PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Wartość raveronu w leczeniu chorych z przerostem stercza
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1979/32/2.

autorzy

Andrzej Borówka, Tadeusz Krzeski
Klinika Urologiczna Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie
Kierownik Kliniki: doc. dr hab. med. T. Krzeski

streszczenie

Autorzy przedstawiają wyniki leczenia Raveronem 30 chorych z gru-czolakiem stercza. Korzystne wyniki leczenia w świetle badań uroflow­metrycznych uzyskano u 19 chorych, zaś poprawę w ocenie subiektyw-nej stwierdzono u 23 chorych. Nie stwierdzono objawów ubocznych działania leku.

Raveron jest lekiem produkowanym przez szwajcarską firmę Ro-bapharm AG, Basel. Preparat zawiera odbiałczony wyciąg gruczołów krokowych cieląt. Producent zaleca stosowanie Raveronu u chorych z gruczolakiem stercza w początkowym okresie choroby z zaleganiem mo­czu nie przekraczającym 150 ml, w przypadkach zapalenia stercza, w nietrzymaniu moczu po adenomektomii oraz jako przygotowanie przed­operacyjne przed wyłuszczeniem gruczolaka stercza. Z piśmiennictwa zagranicznego (2, 4, 5, 6) wynika, że lek ten w blisko połowie przypad­ków gruczolaka stercza wywiera korzystny wpływ powodując zmniej­szenie dolegliwości przy oddawaniu moczu oraz zmniejszając częstość oddawania moczu. Na podstawie badań skuteczności działania Raveronu, prowadzonych w Polsce (3, 7) stwierdzono, że Raveron nadaje się do zachowawczego leczenia chorych z gruczolakiem stercza, szczególnie we wczesnym okresie choroby. Niewielkie dotychczas możliwości leczenia farmakologicznego gruczolakowatego przerostu stercza skłoniły nas do przeprowadzenia badania wartości klinicznej Raveronu w tych przy-padkach.

Materiał i wyniki

Badaniu poddano 30 chorych z gruczolakiem stercza w wieku od 53 lat do 82 lat. Rozpoznanie choroby stawiano na podstawie wywiadu, badania fizykalnego oraz urografii i badania uroflowmetrycznego. Po­nadto u wszystkich chorych wykonano badania morfologiczne i bioche­miczne krwi, badanie drobnowidowe osadu moczu oraz posiew moczu. Do leczenia kwalifikowano chorych, u których dolegliwości trwały nie dłużej niż rok (27 przypadków) lub chorych, u których istniały względne przeciwwskazania do leczenia operacyjnego z uwagi na stan układu krą­żenia i oddychania (3 przypadki). 30 chorych miało częstomocz, chorzy ci w nocy oddawali mocz od 3 do 5 razy. 24 chorych podawało koniecz­ność parcia w czasie mikcji, 19 odczuwało pieczenie i bóle w cewce mo­czowej, 3 skarżyło się na uczucie rozpierania w kroczu. Na podstawie badania per rectum u wszystkich chorych stwierdzono powiększenie stercza o cechach przerostu gruczolakowatego, przy czym u 19 chorych stercz był miernie powiększony, u 4 chorych stwierdzono obecność włók­nistego gruczolaka niewielkich rozmiarów i u 7 rozpoznano duży gru­czolak stercza. Skład morfologiczny krwi, poziom mocznika we krwi, kreatyniny w surowicy oraz poziom fosfatazy kwaśnej i zasadowej u wszystkich chorych były prawidłowe. Prawidłowy wynik badania drob­nowidowego moczu oraz jałowy posiew moczu stwierdzono u 22 cho­rych, leukocyturię stwierdzono u 8 chorych, a u 4 z nich badanie bakte­riologiczne moczu ujawniło zakażenie pałeczką E. coli.

Badania urograficzne wykonane u wszystkich chorych przed leczeniem w 28 przypadkach wykazały wpuklanie się gruczolaka stercza do pę­cherza oraz przerost mięśnia wypieracza. U 2 chorych nie stwierdzono uniesienia dna pęcherza przez powiększony gruczoł krokowy, jednak ściana pęcherza Była pogrubiała, a badanie per rectum potwierdzało roz­poznanie gruczolaka stercza. Zdjęcia okolicy pęcherza wykonane po mikcji pozwoliły na orientacyjne okrślenie objętości zalegającego mo­czu. Na tej podstawie u 20 chorych nie stwierdzono zalegania moczu w pęcherzu, natomiast u 7 chorych nie przekraczało ono 100 ml, a U S~ wynosiło "około 150 ml. Badania uroflowmetryczne potwierdziły istnienie przeszkody podpęcherzowej u wszystkich chorych.

Raveron stosowano w postaci głębokich wstrzyknięć domięśniowych po 2 ampułki co drugi dzień. W ciągu miesięcznej kuracji chorzy otrzy­mywali 30 ampułek leku w 15 injekcjach. U 8 chorych, u których stwier­dzono cechy zapalenia dróg moczowych, jednocześnie stosowano leki przeciwbakteryjne: sulfonamidy, nitrofurantoinę lub nevigramon. 3 cho­rych otrzymywało leki ze wskazań internistycznych. W czasie leczenia Raveronem nie stosowano leków rozkurczowych i uspokajających.

Kontrolne badanie palpacyjne per rectum, badanie drobnowidowe i bakteriologiczne moczu, badania biochemiczne i morfologiczne krwi oraz badanie uroflowmetryczne wykonywano u chorych w 8 tygodni po ukoń­czeniu leczenia. Badania biochemiczne i morfologiczne krwi wykonane u chorych po leczeniu nie ujawniły odchyleń od stanu prawidłowego. W badaniach laboratoryjnych moczu, wykonanych u chorych, u których stosowano jednocześnie leczenie przeciwbakteryjne stwierdzono ustą­pienie cech zakażenia układu moczowego u 4 chorych, pozostałych 4 po leczeniu nadal miało leukocyturię i dodatnie wyniki posiewów moczu. Określenie skuteczności działania Raveronu opierano na subiektywnej ocenie chorego posługując się danymi z wywiadu, na badaniu palpacyj­nym stercza per rectum oraz porównaniu wyników badania uroflowme­trycznego wykonanego przed leczeniem oraz w 8 tygodni po ukończeniu podawania leku. 23 spośród badanych chorych było zadowolonych z prze­prowadzonego leczenia. Częstomocz nocny zmniejszył się lub ustąpił u 23 chorych, 14 chorych twierdziło, że po leczeniu mocz oddają bez odczuwanego poprzednio oporu, u 16 ustąpiły bóle i pieczenie w cewce moczowej. Ocenę subiektywną działania Raveronu przedstawiono w ta­beli I.

Badaniem palpacyjnym per rectum nie stwierdzono zmniejszenia się gruczolaka w żadnym przypadku.

Badania uroflowemetryczne wykonano za pomocą aparatury ozna­czającej automatycznie czas wypływu 100 ml moczu. Mechanizm zega­rowy uroflowometru był włączany po oddaniu przez chorego 50 ml mo­czu, zaś jego wyłączenie następowało, gdy objętość oddanego moczu osiągnęła 150 ml (1). Czas wypływu 100 ml moczu przed leczeniem wy­nosił od 14,11 sek. do 8,37 sek. (średnio 11,03 sek.), przepływ moczu od­powiednio od 7,08 ml/sek, do 11,94 ml/sek, (średnio 9,06 ml/sek.). Po leczeniu czas wypływy 100 ml moczu wynosił od 12,73 sek. do 7,12 sek. (średnio 9,71 sek.), a przepływ od 7,85 sek. do 14,04 ml/sek, (średnio 10,30 ml/sek.). Średnia arytmetyczna różnic czasu wypływu 100 ml mo­czu u 30 chorych przed leczeniem i po leczeniu wynosiła 1,97 sek., śre­dnia arytmetyczna różnic wartości przepływu odpowiednio 1,24 ml/sek. Różnica czasów wypływu 100 ml moczu przed leczeniem i po leczeniu obliczona jako odsetek czasu wypływu oznaczonego przed leczeniem określa pośrednio stopień zmniejszenia przeszkody podpęcherzowej. U 19 chorych stwierdzono wyraźne skrócenie czasu wypływu, wynoszące po­nad 10% wartości tego parametru oznaczonego przed leczeniem, u po­zostałych 11 chorych wynosiło ono średnio 6°/o.

Wyniki leczenia Raveronem przedstawiono w tabeli II.

W czasie obserwacji chorych leczonych Raveronem nie stwierdzono objawów ubocznych działania leku.

Omówienie

Leczenie Raveronem przeprowadzone u 30 chorych w 23 przypad­kach spowodowało istotne zmniejszenie dolegliwości wywołanych przez gruczolak stercza. U 22 spośród tych chorych zarówno przed leczeniem jak i po leczeniu nie stwierdzano cech zakażenia układu moczowego, zaś dolegliwości spowodowane przeszkodą podpęcherzową nie trwały dłużej niż 12 miesięcy. U 4 spośród 7 chorych, którzy nie zauważyli poprawy po ukończeniu leczenia stwierdzono zakażenie układu moczo­wego również po ukończeniu kuracji, zaś u pozostałych dolegliwości trwały od ponad 2 lat, a próbę leczenia zachowawczego podjęto u nich z uwagi na istnienie względnych przeciwwskazań do leczenia operacyj­nego. U 19 chorych poprawa subiektywna została potwierdzona korzy­stnymi wynikami badania uroflowmetrycznego. Badania uroflowmetrycz­ne wykonane u 4 chorych, którzy nie stwierdzili zmniejszenia lub ustą­pienia dolegliwości również nie ujawniły wyraźnej poprawy. Należy podkreślić, że mimo stwierdzonego uroflowmetrycznie u 11 chorych braku obiektywnej poprawy, 4 z nich pozytywnie oceniło działanie Raveronu twierdząc, że po leczeniu dolegliwości związane z chorobą wyraźnie się zmniejszyły.

Wnioski

1.Raveron jest lekiem przynoszącym subiektywną poprawę u chorych z gruczolakiem stercza we wczesnym okresie choroby, bez zakażenia układu moczowego.

2.W większości przypadków subiektywnie oceniana przez chorych poprawa po leczeniu Raveronem znajduje potwierdzenie w wynikach badania uroflowometrycznego.

3.Na podstawie badania palpacyjnego nie stwierdzono inwolucji gruczolaka po leczeniu Raveronem.

piśmiennictwo

  1. Daszkiewicz E., Zuchowicz K.: Doniesienie wstępne o pomiarach przepływu moczu przez cewkę i oporu cewki. Pol. Przeg. Chir., 1970, 42, 950.
  2. Ichim V.: Zur Behandlung der Entleerungsstorungen der Blase mit Raveron. Z. Urol. Nephrol., 1970, 4, 63.
  3. Janusz F., Zieliński J.: Wyniki leczenia gruczolaka stercza Rave-ronem w świetle uroflowmetrii na podstawie 20 przypadków. Pol. Przeg. Chir., 1975, 47, 1441.
  4. Metanovic M.: Klinische Untersuchungen mit dem Prosta-taextrakt Raveron. Praxis., 1960, 49, 1222.
  5. Molnar J.: Prostataextrakt bei An-fangsstadien der Prostatahypertrophie. Urologe B., 1970, 6, 362.
  6. Scultety S.: Raveron in der urologischen Praxis. — Dreijahrige klinische Erfahrung. Z.. Urol. Nephrol., 1962, 55, 209.
  7. Steinmetz L., Adamkiewicz K.: Pomiar strumienia moczu u chorych z gruczolakiem stercza leczonych Raveronem. Pol. Przeg. Chir., 1974, 46, 1375.

adres autorów

Klinika Urologiczna Centrum Medycznego Kształcenia Podyplo­mowego
ul. Czerniakowska 231
00-416 Warszawa