PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Sp. Jan. Kiełkiewicz (1875—1929)
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1991/44/4.

autorzy

Wacław Lilpop Sp. Jan

W lutym 1929 r. chirurgia i urologia polska poniosła dotkliwą stratą. Po długiej i ciężkiej chorobie zmarł 2 lutego dr med. Jan Kiełkiewicz, ordynator oddziału chirurgiczno-urologicznego Szpitala Przemienienia Pańskiego w Warszawie. Człowiek ten całem swojem pracowitym życiem zasłużył na dobrą pamięć i gorące nieprzemijające wspomnienie.

Urodzony w 1875 r. w Warszawie, kształcił się w gimnazjum w Piotrkowie; następnie wstąpiwszy na Uniwersytet Warszawski dostaje dyplom lekarski w 1901 r. Bezpośrednio potem pracuje w ciągu jednego roku na oddziale chorób wewnętrznych dr. Janowskiego. Zamiłowanie i temperament ciągną Go jednak nieprzeparcie do chirurgii i oto już w 1902 r. przenosi się na oddział chirurgiczny dr. Władysława Krajewskiego. Był to, jak wiadomo, jeden z najlepiej postawionych oddziałów chirurgicznych w Warszawie, a zarazem szkoła dla młodych chirurgów, dająca sposobność do rozwinięcia i doskonalenia wrodzonych zdolności. Wyniósł też stamtąd sp. dr Kiełkiewicz gruntowną znajomość chirurgii oraz zamiłowanie do pracy naukowej; pozostało mu też na całe dalsze życie najlepsze wspomnienie o tej owocnej pracy. Do osoby Krajewskiego żywił prawdziwy kult. Odzywał się o nim zawsze z najwyższą czcią i miłością. Bo też zżyli się ze sobą bardzo, gdyż sp. dr Kiełkiewicz pracował na oddziale Krajewskiego aż do śmierci swego mistnza, którą bardzo boleśnie odczuł. W ciągu tego czasu był przez 3 lata asystentem eksternem przy Szpitalu Dzieciątka Jezus oraz asystentem prywatnym Krajewskiego w lecznicy. Za namową też Krajewskiego poświęca się dr Kiełkiewicz chirurgii dróg moczowych.

W 1905 r. w ciągu kilku miesięcy zwiedza kliniki w Berlinie i Wiedniu. Lata 1908—1909 spędza w Paryżu na bardzo skrupulatnych studiach w klinice Albar-

rana. W końcu 1909 r. powraca na oddział, wówczas prowadzony przez dr. Cie-chomskiego, gdzie materiał urologiczny oddany zostaje do Jego dyspozycji. Jednocześnie zostaje konsultantem urologiem przy Szpitalu Dzieciątka Jezus. Wówczas też zaczyna stosować nabytą wiedze, w tej placówce i wkrótce imponuje otrzyma-nemi wynikami.

Ogłasza szereg prac z dziedziny operacyjnej urologii, w których stara się spopularyzować nowe metody operacyjne oraz nabyte doświadczenia własne. Tu trzeba przytoczyć prace nad nową podówczas operacją prostatektomii nadłonowej, nad zabiegami wytwórczymi pęcherza moczowego przy wynicowaniu tegoż, wreszcie nad również no.wemi wówczas operacjami na miedniczce nerkowej (pielotomia).

Wojna przerywa Jego pracą w tej specjalnej dziedzinie chirurgii urologicznej. Zostaje ordynatorem szpitala głównego w Modlinie i niebawem dostaje się do niewoli niemieckiej. Okupanci jednak potrzebują wykwalifikowanych chirurgów, pozostawiają Go w Modlinie na stanowisku kierownika wielkiego szpitala chirurgicznego, gdzie pracuje do 1917 r. Powraca później do Warszawy i pracuje znowu na oddziale dr. Ciechomskiego. W 1920 r., po ustąpieniu prof. Leśniowskiego, zostaje ordynatorem oddz. chirurgiczno-urologicznego w Szpitalu św. Ducha, a wkrótce potem po przeniesieniu tegoż oddziału w Szpitalu Przemienienia Pańskiego. Na tej placówce pozostał już do śmierci i tu miał sposobność do rozwinięcia całego zasobu żywotności umysłu, energii i temperamentu chirurgicznego. Tutaj pracuje z całym zapałem nad najnowszymi zagadnieniami i ulepszeniem techniki w dziedzinie chirurgii urologicznej. Ulepszył i uprościł technikę wykonywania prostatektomii, sprowadzając ten zabieg do rekordowej cyfry kilkuminutowej operacji (Technika operacyjna prostatect. P. G. L. 1922, 3). Znaczną pracę włożył w wprowadzenie pielografii jako koniecznej metody badania szczególniej w cierpieniach nowotworowych nerek. (Rozpoznawanie nowotworów ner.ki ze szczególnym uwzględnieniem pyelografii. Ks. pam. XII Zjazdu Chir. Pol. 1925 r.), Zastosowanie przez Niego w tym celu pyelografii wyprzedziło prace znanych urologów paryskich. Wreszcie b. poważne wyniki dały prace nad gruźlicą dróg moczowych. W szeregu prac i odczytów popularyzował wiedzę o konserwatywnych zabiegach chirurgicznych w gruźlicy dróg nasiennych (Leczenie chirurg, gruźlicy narządów płciowych u mężczyzn. P. G. L. 1925 rok), oraz o leczeniu chirurgicznym gruźlicy nerek (wykłady na kursie dopełniającym dla lekarzy). Pozatem trudno zliczyć te wszystkie demonstracje kliniczne czy to na posSedizeniach klinicznych w Szpitalu Pnzemienienia Pańskiego, czy też w Towarzystwie Chirurgów, lub w Warsz. Tow. Lek., których to towarzystw Zmarły był gorliwym i czynnym członkiem (Warsz. Tow. Lek. od 1907 r. Tow. Chirurgów od założenia). Również postępem wiedzy urologicznej za granicą, a szczególnie we Francji interesował się sp. dr K. bardzo. Starał się regularnie bywać na zjazdach chirurgicznych i urologicznych w Paryżu, dokąd Go też ciągnął sentyment odbytych studiów. Od 1926 r. był członkiem Międzynarodowego Tow. Urologicznego.

Niewątpliwie sp. dr Kiełkiewicz był jednym z czołowych urologów polskich. Znany był w całym kraju i uznany jako taki przez wszystkich niemal lekarzy i szerokie sfery publiczności. Duże zasługi położył na polu popularyzacji wiedzy urologicznej wśród lekarzy polskich i bardzo duże miał przed sobą możliwości. Zabiegał i gotował się do wydatnego powiększenia oddziału, co wzmogłoby jeszcze zasięg Jego czynu lekarskiego. Niestety, nieobliczalna choroba i niespodziewana śmierć, przecięła to obiecujące życie w największym pędzie twórczości i ekspansji.

Cześć Jego pamięci.

SPIS PRAC DR. MED. JANA KIEŁKIEWICZA *

1. J. Kiełkiewicz: Przypadek ropniaka nerki. Przeg. Chir. Gin., 1910, II. — 2. J. Kiełkiewicz: Sączek Freyera, używany przy prostatektomii nadłonowej. Przeg. Chir. Gin., 1910, II, 218. — 3. J. Kiełkiewicz: Przypadek przerostu gruczołu krokowego, operowany sposobem Freyera. Przeg. Chir. Gin., 1910, II, 356. — 4. J. Kiełkiewicz: Pokaz nerki, usuniętej z powodu przetoki nerkowej. Przeg. Chir. Gin., 1910, III, 364. — 5. J. Kiełkiewicz: Pokaz nerki usuniętej z powodu gruźlicy w okresie wczesnym. Przeg. Chir. Gin., 1911, IV, 209. — 6. J. Kiełkiewciz: W sprawie leczenia operacyjnego gruźlicy dróg nasiennych. Przeg. Chir. Gin., 1912, VII, 364. — 7. J. Kiełkiewicz: Wynicowanie pęcherza moczowego. Wytworzenie nowego pęcherza i cewki. Przeg. Chir. Gin., 1913, VIII, 225. — 8. J. Kiełkiewicz: Dwa przypadki gruźlicy nerek. Przeg. Chir. Gin., 1913, VIII, 308. — 9. J. Kiełkiewicz: Przypadek kamienia miedniczki nerkowej, usuniętego drogą cięcia miedniczki. Przeg. Chir. Gin., 1913, IX, 220. — 10. J. Kiełkiewicz: Przypadek kamieni miedniczki nerkowej. Przeg. Chir. Gin., 1913, IX, 233.

11. J. Kiełkiewicz: Przypadek kamienia miedniczki nerkowej, usuniętego drogą cięcia miedniczki nerkowej. Gaz. Lek., 1913, XVIII, 479. — 12. J. Kiełkiewicz: Przypadek kamieni miedniczki nerkowej. Gaz. Lek., 1913, XIX, 793. — 13. J. Kiełkiewicz: Traitement de l\\\'exstrophie vesicale par formation d\\\'une nouvelle vessie et d\\\'un nouvel uretre. Revue Cliniąue d\\\'Urologie, 1913, 418, Paris. — 14. J. Kiełkiewicz: Gruźlicza nerka z dwoma moczowodami. Przeg. Chir. Gin., 1914, XI, 83. — 15. J. Kiełkiewicz, A. Puławski: Demonstracja chorej po operacji Edelbolsa. Pam. Szpit. Dziec. Jezus w W-wie, 1918, 35. — 16. J, Kiełkiewicz: Technika operacyjna prostatectomii. Pol. Gaz. Lek., 1922, II, 41. — 17. J. Kiełkiewicz: Przypadki nephritis dolorosa et nephritis haematurica. Pol. Gaz. Lek., 1922, I, 926. — 18. J. Kiełkiewicz: Leczenie chirurgiczne gruźlicy narządów płciowych u mężczyzn. Pol. Gaz. Lek., 1925, IV, 287. — 19. J. Kiełkiewicz: Rozpoznawanie nowotworów nerki ze szczególnym uwzględnieniem pyelografii. Księga Pam. XII Zjazdu Lek. i Przyrodn. Pol. w 1925 r. W-wa 1926, 11. — 20. J. Kiełkiewicz: Gruźlica narządu moczopłciowego u mężczyzn. Odbitka z wyd. „Gruźlica i walka społ. z gruźlicą\\\". W-Wa 1927, 485.

adres autorów

prof. zw. dr med. Stefan Wesołowski, 00-539 Warszawa,
ul.Piękna3.