki było dobre. Na podstawie zdjęcia pęcherza moczowego wykonanego po mikcji orientacyjnie określano zaleganie moczu w pęcherzu, u 11 chorych nie przekraczało ono 100 ml, u 5 wynosiło od 100 ml do 250 ml, u 3 ponad 250 ml.
Preparat Tadenan w kapsułkach podawano chorym przed jedzeniem 4 X dziennie po 1 kapsułce przez okres 6 tygodni. U 9 chorych, u których stwierdzono stan zapalny dróg moczowych stosowano jednocześnie leki przeciwbakteryjne (Amidoxal, Bi-septol, Furagin), 16 chorych otrzymywało leki ze wskazań internistycz-nych. W trakcie leczenia Tadenanem nie stosowano leków uspokajających i moczopędnych.
Badania kontrolne wykonywano bezpośrednio po ukończeniu leczenia (badanie palpacyjne per rectum, badanie drobnowidowe osadu moczu i badanie bakteriologiczne moczu) oraz w 6 tygodni po leczeniu (ponowne badanie palpacyjne per rectum, badania moczu, badania biochemiczne krwi oraz badanie uroflowmetry-czne). Kontrolnych badań urograficznych nie wykonywano, nie określano również ilości zalegającego moczu w pęcherzu po leczeniu z obawy przed wprowadzeniem infekcji.
Wyniki
11 spośród badanych chorych (55 %) było zadowolonych z przeprowadzonego leczenia. Twierdzili oni, że dolegliwości dysuryczne wyraźnie zmniejszyły się lub ustąpiły. U 8 z nich zmniejszyła się ilość mikcji nocnych, jak i częstotliwość oddawania moczu w dzień. U 3 chorych częstotliwość oddawania moczu nie zmniejszyła się, jednak zauważyli oni zmniejszenie się trudności w oddawaniu moczu. 9 chorych nie zauważyło poprawy w trakcie leczenia i w okresie obserwacji po leczeniu. U jednego z nich w rok przed leczeniem wykonano elektroresekcję przezcewkowa gruczolaka stercza, u drugiego leczenie wdrożono w okresie zatrzymania moczu i próba usunięcia cewnika po leczeniu nie powiodła się.
U dwóch chorych w badaniu per rectum stwierdzono obecność niewielkiego, włóknistego gruczolaka, przy czym jeden z nich nie otrzymał pełnej dawki leku. U pozostałych 5 chorych, u których leczenie nie przyniosło spodziewanego rezultatu stwierdzono obecność dużego gruczolaka z zaleganiem moczu w pęcherzu około 250 ml oraz zakażeniem układu moczowego. Badaniem palpacyjnym per rectum wykonanym z chwilą ukończenia leczenia i w 6 tygodni po leczeniu nie stwierdzono inwolucji gruczolaka w żadnym przypadku.
We wszystkich przypadkach, w których przed leczeniem nie stwierdzono zmian w badaniu drobnowidowym moczu, po leczeniu wynik badania był również prawidłowy. U 4 chorych spośród 9, których leczono jednocześnie przeciwzapalnie, uzyskano prawidłowy wynik badania osadu moczu oraz jałowe posiewy moczu. Chorzy ci po leczeniu Tadenanem i lekami przeciwzapalnymi mieli znacznie mniejsze dolegliwości dysuryczne, lub dolegliwości ustąpiły całkowicie. U pozostałych 5 chorych mimo stosowania leków odkażających drogi moczowe nie uzyskano prawidłowych wyników badania drobnowidowego i bakteriologicznego moczu, chorzy ci nie zauważyli poprawy po przebyciu kuracji Tadenanem.
Zakażenie dróg moczowych u chorych przed leczeniem i po leczeniu Tadenanem ilustruje tabela II.
U 19 chorych wykonano badania uroflowmetryczne przed rozpoczęciem leczenia oraz w 6 tygodni po leczeniu. Uroflowmetrię wykonano za pomocą aparatury pozwalającej na automatyczne oznaczenie czasu wpływu 100 ml moczu. Mechanizm zegarowy był włączany po oddaniu 50 ml moczu przez badanego, zaś jego wyłączenie następowało, gdy objętość oddanego moczu osiągnęła 150 ml (2). Czas mikcji przed leczeniem wahał się w szerokich granicach od 7,42 sek. do 21,40 sek., przepływ odpowiednio od 13,47 ml/sek, do 4,67 ml/sek. Po leczeniu czas mikcji wynosił od 6,91 sek. do 18,24 sek., a przepływ od 14,47 ml/sek, do 5,55 ml/sek. Różnica czasów wpływu 100 ml moczu przed leczeniem i po leczeniu obliczona jako odsetek czasu wpływu oznaczonego przed leczeniem określa pośrednio stopień zmniejszenia trudności w oddawaniu moczu u leczonych chorych. Wyniki badań uro-flowmetrycznych uzyskane u chorych w 6 tygodni po leczeniu Tadenanem w większości przypadków (11 chorych) nie różniły się istotnie od wyników uzyskanych przed leczeniem. U 8 chorych stwierdzono skrócenie czasu wpływu 100 ml moczu o 10% do 17%. Wyniki badań uroflowmetry-cznych wykonanych przed leczeniem i po leczeniu zostały przedstawione w tabeli III.
Objawy uboczne w trakcie leczenia Tadenanem wystąpiły u 1 chorego. Po 14 dniach stosowania leku chory zaczął odczuwać dolegliwości dyspeptyczne, które nie ustąpiły po przerwaniu leczenia przeciwzapalnego (Amidoxal) i zmusiły do zaprzestania podawania Tadenanu. Pozostali chorzy nie zgłaszali żadnych dolegliwości wskazujących na działanie uboczne Tadenanu.
Omówienie
Leczenie Tadenanem przeprowadzone u 20 chorych z gruczolakiem stercza spowodowało istotne zmniejszenie dolegliwości dysurycznych w 11 przypadkach. W 9 przypadkach przed rozpoczęciem leczenia nie stwierdzono zalegania moczu przekraczającego 100 ml, zaś w 2 przypadkach objętość zalegającego moczu wynosiła ok. 150 ml. 10 chorych, którzy odczuwali subiektywną poprawę po leczeniu Tadenanem, przed leczeniem miało mocz jałowy, zaś u jednego chorego po leczeniu skojarzonym z lekami przeciw-bakteryjnymi uzyskano prawidłowy wynik badania drobnowidowego osadu moczu. Brak poprawy stwierdzono u 9 chorych. Dolegliwości spowodowane gruczolakiem stercza trwały u tych chorych ponad 10 miesięcy. Jeden z nich miał całkowite zatrzymanie moczu, u 3 chorych zaleganie moczu w pęcherzu wynosiło ponad 250 ml, u 3 około 200 ml i u pozostałych 2 nie przekraczało 100 ml. U 7 spośród tych chorych stwierdzono zakażenie układu moczowego przed leczeniem, przy czym u 4 z nich również po leczeniu istniała infekcja dróg moczowych.
Na podstawie obserwacji 20 chorych leczonych Tadenanem można sformułować następujące wnioski:
1. Tadenan jest lekiem, który przynosi subiektywną poprawę u chorych z gruczolakiem stercza, u których wywiad chorobowy jest krótki, a zmiany fizjopatologiczne układu moczowego niewielkie.
2. W większości przypadków subiektywnie oceniana przez chorego poprawa po leczeniu Tadenanem znaj duje potwierdzenie w wynikach badaniach uroflowmetrycznego.
3.Na podstawie badania plapacyjnego chorych z gruczolakiem stercza nie stwierdzono inwolucji gruczolaka po leczeniu Tadenanem.
4.Tadenan nie powoduje ustąpienia dolegliwości u chorych z długotrwającymi objawami choroby oraz u chorych, u których nie udaje się opanować zakażenia układu moczowego.
5.Tadenan w większości przypadków nie wywołuje objawów ubocznych i w świetle wyników badań laboratoryjnych, wykonanych w krótkim czasie po ukończeniu leczenia jest lekiem nie szkodliwym.