english version wersja do druku
	kwartalnik ISSN 0500-7208 Czasopismo punktowane przez KBN, Index Copernicus oraz w bazie GBL

Na zaproszenie dr med. C. Schmechela i H. Kuhna w dniu 7 listopada 1992 roku we Frankfurcie nad Odrą brałem udział w obradach Brandenburskiego Dnia Urologów. Zjazd ten nawiązywał do wieloletniej tradycji spotkań urologów województw nadgranicznych. W przeciwieństwie do poprzednich zaistniała możliwość uczestniczenia w obradach gości z całych Niemiec i zachodnich rejonów Polski. Pośród kilkudziesięciu uczestników nie zabrakło polskich urologów. Omówiono następujące tematy:

1. Rozpoznanie, leczenie raka stercza

2. Zachowawcze sposoby leczenia gruczolaka stercza

3. Wartość odprowadzenia moczu z pęcherza za pomocą przetoki wytworzonej przy użyciu cystofixu

4. Zabiegi laparoskopowe w urologii

5. Wybrane zagadnienia odpowiedzialności prawnej współczesnego lekarza ad. 1. Rozpoznanie i leczenie raka stercza referował Prof. dr J. Altwein w Monachium. W rozpoznaniu należy uwzględnić wyniki badań fosfataz, stężenia P.S.A. Decydującym jest wynik biopsji stercza przez krocze. Zabieg sterowany ultrasonograficznie. Pomocnym w ocenie stopnia zaawansowania nowotworu jest wynik ultrasonografii przezodbytniczej. Dla wykrycia przerzutów w układzie kostnym wskazana jest scyntygrafia. Zaleca się przed podjęciem decyzji o radykalnej prostatektomii łaparoskopową limfadenektomię węzłów chłonnych miednicy małej. W stadiach A i B raka stercza preferowana jest radykalna prostatektomia z usunięciem węzłów chłonnych miednicy małej. W stadium C proponowane są różne sposoby leczenia: radioterapia, podawanie analogów L.H.R.H. antyandrogeny w monoterapii lub połączone z wytrzebieniem. W stadium D proponuje się wytrzebienie z antyandrogenami i chemioterapię. Tylko wczesne wykrycie raka stercza i zastosowanie właściwej terapii może poprawić wyniki leczenia.

ad. 2. Zachowawcze sposoby leczenia gruczolaka stercza omówił dr med. P. Fabricus z Berlina. Gruczolak stercza zaliczany jest do endokrynopatii. U mężczyzn powyżej 50 roku życia daje się zauważyć zmiana proporcji między testosteronem a estrogenami. Pod wpływem 5-alfa-reduktazy testosteron zmienia się na czynne ciało dihydro-testosteron. Związek ten ma działanie pobudzające wzrost części gruczołowatej stercza, tkankę podścieliska stymulują estrogeny. Wykazano, że część chorych pomimo usunięcia przeszkody w odpływie moczu (adenomektomia) ma nadal zaburzenia mikcyjne spowodowane dysfunkcją mięśni pęcherza. W leczeniu zachowawczym gruczolaka stercza stosuje się inhibitory 5-alfa-reduktazy, analogii L.H.R.H. i antydrogeny. Dla poprawy mikcji stosowane są blokery alfa-1-andrenergetyczne. Fitoterapia niehormonalna ma za zadanie obniżenie cholesterolu i związków pokrewnych androgenom. Nie wynaleziono ośrodka farmakologicznego, którym można wyleczyć gruczolaka stercza. Leczenie zachowawcze należy przeprowadzić pod kontrolą badań U.S.G. i urodynamicznych aby we właściwym momencie przystąpić do leczenia operacyjnego.

ad. 3. Wartość odprowadzenia moczu z pęcherza za pomocą przetoki wytworzonej przy użyciu cystofixu referował prof. dr W. Wieland z Regensburgu. Wskazaniem jest zatrzymanie moczu. Technika zabiegu jest powszechnie znana. Preferował wykonanie zabiegu monitorowanego za pomocą U.S.G. Wartością tej metody odprowadzenia moczu jest uniknięcie powikłań związanych z cewnikowaniem lub cewnikiem założonym na stałe (zakażenie, zapalenie cewki, zwężenie odleżyny, krwawienie, wtórna kamica). Laparoskopowe zabiegi w urologii referował Prof. dr 5. Loening z Berlina. Laparoskopia przestała już być metodą diagnostyczną pozwalającą na „oglądanie\\\" narządów moczowych od strony jamy brzusznej. Coraz więcej ośrodków wykonuje tą drogą limfadenektomię węzłów chłonnych w miednicy małej, usunięcie jądra ektopicznego z jamy brzusznej, obliterację żył nasiennych w leczeniu żylaków powrózka nasiennego, usunięcie złogu z moczowodu a nawet małych, marskich nerek.

ad. 5. Wybrane zagadnienia odpowiedzialności prawnej współczesnego lekarza przedstawił p. H. Wartensleben — adwokat ze Stolbergu. Zwrócił uwagę na znamienny wzrost spraw sądowych przeciw lekarzom. Lekarz może być oskarżony nie tylko przez pacjenta i jego rodzinę ale również przez zakład ubezpieczeń. W dobrze pomyślanym interesie własnym lekarz zobowiązany jest do informowania pacjenta o sposobach leczenia i możliwościach powikłań. Wskazana jest rozmowa z pacjentem w obecności świadków zwłaszcza przed ryzykownymi operacjami. Na każdy zabieg musi być wyrażona zgoda na piśmie. Dokładna, skrupulatnie prowadzona dokumentacja pozwala uchronić lekarza od nieuzasadnionych zarzutów ze strony pacjenta, jego rodziny i zakładu ubezpieczeń.

Obrady odbywały się w salach hotelu we Frankfurcie nad Odrą. Dodatkową atrakcją były stoiska wystawcze różnych firm, które reklamowały sprzęt medyczny i preparaty farmakologiczne kilkunastu renomowanych firm. Referaty spotkały się z żywą reakcją o czym świadczy ożywiona dyskusja. Spotkania urologów pogranicza obu państw powinny być kontynuowane z korzyścią dla obu stron.

Na zakończenie chciałbym wyrazić podziękowanie organizatorom za zaproszenie i umożliwienie mi wzięcia udziału w tym interesującym zjeździe.

Prof. dr hab. med. Andrzej Musierowicz 02-315 Warszawa ul. Barska 16/20 Szpital Chirurgii-Urazowej Oddział Urologiczny
Praca wpłynęła do Redakcji 1993.01.16