Odległe wyniki leczenia wynicowanego pęcherza moczowego metodą Gersuny\'ego
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1994/47/1a.

autorzy

Olgierd Sarrazin, Irena Beck-Gębara: Z Katedry i Kliniki Dziecięcej Akademii Medycznej w Bydgoszczy
Kierownik Katedry i Kliniki: doc. dr hab. med. O. Sarrazin

Wynicowanie pęcherza moczowego jest wadą szczególnie upośledzającą chorego w zakresie życia społecznego. Chorzy ci dążą za wszelką cenę do uzyskania kontroli nad oddawaniem moczu. Dla chirurga dziecięcego i urologa jest to jeden z najtrud- niejszych problemów.

Najlepszym sposobem leczenia jest zrekonstruowanie pęcherza moczowego, cewki i jej zwieracza. Rekonstrukcję pęcherza należy wykonać w pierwszych dniach po urodzeniu dziecka. Zwykle istnieje konieczność przecięcia kości biodrowych w celu odtworzenia przedniej ściany brzucha i spojenia łonowego. Jeśli pierwotne zamknięcie pęcherza nie jest możliwe lub, jeśli zostało przeprowadzone bez powodze- nia, należy myśleć o innym sposobie zapobieżenia kalectwu.

W Klinice Chirurgii Dziecięcej w Bydgoszczy stosujemy w takich przypadkach zabieg operacyjny opracowany przez Gersuny\'ego. Operacja polega na wytworzeniu zbiornika na mocz z wyizolowanej prostnicy, umieszczeniu odciętej esicy pomiędzy ścianą prostnicy a mięśniem zwieraczem odbytu i wszczepieniu kikuta esicy w obrębie krocza do przodu od odbytu. Moczowody wszczepia się metodą Coffeya od odbytnicy.

MATERIAŁ I WYNIKI

Ocenie poddano 6 chorych operowanych metodą Gersuny\'ego z powodu wynicowania pęcherza. Czas obserwacji pooperacyjnej wynosi u nich od 8 do 16 lat, zaś wiek operowanych w czasie poddawania ich badaniom kontrolnym — od 14 do 22 lat. Wyniki operacji przedstawia zbiorczo tabela I.

Kontrolę nad oddawaniem moczu w ciągu dnia zachowuje 4 chorych. Dwoje okresowo popuszcza mocz w dzień. Poddawani są oni elektrostymulacji zwieracza odbytu, po której następuje poprawa, utrzymująca się zwykle przez 4-6 miesięcy. Popuszczanie moczu w warunkach stresu i znacznego wysiłku fiznycznego obserwuje 5 chorych. Tylko 1 z operowanych nie zgłasza tego objawu. 5 chorych jest dotkniętych moczeniem nocnym — u 2 występuje ono co noc, u 3 sporadycznie. Czas utrzymywania moczu w prostnicy u 3 badanych wynosi 45-60 min., u dwojga 60-90 min i u jednego 90-120 min.

Wydolność nerek oraz stan górnych dróg moczowych oceniono na podstawie badań laboratoryjnych, urografii, usg oraz renoscyntygrafii. Tylko u jednego chorego 11 lat po operacji stwierdzono podwyższone stężenie mocznika (64 mg%) i kreatyniny (2,1 mg%) we krwi. Badania obrazowe wykazały u niego prawostronne wodonercze z upośledzeniem wydzielenia moczu przez nerkę i odpływu moczu z nerki. Przedłuże- nie fazy wydzielniczej i wydalniczej w scyntygrafii nerkowej stwierdzono u jeszcze jednej chorej poddanej wcześniej nefrolitotomii.

Kamica nerkowa w okresie obserwacji pooperacyjnej wystąpiła u 4 chorych.

Również u 4 dochodziło do nawrotów zakażenia moczu w zbiorniku, choć nie stwierdzano u nich klinicznych objawów zakażenia układu moczowego.

OMÓWIENIE

Metoda Gersuny\'ego jest jednym ze sposobów pozapęcherzowego odprowadze- nia moczu z wytworzeniem zbiornika na mocz z prostnicy. Nie można jej uznać za rozwiązanie optymalne, gdyż niesie za sobą znaczne ryzyko powikłań. Możliwość trzymania moczu w prostnicy jest po operacji ograniczona z powodu małej pojemno- ści zbiornika na mocz lub niewydolności zwieracza odbytu. Jednak większość operowanych przez nas chorych zachowuje kontrolę nad oddawaniem moczu w porze dziennej (tzw. suchość społeczną). Operowani tą metodą nie wymagają żadnych specjalnych zabiegów, oprócz zwykłych zabiegów higienicznych. Dlatego ta metoda odprowadzenia moczu jest godna polecenia u chorych, u których w okresie noworod- kowym nie zrekonstruowano pęcherza. Operację Gersuny\'ego można jednak wykonać dopiero wówczas, gdy dziecko nauczy się w pełni kontrolować oddawanie stolca, tj. zwykle po 4 roku życia. Po operacji należy kontrolować stan układu moczowego co najmniej raz w roku.

piśmiennictwo

Piśmiennictwo u Autora.

adres autorów