PTU - Polskie Towarzystwo Urologiczne

Badanie stopnia rozbieżności między pierwszą i powtórną oceną cech onkologicznych raka stercza dokonaną przez tego samego patomorfologa
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2008/61/Supl. 1.

autorzy

Łukasz Nyk, Tomasz Dzik, Jakub Dobruch, Artur A. Antoniewicz, Andrzej Borówka
I Zespół Dydaktyki Urologicznej Kliniki Urologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego – Oddział Urologii i Zakład Patomorfologii
Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego w Warszawie

streszczenie

Wprowadzenie.

Zasadniczymi przesłankami, warunkującymi rokowanie u chorych poddanych prostatektomii radykalnej (PR) z powodu raka stercza (PCa), są: stężenie swoistego antygenu sterczowego (PSA) oznaczone w surowicy przed operacją, stopień klinicznego i patologicznego zaawansowania guza (cT i pT), złośliwość raka określona według skali Gleasona (Gl.s.) na podstawie badania histopatologicznego (hp) wycinków pochodzących z biopsji rdzeniowej (Gl.s.coreBx) stercza oraz usuniętego stercza – specymenu (Gl.s.spec). Ocena Gl.s. obarczona jest subiektywizmem. Szereg badań wykazało, że Gl.s. oceniona u tych samych chorych na podstawie badania coreBx oraz specymenu bywa odmienna. Znane jest również występowanie różnic między oceną Gl.s. dokonaną pierwotnie i po raz wtóry przez tego samego patologa (intraobserver variability) oraz między ocenami dokonanymi przez różnych patologów (interobserver variability). W rodzimym piśmiennictwie urologicznym nie znaleźliśmy doniesień dotyczących tego zagadnienia.

Cel pracy.

Określenie stopnia rozbieżności między pierwotną i ponowną oceną Gl.s., dokonaną przez tego samego patologa na podstawie badania hp rdzeni tkankowych pochodzących z biopsji stercza oraz usuniętego gruczołu krokowego.

Materiał i metoda.

Analizą objęto preparaty histopatologiczne sporządzone z materiału tkankowego pochodzącego z wielomiejscowej coreBx wykonanej u 45 chorych, u których na jej podstawie rozpoznano PCa oraz preparaty sporządzone z gruczołów krokowych usuniętych metodą PR u 51 mężczyzn. Materiał hp wybrano losowo spośród preparatów przechowywanych w archiwum, pochodzących od mężczyzn poddanych coreBx oraz mężczyzn poddanych PR w latach 2001-2007. Preparaty hp zostały ocenione ponownie pod względem złośliwości raka określonej według skali Gleasona (Gl.s.). Oceny dokonał ten sam doświadczony uropatolog, przy czym badając preparaty ponownie nie znał wyniku oceny pierwotnej.

Wyniki.

Brak zgodności między pierwszą i ponowną oceną Gl.s., dokonaną na podstawie badania hp rdzeni tkankowych, stwierdzono u 32 spośród 45 chorych (71,1%) – u 27 z nich ocena pierwsza wykazała mniejszą Gl.s. niż ocena druga, u pozostałych 5 Gl.s. stwierdzona pierwotnie była większa od Gl.s. rozpoznanej w badaniu ponownym (tabela). Brak zgodności między pierwszą i ponowną oceną Gl.s. dokonaną na podstawie badania hp usuniętego stercza wystąpił u 35 spośród 51 chorych (68,6%) – u 28 z nich ocena pierwsza była korzystniejsza od późniejszej (Gl.s.1 < Gl.s.2), a u 7 stwierdzono odmienność odwrotną (Gl.s.1 > Gl.s.2) (tabela).

Wniosek.

Badanie potwierdza istotną odmienność oceny złośliwości PCa dokonanej dwukrotnie, zarówno na podstawie badania hp rdzeni tkankowych, pochodzących z biopsji stercza, jak i na podstawie badania usuniętego stercza, przy czym częściej zdarza się, że ocena pierwsza jest korzystniejsza od ponownej (Gl.s1 < Gl.s2) oraz brak zgodności występuje częściej w przypadku oceny rdzeni tkankowych (być może przyczynia się do tego mniejsza ilość materiału tkankowego dostępnego do oceny) niż w przypadku oceny całego stercza.