Moczowód przebiegający poza żyłą główną dolną
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1992/45/4.

autorzy

Mirosław Bogacki, Wojciech Krawczyński, Marek Sauczek, Julian Strzelczuk: Z Oddziału Urologicznego Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Koninie
Ordynator Oddziału: lek. med. Mirosław Bogacki
Dyrektor Szpitala: lek. med. Andrzej Michalski

streszczenie

Przedstawiono rzadką wadę rozwojową moczowodu przebiegającego poza żyłą główną dolną, rozpoznaną przedoperacyjnie i leczoną wycięciem zmienionego odcinka moczowodu oraz zespoleniem miedniczki z moczowodem sposobem Anderson-Hynesa z dobrym skutkiem.

Moczowód przebiegający poza żyłą główną dolną należy do rzadkich wad rozwojowych. Jest rozpoznawany trzykrotnie częściej u mężczyzn niż u kobiet (1,2, 4,). Zazwyczaj jest rozpoznawany w wieku dojrzałym, rzadko u dzieci (7). Po raz pierwszy ureter retrocavalis opisał Hochstetter w 1893 roku (1, 3). Obraz radiologiczny wady znany jest od 1935 roku — dzięki doniesieniom Randalla i Campbella, którzy w ureterografii na zdjęciu skośnym prawym stwierdzili nieprawidłowe zagięcie moczowodu w kierunku kręgosłupa, w miejscu uciśnięcia go przez żyłę główną dolną (objaw Randalla i Campbella) (1, 3).

Opis przypadku

Chory A., P. lat 21, numer historii choroby 10749/86, przyjęty z powodu bólów w prawej okolicy lędźwiowej oraz bólów wzdłuż prawego łuku żebrowego i rozpoznaniem hydronephrosis dextra. Dolegliwości od trzech tygodni. Poprzednio zdrowy, w 9 i 18 miesiącu życia przebył operacje przepuklin pachwinowych. W badaniu przedmiotowym nieznaczna bolesność przy opukiwaniu prawej okolicy lędźwiowej. Badania biochemiczne bez odchyleń od normy. Urografia uwidoczniła wodonercze po stronie prawej, z poszerzonym górnym odcinkiem moczowodu, widocznym do wysokości L3 (ryc. 3). Dalszego przebiegu moczowodu nie udało się prześledzić. Wykonana ureteropielografia (ryc. 1, 2) wykazała syfonowate zagięcie i uciśnięcie moczowodu na wysokości L3-L4 oraz charakterystyczny przebieg moczowodu na zdjęciu skośnym prawym. Rozpoznano ureter retrocavalis dex. cum hydronephrosis. Chorego operowano: moczowód przecięto w odcinku podmiedniczkowym i po wypreparowaniu spod żyły głównej dolnej zwężony moczowód wycięto. Kikut moczowodu zespolono z miedniczką sposobem Anderson-Hynesa. Przebieg pooperacyjny niepowikłany.

OMÓWIENIE

Objawy chorobowe towarzyszące moczowodowi przebiegającemu poza żyłą główną dolną nie są charakterystyczne. Często wada przebiega bezobjawowo nie dając żadnych dolegliwości (1,2, 5). Niekiedy objawem są zmiany w badaniu moczu: białkomocz, ropomocz, erytrocyturia. Moczowód przebiegający poza żyłą główną dolną może dawać bóle okolicy lędźwiowej, często imitujące bóle kręgosłupa (1, 2, 3, 6). Rozpoznanie opieramy na badaniu urograficznym oraz ureteropielografii i ewentualnie kawografii skojarzonej z ureteropielografią (1, 3). Leczenie wady jest operacyjne i polega na zachowaniu nerki i nadaniu moczowodowi prawidłowego przebiegu (2, 7). U przedstawionego chorego rozpoznanie ustaliliśmy na podstawie badań radiologicznych z charakterystycznym objawem Randalla-Campbella w ureteropielografii. Kontrolną urografię wykonaliśmy w trzecim miesiącu po leczeniu operacyjnym, oraz po 6 latach (ryc. 3). Badania wykazały dobry efekt leczniczy w wieloletniej obserwacji.

piśmiennictwo

1. Borkowski A., Hartel-Ulkowska N., Rajewski J.: Ureter retrocavalis. Pol. Przeg. Chir., 1973, lOa, 1154. —
2. Borówka A., Kalabarczyk W., Romaszewski W., Lorencewicz Z.: Moczowód przebiegający poza żyłą główną dolną. Urol. Pol., 1982, 35, 1-2, 71. —
3. Gajewski J., Lasek W.: Moczowód położony poza żyłą główną dolną. Urol. Pol., 1980, 33, 1, 75. —
4. Rosiak _.: Ureter retrocavalis sinister. Urol. Pol., 1981, 34, 1, 73. —
5. Steinmetz _., Nowak L.: Ureter retrocavalis. Urol. Pol., 1981, 34, 2, 154. —
6. Stypko A., Kasztelan Z., Szcześniak L.: Moczowód poza żyłą główną dolną przyczyną olbrzymiego wodonercza. Urol. Pol., 1989, 42, 2, 126. —
7. Tucholski W., Szkodny A.: Moczowód przebiegający poza żyłą główną dolną. Urol. Pol., 1983, 36, 4, 351.

adres autorów