PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Ucisk na żyłę główną dolną w przebiegu olbrzymiej torbieli samotnej nerki
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1979/32/2.

autorzy

Marian Brocki, Eugeniusz Miękoś, Andrzej Markiewicz
I Kliniki Chirurgiczna Instytutu Chirurgii WAM
Kierownik: doc. dr hab. med. S. Barcikowski

streszczenie

Autorzy przedstawiają przypadek ucisku żyły głównej dolnej w prze­biegu torbieli samotnej nerki. Podkreślają trudności diagnostyczne oraz konieczność szybkiego wkroczenia operacyjnego w przypadku wystą­pienia zakażenia torbieli oraz wystąpienia objawów ucisku na żyłę główną dolną. Wczesna lumbotomia zapobiega powikłaniom. Wskaza­na jest ona też w przypadkach trudnych diagnostycznie i wątpliwych.

Przedstawiamy przypadek ucisku żyły głównej dolnej przez olbrzy­mią samotną torbiel nerki.

Opis przypadku

Chora P. J. lat 35 (nr hist. chor. 2159/76) przyjęta do kliniki z rozpoznaniem: Tumor abdominis. Zgłasza skargi na ból w prawym podżebrzu, stany podgorączko­we, nudności, ogólne osłabienie, bóle kończyn dolnych. Od tygodnia leczona była W związku z narastaniem dolegliwości przez lekarza rejonowego z podejrzeniem zmian zapalnych w płucach, bez poprawy. W wywiadzie podaje okresowo pojawia­jące się zmiany w wynikach badania moczu pod postacią białkomoczu i krwinko-moczu, co nawiedza chorą od kilku lat.

Badaniem przedmiotowym z odchyleń od stanu prawidłowego stwierdzono u cho­rej asymetrię brzucha z uwypukleniem go od łuku żebrowego do talerza kości biodrowej prawej. W tej okolicy wyczuwalny był guz wielkości głowy, napięty, nieco tkliwy przy obmacywaniu. Wstrząsanie prawej okolicy lędźwiowej bolesne. Kończyny dolne obrzęknięte. Na goleniach, udach i brzuchu widoczna obfita sieć żył krążenia obocznego.

Badania dodatkowe: Mocz — kwaśny, c. wł. 1012, białko 0,9—2,21 g/L, leukocy­ty poj. wpw., erytrocyty świeże 8—10 wpw. Mocznik we krwi 36,6 mg%. Próby wątrobowe, zaczyny trzustkowe, proteinogram oraz elektrolity w surowicy krwi w granicach normy. Badanie urograficzne przemawiało za ogromnym guzem za-otrzewnowym po stronie prawej.

Pielografia prawostronna wykazała, że guz wychodzi z dolnej części nerki pra­wej, przemieszcza ją wraz z moczowodem ku środkowi ciała.

Wobec szybkiego narastania objawów ucisku na żyłę główną dolną, stanów podgorączowych, leukocytozy i powiększania się guza chorą zakwalifikowano do zabiegu operacyjnego.

Z cięcia lędźwiowego dotarto do przestrzeni pozaotrzewnowej. Stwierdzono olbrzymią torbiel leżącą pozaotrzewnowo, wypełnioną pod ciśnieniem przejrzystym płynem. Torbiel miała wielkość piłki futbolowej. W świetle torbieli znajdowała się zmieniona marsko prawa nerka. Torbiel przemieszczała narządy jamy brzusznej i przestrzeni pozaotrzewnowej ku środkowi ciała wypełniając całkowicie prawą połowę brzucha i uciskając żyłę główną dolną. Guz powodował zwężenie żyły głównej dolnej na przestrzeni około 10 cm (ryc. 1).

Usunięto nerkę. Badanie histopatologiczne: (Zakład Anatomii Patologicznej WAM kierownik: prof. dr hab. med. A. Kulig) Cystis simplex solitaria renis. Perinephritis et paranephritis chronica granulomatosa. Pyelonephritis focalis chronica. Infarctus albus renis. Hydronephrosis.

Przebieg pooperacyjny powikłany ewentracją rany i koniecznością wtórnego zeszycia powłok. Chora wypisana do domu w stanie ogólnym dobrym.

Omówienie

W naszym przypadku arterionefrografii nie wykonaliśmy ze względu na szybko narastające u chorej objawy ucisku na żyłę główną dolną związane z szybkim powiększeniem się olbrzymiego wyczuwalnego guza. Tkliwość guza, stany podgorączkowe oraz leukocytoza wskazywały na zakażenie torbieli. Chorą zakwalifikowano do lumbotomii, która wydaje się wskazana również w przypadkach wątpliwych diagnostycznie i trud­nych.

Usunięcie guza wraz ze zmienioną nerką doprowadziło do przywróce­nia pełnej drożności żyły głównej dolnej, ustąpienia dolegliwości i wy­leczenia chorej.

Pojawienie się objawów ucisku żyły głównej dolnej przy obecności torbieli samotnej nerki winno być wskazaniem do lumbotomii i usunię­cia przyczyny powodującej utrudnienie przepływu krwi żylnej. Tego rodzaju postępowanie może zabezpieczyć chorego od dalszych powikłań, a przede wszystkim przed niebezpieczeństwem zakrzepu w świetle żyły.

piśmiennictwo

  1. Cussen L. J.: Cystic kidneys in children with congenital urethral obstruction, J. Urol., 1971, 106:939.
  2. Miękoś E., Leńko Z., Wiszniewski Z.: Mnogie i poje­dyncze torbiele nerek, Biul. WAM, 1973, XVI, 1:143.
  3. Miękoś £., Barczykowski J.: W sprawie diagnostyki różnicowej nowotworu i torbieli nerki. Biul. WAM, 1974, XVII, 2:365.
  4. Reynes M., Diebold J., Camillevi J. P., Delame J.: Study of the vascularisation of policystic kidneys adults by the method of vascular injection, Ann. Anat. Path., 1969, 14:407.
  5. Sommerkamp H.: Nierencysten: Diagnostik und Operationsbefunde, Ser Urologe, 1970, 9:314.
  6. Spence H. M., Singleton R.: Cyst and cystic disorders of the kidney: types diagnosis, treatment, Urol. Survey, 1972, 22:131.

adres autorów

I Klinika Chirurgiczna WAM
ul. Żeromskiego 113
90-549 Łódź