1-2.

autorzy

Jerzy Swierż, Bronisław Stawarz: Z Kliniki Urologii Centralnego Szpitala Klinicznego WAM w Warszawie
Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med. B. Stawarz

streszczenie

Chorą przedstawiono z powodu niezwykle rzadkiej lokalizacji ogniska prze-

rzutowego w gałce ocznej z raka jasnokomórkowego nerki, któremu towarzyszył

olbrzymi obrzęk mózgu, który był przyczyną zgonu chorej. Szybka dynamika procesu

nowotworowego była przyczyną krótkiego okresu przeżycia chorej (zaledwie 6 miesię-

cy).

U ok. 30% chorych na raka nerki stwierdza sie istnienie przerzutów odległych już w momencie rozpoznania, a u kolejnych 25-30% chorych ogniska przerzutowe ujawniają się w trakcie leczenia. Najczęściej przerzuty raka nerki spotyka się w płucach, węzłach chłonnych, wątrobie, kościach, rzadziej w mózgu, drugiej nerce oraz w skórze (2, 3, 4, 5). Opis chorego

64 letnia chora B.H. (nr hist. choroby 1248/89) została przyjęta do Kliniki Urologicznej z powodu wystąpienia masywnego krwiomoczu. W badaniach dodatkowych stwierdzono przyspieszenie odczynu Biernackiego (130 mm po 1 godz.). Badanie ultrasonograficzne i tomografii komputerowej uwidoczniło guz o wymiarach 5x7 cm. zlokalizowany w dolnym biegunie nerki lewej. Po wykonaniu niezbędnych badań dodatkowych wykonano usunięcie nerki lewej wraz z torebką tłuszczową i nadnerczem lewym. Makroskopowo stwierdzono guz o wymiarach 6x7 cm, w dolnym biegunie nerki lewej, bogato unaczyniony, nie naciekający struktur sąsiednich. W badaniu mikroskopowym (nr 947/933) stwierdzono utkanie raka jasnokomórkowego nerki, nie naciekającego tkanki okołonerkowej (Zakład Patomorfologii CSK WAM). Po trzech miesiącach, chora zgłosiła się do kontroli ze skargami na bóle w okolicy stawu biodrowego lewego, ramienia prawego oraz zaburzeń widzenia. W badaniu przedmiotowym stwierdzono wytrzeszcz gałki ocznej prawej oraz szeroką sztywną źrenicę niereagującą na światło. W badaniach tomografii komputerowej i ultrasonograficznym uwidoczniono nieprawid- łową masę w oczodole prawym oraz rozległy obrzęk tkanki mózgowej. W badaniu izotopowym układu kostnego stwierdzono liczne ogniska przerzutowe. Ognisko przerzutowe w gałce ocznej prawej oraz obrzęk tkanki mózgowej przedstawiono na ryc. 1. Chora otrzymała napromienianie na ok. skroniową prawą do dawki całkowitej 35 Gy. Miesiąc po zakończeniu napromieniania nastąpiło zejście śmiertelne z powodu olbrzymiego obrzęku mózgu.

OMÓWIENIE

Chorą przedstawiono z powodu bardzo szybkiej dynamiki procesu nowo- tworowego oraz niespotykanego umiejscowienia ogniska przerzutowego w gałce ocznej pochodzącego z raka jasnokomórkowego nerki. Przerzuty do ośrodkowego układu nerwowego u chorych na raka nerki zdarzają się niezwykle rzadko. U większo- ści chorych przerzuty w mózgu są wieloogniskowe i uniemożliwiają radykalne leczenie operacyjne (1, 2, 8). Napromienianie i/ lub leczenie cytostatykami w nieznacz- nym stopniu wpływa na poprawę wyników leczenia. Średni okres przeżycia u tych chorych wynosi od 4 do 6 miesięcy (1, 2, 6). Okres przeżycia u chorych na raka nerki z pojedynczym przerzutem do mózgu, który może być leczony radykalnie jest dłuższy niż u pozostałych chorych (1, 3, 6, 8). Bardzo rzadko przerzuty do mózgu z raka nerki mogą występować po długim czasie od rozpoznania. Radley przedstawił opisy dwóch chorych, u których przerzuty do mózgu wystąpiły kolejno 15 i 18 lat po usunięciu nerki z powodu raka. Zmiany przerzutowe u obu chorych były potwierdzone badaniami mikroskopowymi (7).

piśmiennictwo

1. Bolewski J.: Surgicall and conservative treatment of metastases to the brain. Neurol. Neurochir. Poli., 1992, 26, 73. —
2. Bolewski J., Twarkowski P.: Tumor metastases to the brain. Clinical differences. Neurol. Neurochir. Pol., 1992, 26, 663. —
3. Coffey R., Flickinger J., Bissonette D., Lunsford L.\\\\ Radiosurgery for Solitary brain metastates using the cobalt-60 gamma unit: methods and results in 24 patients. Int. J. Radiat Oncol. Biol. Phys., 1991, 20, 1287. —
4. Goldman N., Hutchison R., Goldman M.: Metastatic renal cell carcinoma of the external auditory canal. Otolaryngol. Head. Neck. Surg., 1992, 106, 410. —
5. Jamjoom A., Kane N., Nicoll J.:Metastasis of a renal carcinoma to a cerebellar haemangioblastoma in a case of von Hippel-Lindau disease. Neurosurg-Rev., 1992, 15, 231. —
6. Kataoka M., Inatsuki S., Kawamura M., Itoh H., Hamamoto K.: Treatment response on CT scan in patients with brain metastases treated with irradiation. Radiat. Med., 1991, 9, 41. —
7. Radley M., McDonald J., Pilcher W., Wilburg D.: Late Solitary cerebral metastases from renal cell carcinoma: report of two cases. Surg. Neurol., 1993, 39, 230. —
8. Sahati M., Scarpinati M., Orlando E., Celli P., Gagliardi F.: Single brain metastases from kidney tumors. Clinico-pathologic considerations on a series of 29 cases. Tumori 1992, 78, 392.

adres autorów