Późne następstwa i powikłania operacji przeciwodpływowych u dzieci z odpływem pęcherzowo-moczowodowym na podstawie 900 przypadków
Artykuł opublikowany w Urologii Polskiej 2008/61/Supl. 1.

autorzy

Marcin Życzkowski, Andrzej Paradysz, Mieczysław Fryczkowski

Katedra i Klinika Urologii w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

streszczenie

Wprowadzenie.

Wyniki operacyjnego leczenia pierwotnego OPM są dobrze poznane z niezliczonej liczby publikacji. Znane są również powikłania i następstwa OPM. Rzadko jednak obserwacje obejmują okres ponad 42 lat, który pozwala prześledzić losy pacjentów i zweryfikować wyniki oraz ocenić dynamikę zmian anatomicznych i czynnościowych związanych z OPM.

Cel pracy.

Ocena późnych następstw i powikłań operacji przeciwodpływowych u dzieci z odpływem pęcherzowo-moczowodowym na podstawie 900 przypadków.

Materiały i metody.

Oceniono retrospektywnie losy 900 chorych, operowanych z powodu OPM w okresie od 09.1964. do 12.2006. Wiek operowanych: od 2 miesięcy do 15 lat (śr. 6,7 roku). Wśród operowanych dzieci było 645 dziewczynek (71,67%) i 255 chłopców (28,33%). Obustronną operację przeciwodpływową wykonano w 452 przypadkach (50,2%), lewostronną w 254 (28,2%), a prawostronną w 194 (21,6%). Najczęściej stosowanymi sposobami reimplantacji moczowodu były metody Cohena (373), Politano-Leadbetter (310), własna modyfikacja (61), Faura (36), Hendrena (28), Glen-Andersona (28), Gregoir-Lich (11) i Girgisa (7). Jedno- lub obustronne zdwojenie moczowodu obserwowano u 77 (8,5%) pacjentów. Badania przedoperacyjne, podobnie jak kontrolne, obejmowały: rutynowe badania laboratoryjne, posiew moczu, cystografię, urografię oraz, wraz z upowszechnianiem się tych metod, USG, scyntygrafię nerek i TK nerek. Oceniono wyniki operacji przeciwodpływowych oraz ich późne następstwa i powikłania.

Wyniki.

OPM był przyczyną zgonu u 18 (2%) dzieci. Łącznie reoperowano 52 (5,77%) chorych, w tym 34 (3,77%) z powodu wznowy odpływu, a 18 (2%) z powodu zwężenia ujścia moczowodowo-pęcherzowego. Wtórne nefrektomie lub heminefrektomie wykonano u 40 (4,4%) pacjentów. Przeciwstronny OPM obserwowano u 28 chorych, co stanowi 6,25 % wszystkich przypadków po jednostronnej operacji przeciwodpływowej. Powikłanie to najczęściej, bo w 17 przypadkach, wystąpiło po zabiegu sposobem Politano-Leadbetter. Spośród tych 28 pacjentów u 4 obserwowano obustronne, a u 3 jednostronne zdwojenia moczowodu. Łącznie 19 (67,8%) przed operacją stwierdzono znamienne miano bakterii w moczu. 15 dzieci (53,6%) było przed operacją leczonych zachowawczo, a 3 (10,7%) – endoskopowo.

Wnioski.

U 10,17% pacjentów po operacjach przeciwodpływowych wystąpiły późne następstwa i powikłania wymagające wtórnego leczenia operacyjnego. U dzieci po jednostronnej operacji przeciwodpływowej istnieje duże ryzyko ujawnienia się odpływu po stronie przeciwnej. Największe niebezpieczeństwo obserwuje się po operacji sposobem Politano-Leadbetter, a czynnikami zwiększającymi ryzyko są: wcześniejsze zachowawcze lub endoskopowe leczenie odpływu, zdwojenie układu moczowego i zakażenie układu moczowego.