english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

Pierwszą przetokę pęcherzową wykonał Jean Iolan w 1661 roku. Zabieg ten był następnie zapomniany aż do XIX wieku (1). Obecnie po wprowadzeniu jednorazowych zestawów do nadłonowego odprowadzenia moczu (np. Cysto-Fix), ten sposób postępowania zyskał wielu zwolenników, a niektórzy uważają, że jest to metoda z wyboru (3, 4). Łatwość wytworzenia nadłonowej przetoki pęcherzowej oraz unowocześnienie aparatury do przezskórnego usuwania kamieni nerkowych nasunęła nam pomysł wykorzystania nefroskopu i ultradźwiękowej sondy do kruszenia kamieni w pęcherzu.

MATERIAŁ I METODA

. W Klinice Urologii w Katowicach od 1. 09. 1988 do 31. 10. 1990 roku usunięto z pęcherza moczowego drogą przezskórną kamienie u 7 chorych. Było wśród nich 6 mężczyzn w wieku od 23 do 67 lat i jeden chłopiec w wieku 4 lat. Wielkość kamieni wahała się od 2 do 7 cm. U 2 chorych kamień znajdował się w uchyłku pęcherza moczowego, u 2 w loży po gruczolaku stercza usuniętym operacyjnie, u 1 chorego w cewce tylnej, a u 2 kamień znajdował się w świetle pęcherza moczowego. U wszystkich chorych na podstawie badań dodatkowych wykluczyliśmy przeszkodę podpęeherzową.

Pęcherz moczowy przed zabiegiem wypełniano solą fizjologiczną. Chorych układano na plecy i znieczulano. Dorosłym podawano relanium i fortral, dziecku natomiast dożylnie ketaminę. Skórę i powłoki znieczulano dodatkowo l% roztworem xylokainy. Pęcherz moczowy nakłuwano metalową igłą z zestawu Cysto-Fix firmy B. Braun. Następnie przez igłę wprowadzano 3 metalowe rozszerzadła i po usunięciu igły kolejnymi dilatatorami wytwarzano kanał przetoki do średnicy 24 Chrr. Kamienie kruszono nefroskopem firmy Storz, którego używamy do przezskórnego usuwania kamieni z nerek. Po zakończeniu zabiegu pozostawiano w pęcherzu moczowym dren na 2—3 dni.

WYNIKI

Wszyscy chorzy po zabiegu byli wolni od kamieni. U jednego chorego zabieg wykonano w 2 etapach ze względu na wielkość i twardość kamienia. Średni czas zabiegu wyniósł 26 minut. Nie stwierdzono powikłań śródoperacyjnych. W okresie pooperacyjnym jeden chory gorączkował powyżej 38°C przez 2 dni.

OMÓWIENIE

U 2 chorych kamienie znajdowały się w uchyłku pęcherza moczowego i skruszenie ich mechanicznym litotryptorem mogło być technicznie trudne lub niemożliwe. Z tego samego powodu metodę przezskórną zastosowaliśmy u tych chorych, u których kamień znajdował się w loży po operacyjnym usunięciu gruczolaka stercza. Kamienia tego nie udało się wypchnąć z loży do światła pęcherza. U chorego z blokującym kamieniem w cewce moczowej wcześniejsze próby przesunięcia kamienia do pęcherza za pomocą cewnika i cystoskopu nie udały się. Próba usunięcia go koszyczkiem Dormia również nie powiodła się. U jednego chorego z kamieniem w pęcherzu ze względu na przykurczę w obu stawach biodrowych nie można było wykonać mechanicznej litotrypsji ze względu niemożności ułożenia go w pozycji ginekologicznej

Kamień u 4-letniego chłopca powstał na skutek długotrwałego unieruchomienia po złamaniu kości udowej,W dostępnym nam piśmiennictwie spotkaliśmy tylko jedno doniesienie na temat usunięcia kamieni pęcherzowych metodą przezskórną (2). Uważamy, że usuwanie kamieni z pęcherza moczowego przez skórę jest metodą bardzo przydatną u dzieci, a zwłaszcza u chłopców oraz u wybranych dorosłych chorych.

1. 1. Feiber H.: Percutane Zystostomie. Urologe B., 1985, 25, 61. —
2. 2. Gopala-krishan G., Bhaskar P,, Jehangir E.: Suprapubic Lithotripsy rit., J. U., 1988, 62, 4, 389. —
3. 3. Harms E., Christmann U., Klóck F. K.: Die Suprapubische Harnableitung nach gynakologischen operationen. Geburtsh, Frauenheilk., 1985, 45, 254. —
4. 4. Sokeland J.: Dauerkatheter oder suprapubische Harnableitung? Urologe B., 1984, 24, 5.

prof. zw. dr hab. n. med. Adam Szkodny, 40-073 Katowice, ul. Strzelecka 9.