PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Brodawczak odwrócony inverted papilloma) moczowodu
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1992/45/3.

autorzy

Maciej Czaplicki, Andrzej W. Malewski, Tadeusz Krzeski, Ewa Walczakowa, Stefan Kruś
Z Katedry i Kliniki Urologii AM w Warszawie
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. T. Krzeski
Z Zakładu Anatomii Patologicznej AM w Warszawie
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. med. S. Kruś

streszczenie

Przedstawiono chorego, u którego rozpoznano brodawczak odwrócony (inverted papilloma) moczowodu. Operacja oszczędzająca pozwoliła na zachowanie nerki

W 1963 roku Potts i Hirst pierwsi opisali brodawczaka przejściowokomórkowego rosnącego do ściany pęcherza moczowego (inverted papilloma) (1, 3, 4, 10). Od tego czasu opisano ponad sto przypadków tej zmiany zlokalizowanej głównie w pęcherzu moczowym, a bardzo rzadko w moczowodzie i miedniczce nerkowej (8).

Pierwszy przypadek inverted papilloma, rozpoznany w moczowodzie, opisał w 1980 roku Geisler i wsp. (4).

Przedstawiamy obserwowanego przez nas chorego ze względu na rzadkość lokalizacji tej zmiany w moczowodzie oraz postępowanie operacyjne odmienne od opisanych.

Opis przypadku

Chory E. S., lat 72 (nr hist. chor. 1218/83) został przyjęty w dniu 08.10.1983 r. do Kliniki Urologii AM w Warszawie z powodu nawracających od 6 miesięcy ataków bólowych nerki po stronie lewej. W badaniach laboratoryjnych nie stwierdzono odchyleń od normy. Badanie urograficzne wykazało poszerzenie układu kielichowo-miedniczkowego i lewego moczowodu do wysokości szpary stawu krzyżowo-biodrowego oraz mierne powiększenie gruczołu krokowego (ryc. 1). Rozpoznano słabo cieniujący złóg w dolnym odcinku lewego moczowodu.

W dniu 20.10.1983 r. chorego operowano: z cięcia skórnego po stronie lewej odsłonięto na wysokości naczyń biodrowych moczowód stwierdzając jego pogrubienie. W miejscu pogrubienia moczowodu stwierdzono palpacyjnie owalny, sprężysty twór w jego świetle. Nacięto ścianę moczowodu odsłaniając w jego świetle polipowaty twór o gładkiej powierzchni, wielkości 1,0x0,8 cm na wąskiej szypule. Guz ten wycięto po podkłuciu i podwiązaniu szypuły. Pojedynczymi szwami zeszyto moczowód. Przebieg pooperacyjny bez powikłań. Chorego wypisano do domu w ósmej dobie po operacji.

Badanie histopatologiczne (nr 14263/83): guz składa się z ognisk nabłonka przejściowego o walcowatych komórkach podstawy, niektóre z tych komórek posiadają stosunkowo duże jądra, a gdzieniegdzie widoczne jest jąderko. Ogniska te otoczone są skąpym podścieliskiem łącznotkankowym (ryc. 2). Miejscami widoczne są torbielowate twory zawierające w świetle masy białkowe (ryc. 3). Powierzchnia guza pokryta jest nabłonkiem przejściowym. Biorąc pod uwagę rozrost nabłonka przejściowego w głąb podścieliska — rozpoznano inverted papilloma.

Badanie kontrolne przeprowadzono w 5 lat po operacji: chory nie zgłaszał żadnych skarg ze strony układu moczowego. W badaniach laboratoryjnych nie stwierdzono odchyleń od normy. Kontrolna urografia wykazała całkowite cofnięcie się poszerzenia układu kielichowo-miedniczkowego i moczowodu po stronie lewej

OMÓWIENIE

Inverted papilloma zalicza większość autorów do zmian rozrostowych, nie nowotworowych, powstających prawdopodobnie w następstwie przewlekłego drażnienia i rozrostu gniazd Bruna lub też przewlekłego zapalenia typu cystitis cystica (2, 5, 6, 7, 10). Poza układem moczowym brodawczak ten spotyka się w obrębie zatok obocznych nosa i jamy nosowej (8). Jedynie Uyama i Moriwaki (1981) sugerują możliwość złośliwej transformacji inverted papilloma-, bądź jego złośliwość pierwotną (9).

W większości z 14 opisanych w piśmiennictwie zmian typu inverted papilloma zlokalizowanych w moczowodzie wykonano wycięcie nerki wraz z moczowodem (tab. I). U przedstawionego chorego wykonano operację oszczędzającą, ograniczoną jedynie do wycięcia samej zmiany, co okazało się w pełni wystarczające biorąc pod uwagę nienowotworowy charakter inverted papilloma. Takie samo leczenie z dobrym wynikiem w identycznym przypadku przedstawił Embon i wsp. (1984) (3).

piśmiennictwo

  1. 1. Ajrawat H. S., Skogg D. P., Asirwatham J. E., Gonder M. J.: Lobulated inverted papilloma of ureter. Urology, 1982, 20, 3, 290. —
  2. 2. Arrufat J. M., Vera-RomaJ. M., Casas V., Vargas S. M., Abella A. F.: Papilloma irwertido de ureter. Actas Urol. Esp., 1983, 7, 3, 225. —
  3. 3. Embon O. M., Saghi N., Bechar L.: Inverted papilloma of ureter. Eur. Urol., 1984, 10, 139. —
  4. 4. Geisler C. H., Mon K., Leiter E.: Lobulated inverted papilloma of the ureter. J. Urol., 1980,123, 2, 270. —
  5. 5,Jacobellis U., Resta L., Ruotolo G.: Irwerted papillom aof the ureter. Eur. Urol.,1983, 9, 370. —
  6. 6. Najto S., Minoda M., Hirata H.\\\\\\\\ Irwerted papilloma of ureter. Urology,1983, 22, 3, 290. —
  7. 7. Pluot M., Praverman A., Leclerc Ph., Poll-Patey M., Diebold M. D., Caulet T.:Papillome irwerse de 1\\\\\\\'uretere. Arch. Anat. Cytol. Path., 1982, 30, 1, 39. —
  8. 8.Schwarz-Lausten G., Anagnostaki L., Thomsen O. F.\\\\\\\\ Inverted papilloma of the upper urinary tract. Eur. Urol., 1984, 10, 67. —
  9. 9, Uyama T., Moriwaki S.: Inverted papilloma with malignant change of renal pelvis. Urology, 1981, 17, 2, 200. —
  10. 10. Zieliński J.: Onkologia urologiczna.PZWL, Warszawa, 1986.

adres autorów

dr n. med. Maciej Czaplicki, Klinika Urologii AM.
02-005 Warszawa, ul. Lindleya 4.