Potworniak dojrzały jajnika przyczyną kolki nerkowej
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 1979/32/2.

autorzy

Antoni Pietrak, Zygmunt Leszczyński: Oddział Chirurgii ZOZ w Wyszkowie
Ordynator: dr med. A. Pietrak
Oddział Położnictwa i Ginekologii ZOZ w Wyszkowie
Ordynator: lek. Z. Leszczyński

streszczenie

Przedstawiono rzadki przypadek potworniaka dojrzałego wagi 650 g uciskający na prawy moczowód i powodujący ataki kolki nerkowej u chorej będącej w 10 tyg. ciąży. Autorzy z uwagi na wczesną ciążę i niemożność wykonania badań radiologicznych natknęli się na duże trudności diagnostyczne. Ostateczne rozpoznanie i wyjaśnienie przyczyny powtarzających się ataków bólowych ustalono na stole operacyjnym. Leczenie operacyjne i trzyletni okres obserwacji potwierdzają jego dobry wynik.

Opis przypadku

Chora D. Ł. lat 23 z zawodu prac. umysł., nr hist. chor. 565/73 przyjęta do szpitala 8.II.1973 r. z rozpoznaniem ciąży 10 tygodni, guza prawego jajnika oraz od 4 tygodni powtarzających się 3—4 razy w tyg. ataków kolki nerkowej prawostronnej. Dotychczas nie chorowała. Miesiączkuje od 15 roku życia, regularnie co 26 dni, miernie obficie przez 4—5 dni. Chora uskarża się na silne rozpierające bóle w prawej nerce, promieniujące wzdłuż moczowodu do pęcherza i prawej pachwiny. Bóle trwają od 3—5 minut, towarzyszy im parcie na mocz oraz duże osłabienie.

Ogólny stan chorej dobry. Budowa prawidłowa, odżywianie średnie. Tętno miarowe 80/min., RR 130/80 mm Hg. Ciepłota ciała 36,8°C. Oddech miarowy. Skóra dobrze napięta, blada. Węzły chłonne dostępne badaniu niepowiększone. W zakresie głowy, szyi i klatki piersiowej nie stwierdzono odchyleń od stanu prawidłowego. Powłoki jamy brzusznej wysklepione powyżej poziomu klatki piersiowej symetrycznie, swobodnie ruchome podczas oddychania. W podbrzuszu dotykiem stwierdza się guz wielkości dwóch pięści, o powierzchni gładkiej, niebolesny, nieruchomy w stosunku do podłoża. Powłoki nad nim przesuwalne. Wątroba i śledziona niewyczuwalne. Poziom białka w surowicy krwi 6,8 g%. Mocz. Białko — ślad, leukocyty 8—12 w p.w., erytrocyty świeże i wyługowane. Posiew moczu jałowy.

Cystoskopia — błona śluzowa pęcherza przekrwiona, ujścia moczowodów prawidłowe. Próba barwnikowa wykazuje upośledzenie wydzielania indygokarminu z moczowodu prawego do 30 minut. Cewnikowanie moczowodu prawego wykazuje przeszkodę na wysokości 6 cm. Z uwagi na wczesną i pierwszą ciążę nie wykonano badań rentgenowskich jak: urografia i pielografia.

Operacja 13.11.1973 r. Jamę brzuszną otwarto cięciem w linii środkowej ciała od pępka do spojenia łonowego. Po stronie prawej guz pozaotrzewnowy sięgający od wzgórka do dolnego bieguna prawej nerki w dość licznych zrostach. Na lewo od guzka wydłużona ciężarna macica. Moczowód prawy w licznych zrostach zagięty i uciśnięty przez guz, powyżej zagięcia rozszerzony. Moczowód Wypreparowano na ostro, uwalniając go ze zrostów. Guz zrośnięty z żyłą próżną dolną i kręgosłupem Wypreparowano na ostro i tępo. Łożysko rany po usuniętym guzie zdrenowano. Zeszyto otrzewnę. Szwy warstwowe. Waga guza 650 g. Badanie histopatologiczne: Teratoma adultum. Rana zagoiła się przez rychłozrost. Chora w dobrym stanie bez ataków kolki nerkowej opuściła szpital 22.11.1973 r. Urodziła o czasie siłami natury noworodka płci żeńskiej, wagi 3550 g.

Urografia wykonana w rok po porodzie nie wykazuje zmian w układzie nerkowo-moczowodowym.

Celem naszego doniesienia jest przedstawinie przypadku o niecodziennym przebiegu klinicznym oraz trudnościach diagnostycznych spowodowanych wczesną ciążą. Trudności diagnostyczne wynikły z niemożności wykonania badań radiologicznych, a które przy guzach w jamie brzusznej oraz powtarzających się napadach bólowych służą do ostatecznego rozpoznania. W naszym przypadku ostateczne rozpoznanie i przyczynę powtarzających się ataków kolki nerkowej ustalono dopiero po otwarciu jamy brzusznej. Istnieje zgodny pogląd co do tego, że jedyną skuteczną metodą leczenia guzów uciskających sąsiednie narządy i wywołujących ataki bólowe jest zabieg operacyjny, zaś sposoby zabiegu operacyjnego zależne są od rodzaju guza, jego rozmiarów, położenia, budowy, jak również od ogólnego stanu chorego.

piśmiennictwo

Alznauer R. L.: Squamous-cell carcinoma arising in benign cystic teratoma of the ovary. Am. J. Obst. Gynec. 1953, 65, 1238.
Cekański A., Kryk B.: Przypadek operowanego olbrzymiego guza wychodzącego z nasady kreski poprzecz-nicy, a rozpoznanego jako guz jajnika. Gin. Pol. 1975, 46, 677.
Cisło M., Wieczorek E.: Przypadek donoszenia ciąży z współistniejącymi potworniakami jajników. Gin. Pol. 1975, 46, 985.
Del Rogate J. A., Ackerman L. V.: Nowotwory. Warszawa, 1967.
Kołodziejska H.: Patologia i klinika nowotworów. Warszawa, PZWL, 1965.
Schroder U.: Vergleichende Korpertemperaturmessungen und der Genitalzyklus. Zentr. f. Gyn. 1975, ff, 233.
Taylor St. E.: Esentials of Gynecology Lea a Febiger. Philadelphia, 1962.
Thurlbeck W. M., and Scully R. E.: Solid teratoma of the ovary. Cancer. 1960, 13, 804.
Zakryś M., Bryc St., Płocka K.: Potworniak dojrzały o nietypowym umiejscowieniu. Wiad. Lek. 1968, 21, 1671.

adres autorów